AlCl3 + KOH → Al(OH)3 + KCl | AlCl3 dư + KOH

Phản ứng AlCl₃ dư + KOH tạo ra kết tủa Al(OH)₃ thuộc loại phản ứng trao đổi đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về AlCl₃ có lời giải, mời các bạn đón xem:

AlCl₃ + 3KOH → Al(OH)₃ ↓ + 3KCl

1. Phương trình phản ứng AlCl₃ tác dụng với KOH

AlCl₃ + 3KOH → Al(OH)₃↓ + 3KCl

Phản ứng này thuộc loại phản ứng trao đổi.

2. Điều kiện của phản ứng AlCl₃ tác dụng với KOH cho kết tủa

- Điều kiện thường.

- AlCl₃ dư.

3. Hiện tượng của phản ứng AlCl₃ dư tác dụng với KOH

- Có kết tủa keo trắng xuất hiện; kết tủa là Al(OH)₃.

3. Cách tiến hành phản ứng AlCl₃ tác dụng với KOH

- Nhỏ từ từ dung dịch AlCl₃ đến dư vào ống nghiệm có chứa dung dịch KOH.

4. Cách viết phương trình ion thu gọn của phản ứng AlCl₃ tác dụng với KOH

Bước 1: Viết phương trình phân tử:

AlCl₃ + 3KOH → Al(OH)₃↓ + 3KCl

Bước 2: Viết phương trình ion đầy đủ bằng cách: chuyển các chất vừa dễ tan, vừa điện li mạnh thành ion; các chất điện li yếu, chất kết tủa, chất khí để nguyên dưới dạng phân tử:

$A{l}^{3+}{+}_{}3C{l}^{-}+{\text{3K}}^{+}+{\text{3OH}}^{-}\to {\text{Al(OH)}}_3\downarrow +{\text{3K}}^{+}+3C{l}^{-}$

Bước 3: Viết phương trình ion thu gọn từ phương trình ion đầy đủ bằng cách lược bỏ đi các ion giống nhau ở cả hai vế:

$A{l}^{3+}{+}_{}{\text{3OH}}^{-}\to {\text{Al(OH)}}_3\downarrow$

5. Mở rộng về phản ứng trao đổi trong dung dịch chất điện li

Xét phản ứng:

Dung dịch A + dung dịch B → Sản phẩm.

- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion.

- Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất 1 trong số các chất sau:

+ Chất kết tủa.

+ Chất điện li yếu.

+ Chất khí.

Thí dụ:

+ Phản ứng tạo thành chất kết tủa:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄↓

+ Phản ứng tạo thành chất điện li yếu:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

+ Phản ứng tạo thành chất khí:

Fe + H₂SO_{4 loãng} → FeSO₄ + H₂↑

6. Cho dung dịch OH^- tác dụng với dung dịch Al³⁺

Phương pháp giải:

Quá trình phản ứng

$A{l}^{3+}+3O{H}^{-}\to Al{\left(OH\right)}_3$

$Al{\left(OH\right)}_3+O{H}^{-}\to Al{O}_2^{-}+2H_{2}O$

Cách 1: Tính theo phương trình hóa học.

Cách 2: Xét tỉ lệ $k=\frac{n_{O{H}^{-}}}{n_{A{l}^{3+}}}$

Nếu k ≤ 3 thì khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\frac{n_{O{H}^{-}}}{3}$

Nếu 3 < k < 4 thì khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=4n_{A{l}^{3+}}-n_{O{H}^{-}}$

Cách 3: Ta có thể dùng sơ đồ phản ứng kết hợp với phương pháp bảo toàn nguyên tố, bảo toàn điện tích để giải nhanh.

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi:

A. các chất phản ứng phải là những chất dễ tan.

B. các chất phản ứng phải là những chất điện li mạnh.

C. một số ion trong dung dịch kết hợp được với nhau tạo thành chất kết tủa hoặc chất khí hoặc chất điện li yếu.

D. phản ứng không phải là thuận nghịch.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất một trong các chất sau: chất kết tủa, chất điện li yếu, chất khí.

Câu 2:Phương trình phản ứng: Ba(OH)₂ + 2HCl → BaCl₂ + 2H₂O có phương trình ion rút gọn là:

A.H⁺ + OH^– → H₂O

B. Ba²⁺ + 2OH^– + 2H⁺ + 2Cl^– → BaCl₂ + 2H₂O

C. Ba²⁺ + 2Cl^– → BaCl₂

D. Cl^– + H⁺ → HCl

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Phương trình phân tử:

Ba(OH)₂ + 2HCl → BaCl₂ + 2H₂O

Phương trình ion đầy đủ:

Ba²⁺ + 2OH^– + 2H⁺ + 2Cl^-→ Ba²⁺ + 2Cl^- + 2H₂O

Phương trình ion rút gọn:

H⁺ + OH^– → H₂O

Câu 3: Cho 100 ml dung dịch AlCl₃ 0,15M vào 250 ml dung dịch NaOH 0,2M, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,56 B. 0,78

C. 1,17 D. 1,30

Hướng dẫn giải

Đáp án B

$n_{AlC{l}_3}=\mathrm{0,015}mol\to n_{A{l}^{3+}}=\mathrm{0,015}mol$

$n_{NaOH}=\mathrm{0,05}mol\to n_{O{H}^{-}}=\mathrm{0,05}mol$

Phương trình hóa học:

$\begin{array}{c}A{l}^{3+}+3O{H}^{-}\to Al\\ \mathrm{0,015}\to \mathrm{0,045}\to \mathrm{0,015}\end{array}$

Sau phản ứng, OH^- dư: 0,05 – 0,045 = 0,005 mol

$\begin{array}{c}Al+O{H}^{-}\to Al{O}_2^{-}+2H_{2}O\\ \mathrm{0,005}\leftarrow \mathrm{0,005}\end{array}$

Sau phản ứng: $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\mathrm{0,015}-\mathrm{0,005}=\mathrm{0,01}mol$

→ m_{kết tủa} = 0,01.78 = 0,78 gam

Câu 4: Cho từ từ đến hết 100 ml dung dịch NaOH 1,5M vào 50 ml dung dịch AlCl₃ 1,5M, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 12,4. B. 7,8.

C. 15,6. D. 3,9.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{NaOH}=\mathrm{0,15}mol\to n_{O{H}^{-}}=\mathrm{0,15}mol$

$n_{AlC{l}_3}=\mathrm{0,075}mol\to n_{A{l}^{3+}}=\mathrm{0,075}mol$

Xét tỉ lệ $\frac{n_{O{H}^{-}}}{n_{A{l}^{3+}}}=2<3$

Khi đó $n_{Al{\left(OH\right)}_3}=\frac{n_{O{H}^{-}}}{3}=\frac{\mathrm{0,15}}{3}=\mathrm{0,05}mol\to m=m_{Al{\left(OH\right)}_3}=\mathrm{0,05.78}=\mathrm{3,9}gam$

Câu 5:Dùng hóa chất nào sau đây để phân biệt Zn(NO₃)₂ và Al(NO₃)₃ ?

A.Dung dịch NaOHB.Dung dịch Ba(OH)₂

C.Dung dịch NH₃D.Dung dịch nước vôi trong

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Khi cho NH₃ vào 2 dung dịch cả 2 dung dịch đều xuất hiện kết tủa hiđroxit, nhưng Zn(OH)₂ tạo thành có khả năng tạo phức với NH₃ nên kết tủa lại tan, còn với Al(OH)₃ không tan trong NH₃

Al(NO₃)₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)_{3 ↓} + 3NH₄NO₃

Zn(NO₃)₂ + 2NH₃ + 2H₂O → Zn(OH)₂↓ + 2NH₄NO₃

Dung dịch amoniac có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại (Ag, Cu, Zn), tạo thành các dung dịch phức chất.

Câu 6: Hiện tượng nào xảy ra khi cho từ từ đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃?

A. Ban đầu không thấy hiện tượng, sau đó kết tủa xuất hiện

B. Xuất hiện kết tủa keo trắng ngay lập tức, sau đó kết tủa tan dần

C. Ban đầu không thấy hiện tượng, sau đó kết tủa xuất hiện, rồi tan dần.

D. Xuất hiện kết tủa keo trắng ngay lập tức và không tan.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Ban đầu có kết tủa keo trắng ngay lập tức

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)_3↓ + 3NaCl

Khi NaOH dư, kết tủa tan dần

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂ + 2H₂O

Câu 7:Để phân biệt dung dịch AlCl₃ và dung dịch KCl ta dùng dung dịch

A.NaOH. B. HCl.

C.NaNO₃ D. H₂SO₄.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Trích mẫu thử của hai dung dịch ra hai ống nghiệm có đánh số.

Nhỏ NaOH dư vào từng ống nghiệm

- Xuất hiện kết tủa trắng sau đó kết tủa tan: AlCl₃

AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)_3↓ + 3NaCl

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

- Không có hiện tượng gì: KCl

Câu 8: Cho 3,24 gam Al₂(SO₄)₃ phản ứng với 25 ml dung dịch NaOH thu được 0,78 gam kết tủa trắng. Nồng độ mol của dung dịch NaOH đã dùng là

A. 1,2M và 2,4M. B. 1,2M.

C. 2,8M. D. 1,2M và 2,8M.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{A{l}_2{\left(S{O}_4\right)}_3}$ = 0,01 mol → $n_{A{l}^{3+}}$ = 2.$n_{A{l}_2{\left(S{O}_4\right)}_3}$ =0,02 mol

mà $n_{Al{\left(OH\right)}_3}$= $\frac{\mathrm{0,78}}{78}$ = 0,01 mol < 0,02 nên có 2 trường hợp

Trường hợp 1: $n_{O{H}^{-}\min }$ = 3.$n_{Al{\left(OH\right)}_3}$ = 0,03 mol

→ C_{M NaOH} = $\frac{\mathrm{0,03}}{\mathrm{0,025}}$= 1,2M.

Trường hợp 2: $n_{O{H}^{-}\max }$ = 4.$n_{A{l}^{3+}}$ – $n_{Al{\left(OH\right)}_3}$ = 4.0,02 – 0,01 = 0,07 mol

→ C_{M NaOH} = $\frac{\mathrm{0,07}}{\mathrm{0,025}}$ = 2,8M

Câu 9: Cho các phản ứng hóa học sau:

(1) NaHS + NaOH →

(2) Ba(HS)₂ + KOH →

(3) Na₂S + HCl →

(4) CuSO₄ + Na₂S →

(5) FeS + HCl →

(6) NH₄HS + NaOH →

Các phản ứng đều có cùng một phương trình ion rút gọn là:

A. (3), (4), (5).

B. (1), (2).

C. (1), (2), (6).

D. (1), (6).

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

(1) $H{S}^{-}+O{H}^{-}\to S^{2-}+H_{2}O$

(2) $H{S}^{-}+O{H}^{-}\to S^{2-}+H_{2}O$

(3) $S^{2-}+2H^{+}\to H_{2}S$

(4) $S^{2-}+C{u}^{2+}\to CuS\downarrow$

(5) $FeS+2H^{+}\to F{e}^{2+}+H_{2}S\uparrow$

(6) $N{H}_4^{+}+H{S}^{-}+2O{H}^{-}\to N{H}_3+H_{2}O+S^{2-}$

Câu10: Phương trình ion thu gọn: $C{a}^{2+}+C{O}_3^{2-}\to CaC{O}_3\downarrow$ là của phản ứng xảy ra giữa cặp chất nào sau đây?

(1) CaCl₂ + Na₂CO₃

(2) Ca(OH)₂ + CO₂

(3) Ca(HCO₃)₂ + NaOH

(4) Ca(NO₃)₂ + (NH₄)₂CO₃

A. (1) và (2).

B. (2) và (3).

C. (1) và (4).

D. (2) và (4).

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

(1), (4) có cùng phương trình ion thu gọn là $C{a}^{2+}+C{O}_3^{2-}\to CaC{O}_3\downarrow$

(2) $2O{H}^{-}+S{O}_2\to S{O}_3^{2-}+H_{2}O$

(3) $C{a}^{2+}+HC{O}_3^{-}+O{H}^{-}\to CaC{O}_3\downarrow +H_{2}O$

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl
• AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl
• 2AlCl₃ + 3Na₂CO₃ + 3H₂O → 2Al(OH)₃ + 6NaCl + 3CO₂ ↑
• Phản ứng nhiệt phân: 2AlCl₃ → 2Al + 3Cl₂ ↑
• 2AlCl₃ + 3Mg → 2Al + 3MgCl₂
• AlCl₃ + 3NaOH → 2H₂O + 3NaCl + NaAlO₂
• AlCl₃ + 4KOH → 3KCl + KAl(OH)₄
• 2AlCl₃ + 3Ba(OH)₂ → 2Al(OH)₃ ↓ + 3BaCl₂
• 2AlCl₃ + 4Ba(OH)₂ → 3BaCl₂ + 4H₂O + Ba(AlO₂)₂
• AlCl₃ + 3NH₄OH → Al(OH)₃ ↓ + 3NH₄Cl
• 2AlCl₃ + 6H₂O + 2Na₂S → 2Al(OH)₃ ↓ + 3H₂S ↑ + 6NaCl
• AlCl₃ + 3AgNO₃ → 3AgCl ↓ + Al(NO₃)₃
• 2AlCl₃ + 3Ag₂SO₄ → 6AgCl ↓ + Al₂(SO₄)₃
• AlCl₃ + Na₃PO₄ → 3NaCl + AlPO₄
• AlCl₃ + K₃PO₄ → 3KCl + AlPO₄
• AlCl₃ + 3NaHCO₃ → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl + 3CO₂ ↑
• 2AlCl₃ + 3H₂O + 3K₂CO₃ → 2Al(OH)₃ ↓ + 6KCl + 3CO₂ ↑
• 2AlCl₃ + 6H₂O + 3K₂S → 2Al(OH)₃ ↓ + 3H₂S ↑ + 6KCl
• AlCl₃ + 6H₂O + 3KAlO₂ → 4Al(OH)₃ ↓ + 3KCl
• AlCl₃ + 6H₂O + 3NaAlO₂ → 4Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl
• AlCl₃ + 2H₂O + 4Na → 2H₂ ↑ + 3NaCl + NaAlO₂