Vấn đề hướng nghiệp của đại học và những điều sinh viên cần biết!

Định hướng nghề nghiệp không chỉ đơn thuần là lựa chọn nghề nghiệp và trường học, nó còn bao gồm quá trình lập kế hoạch, thiết lập mục tiêu và hành vi trong quá trình học tập. Tuy nhiên, thực trạng định hướng nghề nghiệp cho đa số học sinh hiện nay mới chỉ ở bước đầu, chưa phát triển kinh nghiệm, kỹ năng và vốn sống.

Có tới 80% sinh viên phàn nàn rằng họ không biết bốn năm đại học có ý nghĩa như thế nào đối với con đường sự nghiệp tương lai của họ. Kết thúc năm học, học sinh vẫn loay hoay tìm hướng đi. Sau khi nhận được bằng tốt nghiệp, tất cả đều phải lo lắng về việc kiếm việc làm. Điều này thực sự đáng lo ngại.

Hướng nghiệp của Đại học cho sinh viên không phải là một khái niệm mới. Đây là những gì các thầy cô phải làm để giúp sinh viên chọn lựa được một công việc ổn định. Với thị trường việc làm luôn thay đổi, đặc biệt là đối với Gen Z, làm thế nào để có một định hướng rõ ràng?

Cùng Admin tìm hiểu về vấn đề hướng nghiệp của đại học và những điều sinh viên cần biết trong bài chia sẻ dưới đây cùng Admin nhé!

Thực tế là tình trạng hướng nghiệp của đại học đối với sinh viên khá đa dạng và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả văn hóa của từng quốc gia, chính sách giáo dục, và cách các trường đại học quản lý và thực hiện các hoạt động hướng nghiệp. Tuy nhiên, một số vấn đề chung trong tình trạng hướng nghiệp của đại học cho sinh viên tại Việt Nam có thể kể đến như:

Thực trạng về việc hướng nghiệp của đại học cho sinh viên

Thiếu kế hoạch hướng nghiệp rõ ràng: Nhiều trường đại học thiếu kế hoạch hướng nghiệp rõ ràng và hỗ trợ sinh viên trong việc lựa chọn ngành học và sự nghiệp. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không có đủ thông tin và kinh nghiệm để đưa ra quyết định đúng đắn về tương lai của mình.
Thiếu tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp: Nhiều trường đại học không có đội ngũ tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp để giúp sinh viên trong việc lựa chọn ngành học và sự nghiệp. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không được hỗ trợ đầy đủ và đúng cách để phát triển tối đa tiềm năng của mình.
Thiếu thông tin về thị trường lao động: Nhiều sinh viên không có đủ thông tin về thị trường lao động và các cơ hội việc làm trong ngành họ đang học. Điều này có thể dẫn đến việc họ không có sự chuẩn bị đầy đủ và phù hợp khi tốt nghiệp và đi tìm việc làm.
Thiếu sự kết nối giữa trường và doanh nghiệp: Nhiều trường đại học thiếu sự kết nối với các doanh nghiệp và tổ chức trong ngành họ đang đào tạo. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không được tiếp cận với các cơ hội thực tập, tuyển dụng và phát triển kỹ năng mà các doanh nghiệp có thể cung cấp.

Để giải quyết các vấn đề này, các trường đại học có thể thực hiện các hoạt động như xây dựng kế hoạch hướng nghiệp rõ ràng, tăng cường tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp cho sinh viên, cung cấp thông tin về thị trường lao động và cơ hội việc làm trong ngành học, và tăng cường sự kết nối giữa trường và doanh nghiệp.

Ngoài ra, các trường đại học cũng có thể tổ chức các buổi gặp gỡ sinh viên và các doanh nghiệp để giúp sinh viên tìm hiểu thêm về các cơ hội nghề nghiệp, tuyển dụng và phát triển kỹ năng. Các trường cũng có thể cung cấp các khóa học về kỹ năng mềm và quản lý để giúp sinh viên phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công trong sự nghiệp.

Thực trạng về vấn đề hướng nghiệp của sinh viên đã dẫn đến nhiều vấn đề liên quan khác. Tình trạng sinh viên ra trường, không tìm được việc, thiếu kinh nghiệm, kỹ năng mềm,.... Cụ thể:

Sinh viên không được hướng nghiệp sẽ có nhiều thiếu sót về kỹ năng

Tình huống 1: Thanh tích tốt nhưng thiếu kinh nghiệm

Bằng cấp là yêu cầu bắt buộc để xin việc nhưng kinh nghiệm mới là điều kiện đủ để nhà tuyển dụng quyết định chọn bạn hay không. Trong thời buổi kinh tế hiện nay, hầu hết các công ty thường nhận những ứng viên chưa có kinh nghiệm đi làm. Vì họ sợ trở thành nơi thực tập cho tấm bằng cử nhân mới ra trường của sinh viên. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp không muốn chi nhiều tiền cho việc đào tạo lại.

Đó là lý do tại sao nhiều công ty sẵn sàng từ chối ngay cả những sinh viên có bằng cấp xuất sắc từ các trường đại học danh tiếng. Cái mà những cử nhân này có là kiến thức chuyên môn được đào tạo qua sách vở, giáo trình, giáo trình từ thầy cô. Cụ thể hơn, họ vững lý thuyết nhưng thiếu thực hành nên kinh nghiệm và vốn sống còn yếu

Tình huống 2: Kỹ năng mềm còn thiếu hoặc yếu

Ngoài việc thiếu kinh nghiệm chuyên môn, nhiều bạn trẻ đánh mất cơ hội nghề nghiệp do yếu kỹ năng mềm. Hiện nay, nhiều người nhận thức chưa đúng và đầy đủ về vấn đề này. Do đó, hầu hết mọi người đều hiểu rất mơ hồ về khái niệm và tầm quan trọng của kỹ năng mềm trong công việc. Dưới đây là một số khía cạnh được nhà tuyển dụng đặc biệt quan tâm.

Khả năng sử dụng ngoại ngữ và tin học. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày nay, ngoại ngữ trở thành công cụ giúp quá trình làm việc với các đối tác nước ngoài diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn. Ngoài ra, kỹ năng tin học cũng đóng vai trò quan trọng trong thời đại Công nghệ 4.0, giúp nhân viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Điều quan trọng là nhiều học sinh vẫn chưa ý thức được điều này. Vì vậy, người ta lười biếng và đôi khi nghĩ rằng “Tuổi trẻ không chơi, già hối hận”. Kết quả là thiếu sáng kiến và thời gian để cải thiện những kỹ năng quan trọng này.
Kỹ năng xin việc. Chủ tịch Job Bound Brand Karsh cho biết: “Tìm cách làm nổi bật sơ yếu lý lịch của bạn hoặc tạo mối liên hệ với công ty là điều quan trọng nếu bạn muốn lọt vào danh sách phỏng vấn. ”

Theo đề xuất này, sinh viên nên tập viết một bản lý lịch hấp dẫn. Bạn cần tự mình viết một lá thư xin việc hoàn chỉnh, ấn tượng và sáng tạo. Tham gia các chương trình, cuộc thi do trường học, công ty tài trợ cũng là một cách để bạn tiến gần hơn đến việc tìm kiếm việc làm. thái độ đối với các cuộc phỏng vấn việc làm

Thái độ của bạn đối với các cuộc phỏng vấn có tác động lớn đến quyết định tuyển dụng của công ty. Điều này là do đây là lúc họ tiếp xúc trực tiếp với ứng viên để quan sát hiệu suất của họ (tôn trọng công việc, hiểu biết về công ty, tính chính trực...) Và các kỹ năng cần thiết (giao tiếp, tư duy, lập luận, , phản hồi, v.v.).

Nhưng trên thực tế, có khá nhiều bạn sinh viên "quên" về vấn đề này. Rất nhiều người đến phỏng vấn và không biết gì về công việc hoặc công việc họ ứng tuyển. Điều này sẽ khiến bạn mất điểm rất nhiều trong mắt công ty và tăng nguy cơ bị loại.

Vậy, thực trạng trên bắt nguồn từ nguyên nhân nào. Về góc độ học sinh, sinh viên có thể là do:

Tại sao việc hướng nghiệp không được coi trọng?

Nhiều học sinh chưa chủ động, chưa có tinh thần cầu tiến. Họ bước qua cánh cổng trường đại học với bao ước mơ hoài bão nhưng chưa bao giờ thực sự nắm bắt được cơ hội đến với mình.
Bệnh coi thường thành tích, bằng cấp đã ăn sâu vào tâm trí sinh viên, khiến họ chỉ “dính” vào việc học mà không quan tâm đến các hoạt động khác.
Một số sinh viên không ngần ngại chỉ trích trường đại học của họ. Những sinh viên này cảm thấy rằng chương trình giảng dạy và các hoạt động ở đây không giúp họ hoàn toàn nắm vững các kỹ năng cơ bản. Tuy nhiên, nhà trường chỉ đào tạo một phần cho người học ở những khía cạnh cơ bản như thuyết trình, phản biện, tư duy sáng tạo…

Bên cạnh đó, việc hướng nghiệp của Đại học vẫn chưa tới tầm. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc hướng nghiệp cho sinh viên chưa đạt hiệu quả, trong đó có thể kể đến những nguyên nhân sau:

Thiếu sự phù hợp giữa chương trình đào tạo và thị trường lao động: Một số chương trình đào tạo của các trường đại học có thể không phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động hiện tại. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không có đủ kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp.
Thiếu tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp: Nhiều trường đại học không có đội ngũ tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp để giúp sinh viên trong việc lựa chọn ngành học và sự nghiệp. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không có đủ thông tin và hỗ trợ để đưa ra quyết định đúng đắn về tương lai của mình.
Thiếu kinh nghiệm thực tế: Nhiều sinh viên không có đủ kinh nghiệm thực tế để có thể áp dụng kiến thức học được trong môi trường làm việc thực tế. Điều này có thể dẫn đến việc họ không có sự chuẩn bị đầy đủ và phù hợp khi tốt nghiệp và đi tìm việc làm.
Thiếu kết nối với doanh nghiệp và cộng đồng: Nhiều trường đại học không có mối quan hệ tốt với các doanh nghiệp và tổ chức trong ngành họ đang đào tạo. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không có sự tiếp cận với các cơ hội thực tập, tuyển dụng và phát triển kỹ năng mà các doanh nghiệp có thể cung cấp.
Thiếu tính toán chi phí và hiệu quả: Nhiều sinh viên chọn ngành học không dựa trên khả năng và sở thích cá nhân mà chỉ dựa trên những thông tin không chính xác hoặc quyết định của người khác. Điều này dẫn đến việc sinh viên không thể đạt hiệu quả trong việc lựa chọn ngành học và sự nghiệp, cũng như không tận dụng được tối đa thời gian.
Thiếu sự chuẩn bị tâm lý: Nhiều sinh viên không chuẩn bị tâm lý đúng đắn cho việc tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp, vì họ chưa có đủ kiến thức và kinh nghiệm để đối phó với những thách thức và áp lực trong quá trình tìm việc. Điều này có thể dẫn đến việc sinh viên không có sự tự tin và năng động trong việc tìm kiếm việc làm.
Sự khác biệt về định hướng của sinh viên: Mỗi sinh viên có một mục đích và định hướng riêng về tương lai của mình. Một số sinh viên có thể muốn tìm kiếm công việc với mức lương cao nhất, trong khi đó một số sinh viên lại muốn có một công việc phù hợp với sở thích và tính cách của mình. Việc giúp sinh viên hiểu rõ định hướng của mình và đưa ra quyết định đúng đắn về tương lai là rất quan trọng trong việc hướng nghiệp cho sinh viên.

Tóm lại, việc hướng nghiệp cho sinh viên chưa đạt hiệu quả có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ sự không phù hợp giữa chương trình đào tạo và thị trường lao động, thiếu sự tư vấn chuyên nghiệp đến thiếu kinh nghiệm thực tế và sự chuẩn bị tâm lý của sinh viên. Để cải thiện tình trạng này, các trường đại học cần phải đưa ra các giải pháp hiệu quả nhằm giúp sinh viên có một tương lai nghề nghiệp tốt hơn.

Công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh được đánh giá là tương đối chậm. Việc lựa chọn ngành học và nghề nghiệp nên được thực hiện ngay từ khi còn học phổ thông để không chọn sai gây lãng phí thời gian và công sức. Trong giai đoạn sinh viên, các em sinh viên nên tập trung tìm hiểu về ngành mình chọn và lên kế hoạch thực tập hoặc công việc tương lai.

Các bước hướng nghiệp của đại học nên được thực hiện theo đúng trình tự:

Các bước hướng nghiệp của đại học cho sinh viên

Nhận biết bản thân và kỹ năng của bản thân

Đối với sinh viên, đây là bước đầu tiên hướng tới định hướng nghề nghiệp. Bạn có thể làm bài kiểm tra tính cách và khả năng trực tuyến. Dựa trên kết quả thu được, bạn có thể quyết định xem lĩnh vực nghiên cứu đã chọn có phù hợp hay không. Các bài kiểm tra cũng tiết lộ những lỗ hổng về kỹ năng. Đây là điều bạn cần tập trung rèn luyện để nâng cao năng lực và đảm bảo yêu cầu mà nhà tuyển dụng đưa ra.

Tìm hiểu ngành công nghiệp theo xu thế thị trường

Thông tin ngành là rất quan trọng. Kiến thức thu được ở trường đại học là một bức tranh toàn cảnh rộng lớn, và rất khó để áp dụng nó vào thực tế. Sinh viên cần tiếp thu thêm kiến thức ứng dụng. Cách hiệu quả nhất để tìm hiểu về một ngành là gặp gỡ các chuyên gia, tham gia các câu lạc bộ, tham dự các buổi hội thảo liên quan đến ngành bạn đang học. Điều này sẽ giúp các em có cái nhìn rõ ràng hơn. Đồng thời giúp hình dung ra con đường mình cần đi và những vị trí bản thân có thể đảm nhận.

Chuẩn bị cho công việc đầu tiên sau khi tốt nghiệp

Đừng tập trung quá nhiều vào những công việc bán thời gian không phù hợp với bản thân. Những công việc này giúp các em trưởng thành, nhưng chúng không cung cấp bất kỳ kinh nghiệm làm việc nào. Thử sức với một công việc chuyên nghiệp có thể giúp các em có cái nhìn chính xác hơn về nghề mình đã chọn.

Có nhiều sinh viên ra trường nhưng không hiểu gì về ngành nghề mình học. Nhiều bạn không biết bắt đầu từ đâu hoặc mục tiêu nghề nghiệp của mình là gì. Thực tập là một trong những cách tốt nhất để có cái nhìn tổng quan về công việc mình đã chọn. Điều này sẽ cung cấp cho các em một định hướng chính xác hơn.

Công việc đầu tiên là tiền đề cho sự phát triển nghề nghiệp sau này. Vì vậy, sử dụng thời gian này để học hỏi rất nhiều. Mỗi ngày làm việc là một ngày quý giá, là cơ hội để học hỏi thêm, hiểu rõ hơn về công việc, hiểu rõ hơn về năng lực của mình.

Lập kế hoạch phát triển nghề nghiệp

Sau khi có trải nghiệm đầu tiên, hãy tạo một kế hoạch dài hạn. Chiến thắng nhanh chóng đòi hỏi chiến lược. Hãy tham gia các chương trình hướng nghiệp của trường đại học mà mình đang học tập để nhận được những lời khuyên chuyên sâu hơn từ các chuyên gia về chủ đề này. Hướng nghiệp cho học sinh là nền tảng vững chắc để xây dựng một sự nghiệp rực rỡ. Một quá trình định hướng tốt sẽ giúp bạn nhanh chóng đạt được thành công và khẳng định mình nhanh chóng.

Hướng nghiệp là một vấn đề rất quan trọng đối với các sinh viên đại học. Sau khi tốt nghiệp, họ sẽ phải đối mặt với quyết định về hướng đi nghề nghiệp của mình. Dưới đây là một số điều sinh viên cần biết để đưa ra quyết định thông minh về hướng nghiệp của mình:

Tìm hiểu về các ngành nghề: Sinh viên nên tìm hiểu kỹ về các ngành nghề mà mình quan tâm, bao gồm thông tin về lĩnh vực, yêu cầu, cơ hội việc làm, lương... Điều này giúp cho sinh viên có được cái nhìn tổng quan về các lựa chọn nghề nghiệp và giúp họ đưa ra quyết định đúng đắn.

Những điều sinh viên cần viết về hướng nghiệp của đại học

Tham gia các hoạt động ngoại khóa: Tham gia các hoạt động ngoại khóa như thực tập, dự án, các cuộc thi, v.v. giúp cho sinh viên có thể tiếp cận với thực tế công việc trong các lĩnh vực khác nhau. Điều này giúp cho sinh viên có được kiến thức và kinh nghiệm thực tế trong ngành nghề mà họ quan tâm.
Tìm kiếm hướng dẫn: Sinh viên nên tìm kiếm sự hỗ trợ và tư vấn từ các giảng viên, sinh viên đã tốt nghiệp, các chuyên gia nghề nghiệp hoặc các tổ chức có liên quan. Họ có thể giúp sinh viên có được cái nhìn rõ ràng về ngành nghề và giúp họ đưa ra quyết định đúng đắn.
Xác định mục tiêu: Sinh viên nên đặt ra mục tiêu rõ ràng về hướng đi nghề nghiệp của mình. Việc xác định mục tiêu giúp cho sinh viên có được sự tập trung và quyết tâm trong việc tìm kiếm thông tin và thực hiện các bước để đạt được mục tiêu của mình.
Cập nhật thông tin: Sinh viên cần liên tục cập nhật thông tin về các ngành nghề mà mình quan tâm. Các ngành nghề luôn thay đổi theo thời gian và các xu hướng mới, do đó sinh viên cần liên tục cập nhật để có thể đưa ra quyết định thông minh về hướng nghiệp
Phát triển kỹ năng mềm: Kỹ năng mềm là những kỹ năng liên quan đến tư duy, giao tiếp, lãnh đạo, quản lý thời gian, v.v. Những kỹ năng này là rất quan trọng trong các ngành nghề và được đánh giá cao bởi các nhà tuyển dụng. Do đó, sinh viên nên phát triển kỹ năng mềm của mình để tăng khả năng thành công trong công việc.
Tìm kiếm thông tin về việc làm: Sinh viên nên tìm kiếm thông tin về các cơ hội việc làm trong các ngành nghề mà họ quan tâm. Các trang web, mạng xã hội và các trang tuyển dụng trực tuyến là những nguồn thông tin hữu ích để tìm kiếm các cơ hội việc làm.
Tập trung vào sở thích và đam mê: Sinh viên nên tập trung vào sở thích và đam mê của mình trong quá trình lựa chọn hướng đi nghề nghiệp. Lựa chọn một ngành nghề mà sinh viên yêu thích và có đam mê sẽ giúp cho họ cảm thấy hạnh phúc và hài lòng trong công việc.
Tìm kiếm các cơ hội học tập sau đại học: Nếu sinh viên muốn phát triển kỹ năng và kiến thức của mình sau khi tốt nghiệp, họ có thể tìm kiếm các cơ hội học tập sau đại học như chương trình thạc sĩ, tiến sĩ, các khóa học chuyên môn hoặc các khóa học nghề nghiệp.
Tìm kiếm cơ hội thực tập và làm việc: Thực tập và làm việc là cách tốt nhất để sinh viên có được kinh nghiệm thực tế trong ngành nghề mà họ quan tâm. Sinh viên có thể tìm kiếm các cơ hội thực tập hoặc làm việc tại các công ty hoặc tổ chức có liên quan để có được kinh nghiệm và trau dồi kỹ năng của mình.

Tóm lại, để đưa ra quyết định thông minh về hướng nghiệp, sinh viên cần tìm hiểu kỹ về các ngành nghề, tham gia các hoạt động ngoại khóa, tìm kiếm hướng dẫn, xác định mục tiêu, cập nhật thông tin, phát triển kỹ năng bản thân.

Việc hướng nghiệp của đại học nghe vẻ đơn giản nhưng lại ảnh hưởng rất nhiều đến tương lai sau này của chính các em. Hãy chú trọng và tham gia các khóa hướng nghiệp để chọn cho mình hướng đi đúng đắn nhất nhé.

Chúc các bạn tân sinh viên hướng nghiệp thành công!