Cr + H2SO4 → CrSO4 + H2 ↑ | Cr ra CrSO4 | H2SO4 ra CrSO4

Phản ứng Cr + H₂SO₄ hay Cr ra CrSO₄ hoặc H₂SO₄ ra CrSO₄ thuộc loại phản ứng oxi hóa khử, phản ứng thế đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về Cr có lời giải, mời các bạn đón xem:

Cr + H₂SO₄ → CrSO₄ + H₂ ↑

1. Phương trình hoá học của phản ứng Cr tác dụng với H₂SO₄ loãng

Cr + H₂SO_{4 loãng} → CrSO₄ + H₂

Cách lập phương trình hoá học theo phương pháp thăng bằng electron:

Bước 1: Xác định các nguyên tử có sự thay đổi số oxi hoá, từ đó xác định chất oxi hoá – chất khử:

                                         $\stackrel{0}{Cr}+{\stackrel{+1}{H}}_{2}S{O}_4\to \stackrel{+2}{Cr}S{O}_4 +{\stackrel{0}{H}}_2$

Chất khử: Cr; chất oxi hoá: H₂SO₄.

Bước 2: Biểu diễn quá trình oxi hoá, quá trình khử

- Quá trình oxi hoá: $\stackrel{0}{Cr}\to \stackrel{+2}{Cr}+\text{ 2}e$

- Quá trình khử: $2\stackrel{+1}{\text{H }}+\text{ 2}e\to \stackrel{0}{H_2}$

Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất khử và chất oxi hoá

$\begin{array}{c}1\times \\ 1\times \end{array}\left|\begin{array}{l}\stackrel{0}{Cr}\to \stackrel{+2}{Cr}+\text{ 2}e\\ 2\stackrel{+1}{\text{H }}+\text{ 2}e\to \stackrel{0}{H_2}\end{array}\right.$

Bước 4: Điền hệ số của các chất có mặt trong phương trình hoá học. Kiểm tra sự cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố ở hai vế.

Cr + H₂SO_{4 loãng} → CrSO₄ + H₂

2. Điều kiện để Cr tác dụng với H₂SO₄ loãng

Phản ứng giữa Cr và H₂SO₄ loãng diễn ra khi đun nóng.

3. Cách tiến hành thí nghiệm

Cho từ từ H₂SO₄ loãng vào ống nghiệm có để sẵn crom, sau đó đun nóng.

4. Hiện tượng phản ứng

Crom tan dần, có khí không màu, không mùi thoát ra là khí H₂.

5. Tính chất hóa học của crom

- Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt.

- Trong các phản ứng hóa học, crom tạo nên các hợp chất trong đó crom có số oxi hóa từ +1 đến +6 (thường gặp là +2; +3 và +6).

5.1. Tác dụng với phi kim

Ở nhiệt độ thường, crom chỉ tác dụng với flo. Ở nhiệt độ cao, crom tác dụng với oxi, clo,lưu huỳnh…

          4Cr + 3O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$2Cr₂O₃

          2Cr + 3Cl₂ $\stackrel{t^o}{\to }$2CrCl₃

          2Cr + 3S$\stackrel{t^o}{\to }$Cr₂S₃

5.2. Tác dụng với nước

Crom có độ hoạt động kém Zn và mạnh hơn Fe, nhưng crom bền hơn nước và không khí do có màng oxit rất mỏng, bền bảo vệ.

5.3. Tác dụng với axit

- Vì có màng bảo vệ, crom không tan ngay trong dung dịch loãng và nguội của axit HCl

H₂SO₄. Khi đun nóng, màng oxit này tan ra, crom tác dụng với axit giải phóng H₂ và tạo ra muối crom(II) khi không có không khí.

             Cr + 2HCl → CrCl₂ + H₂

             Cr + H₂SO₄ → CrSO₄ + H₂

Chú ý: Crom không tác dụng với dung dịch axit HNO₃ đặc, nguội và H₂SO₄ đặc, nguội do bị thụ động hóa.

6. Tính chất của dung dịch axit sunfuric loãng

H₂SO₄ loãng có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

- Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ

- Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro.

Ví dụ:

H₂SO_{4 (loãng)} + Mg → MgSO₄ + H₂ (↑)

3H₂SO_4 (loãng) + 2Al → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂ (↑)

Chú ý: Các kim loại Hg, Cu, Ag, Au, Pt …không tác dụng với H₂SO₄ loãng.

Khi Fe tác dụng với H₂SO₄ loãng, sản phẩm thu được là muối sắt (II)

H₂SO_{4 (loãng)} + Fe → FeSO₄ + H₂ (↑)

- Tác dụng với bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

H₂SO₄ + Cu(OH)₂ → CuSO₄ + 2H₂O

H₂SO₄ + 2KOH → K₂SO₄ + 2H₂O

- Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

Ví dụ:

H₂SO₄ + CuO → CuSO₄ + H₂O

H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O

- Tác dụng với một số muối tạo thành muối sunfat và axit mới

Ví dụ:

MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ ↑ + H₂O

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Tính chất vật lý nào dưới đây là sai đối với crom kim loại?

A. Có màu trắng ánh bạc.                              B. Cứng nhất trong các kim loại.

C. Cứng hơn kim cương.                               D. Là kim loại nặng.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

- Tính chất vật lý của crom

+ Crom là kim loại màu trắng bạc

+ Có khối lượng riêng lớn (D = 7,2 g/cm³)

+ Nóng chảy ở 1890^oC.

+ Crom là kim loại cứng nhất, có thể rạch được thủy tinh.

+ Trong các đơn chất, crom chỉ kém kim cương về độ cứng.

Câu 2: Crom không tác dụng với nước vì

A. có lớp oxi bảo vệ.                                     B. có lớp hiđroxit bảo vệ.

C. khí H₂ ngăn cản phản ứng.                        D. có thế điện cực chuẩn lớn.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Crom bền với nước và không khí do có màng oxit rất mỏng, bền bảo vệ.

Câu 3: Crom không tác dụng được với

A. O₂, Cl₂ ở nhiệt độ cao.                              B. HNO₃, H₂SO₄ loãng, nóng.

C. HCl loãng, nóng.                                      D. HNO₃, H₂SO₄ đặc nguội.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Crom không tác dụng được với HNO₃, H₂SO₄ đặc nguội.

Câu 4: Trong công nghiệp người ta điều chế crom bằng cách

A. điện phân nóng chảy Cr₂O₃.                      B. thực hiện phản ứng nhiệt nhôm.

C. điện phân dung dịch CrCl₂.                       D. điện phân dung dịch CrCl₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Crom được điều chế bằng phương pháp nhiệt nhôm

$2Al+C{r}_2{O}_3 \stackrel{t°}{\to }A{l}_2{O}_3+2Cr$

Câu 5: Ở nhiệt độ thường kim loại crom có cấu trục mạng tinh thể là:

A. Lập phương tâm diện                              B. Lập phương

C. Lập phương tâm khối                              D. Lục phương

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Ở nhiệt độ thường kim loại crom có cấu trục mạng tinh thể lập phương tâm khối (độ đặc khít kém) nhưng lại là kim loại có độ cứng lớn nhất.    

Câu 6: Crom được dùng để mạ và bảo vệ kim loại vì

A. crom có độ cứng cao.

B. có lớp vỏ oxit bền, ngăn cản kim loại bên trong tiếp xúc với nước và không khí.

C. làm điện cực hi sinh nếu bị ăn mòn điện hóa, do có thế điện cực chuẩn lớn.

D. Cr là kim loại kém hoạt động nên không tác dụng với các chất ăn mòn.

Hướng dẫn giải

Đáp án

Crom bền với nước và không khí do có màng oxit rất mỏng, bền bảo vệ vì vậy người ta mạ crom lên sắt để bảo vệ sắt và dùng crom để chế thép chống gỉ

Câu 7: Đốt cháy bột crom trong oxi dư thu được 2,28 gam một oxit duy nhất. Khối lượng crom bị đốt cháy là

A. 0,78 gam                                                B. 1,56 gam                   

C. 1,74 gam                                                D. 1,19 gam

Hướng dẫn giải

Đáp án A

4Cr + 3O₂ $\stackrel{t°}{\to }$2Cr₂O₃

$n_{Cr}=2n_{C{r}_2{O}_3}=\frac{\mathrm{2,28}}{152}=\mathrm{0,015}mol$

→ m_Cr = 0,015.52 = 0,78 gam

Câu 8: Tiến hành phản ứng nhiệt nhôm với một hỗn hợp gồm 8,1 gam Al và 15,2 gam Cr₂O₃, sau phản ứng thu được hỗn hợp X. Cho hỗn hợp X vào dung dịch NaOH dư, đun nóng thấy thoát ra 5,04 lít H₂ (đktc). Khối lượng crom thu được là

A. 5,2 gam                      B. 10,4 gam                    C. 8,32 gam                    D. 7,8 gam.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

$n_{H_2}$ = 5,04 : 22,4 = 0,025 mol

n_{Al ban đầu} = 0,3 mol; $n_{C{r}_2{O}_3}$_{ban đầu} = 0,1 mol

Hỗn hợp X phản ứng với NaOH tạo khí H₂ → Al dư

Bảo toàn electron: 3.n_Al =$2.n_{H_2}$

→ n_{Al dư} = 0,15 mol

$\begin{array}{l}2Al + C{r}_2{O}_3\stackrel{t°}{\to }A{l}_2{O}_3+2Cr\\ \mathrm{0,3} \mathrm{0,1} mol\\ \left(\mathrm{0,3}–\mathrm{0,15}\right) \to \mathrm{0,15} mol\end{array}$

→ m_Cr = 0,15.52 = 7,8 gam.

Câu 9: Ở trạng thái cơ bản nguyên tử crom có

A. 3 electron độc thân.                                  B. 4 electron độc thân.  

C. 5 electron độc thân.                                  D. 6 electron độc thân.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Cấu hình electron của crom là: [Ar]3d⁵4s¹

Có 6 electron độc thân

Câu 10: Số oxi hóa phổ biến của crom trong các hợp chất là

A. 0, +2, +3.                                                 B. 0, +2, +3, +6.

C. +1, +2, +3, +4, +5, +6.                             D. +2, +3, +6.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

Số oxi hóa phổ biến của crom trong các hợp chất là +2, +3, +6.

0 là số oxi hóa của crom đơn chất.

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• 4Cr + 3O₂ → 2Cr₂O₃
• 2Cr + 3S → Cr₂S₃
• 2Cr + 3Cl₂ → 2CrCl₃
• Cr + 2HCl → CrCl₂ + H₂ ↑
• 2Cr + 6H₂SO_4(đặc) → Cr₂(SO₄)₃ + 3SO₂ ↑ + 6H₂O
• Cr + 6HNO₃ → Cr(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O
• Cr + 4HNO₃ → Cr(NO₃)₃ + NO ↑ + 2H₂O