Nếu thơ của Xuân Quỳnh tràn đầy tình yêu và nữ tính thì thơ của Lưu Quang Vũ lại ca ngợi sức mạnh của nhân dân, tinh thần đoàn kết, sự hi sinh và ý chí kiên cường của con người Việt Nam vượt qua mọi gian nan, thử thách suốt chặng đường dài lịch sử. Thơ của ông tràn đầy tinh thần yêu nước, yêu quê hương, điều đó thể hiện rõ qua bài “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi”.

Đây là một bài thơ đặc sắc của nhà thơ Lưu Quang Vũ. Ông cảm thụ đời sống không chỉ bằng nhận thức mà bằng cả giác quan. Cảm giác là hạt nhân đầu tiên của cảm hứng sáng tác thơ. Đọc thơ ông ít thấy dấu vết của bố cục, cảm hứng liền dòng ào ạt, đầy ắp hình ảnh, ảnh thực và ảnh ảo, hiện thực và tưởng tượng, sách vở và đời sống hoà quyện thúc đẩy nhau trong các câu thơ dồn dập.

Mở đầu bài thơ, ta thấy chất đọng trong đó một tình yêu tha thiết, nồng nàn với thiên nhiên. Bởi với Lưu Quang Vũ, thiên nhiên luôn đồng nghĩa với quê hương đất nước. Cảm xúc của nhà thơ luôn thiên về việc đi tìm chất thơ qua hương vị đất đai, sông nước, hoa lá quê nhà:

Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi
Gió rừng cao xạc xào lá đổ
……
Không hình dáng vẫn nhận ra ngọn gió
Khi ngàn cây bỗng lật lá sang chiều.

Thiên nhiên trong thơ Lưu Quang Vũ luôn được chắt lọc từ những hình ảnh gần gũi, thân thương nhất của quê hương, đất nước. Thiên nhiên đó chính là nguồn sức mạnh tinh thần nâng đỡ nhà thơ trong suốt hành trình cuộc đời. Và chính thiên nhiên thấm đẫm hương vị đất đai, sông nước, hoa lá quê nhà đó đã giúp nhà thơ tạo được dấu ấn riêng về một lối viết tài hoa, nồng nàn cảm xúc và “đắm đuối đến mê hoặc”:

Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi
Chưa xóm mạc đã bắt đầu ngọn gió
…….
Vầng trán với bể khơi chung gió ấy
Ở nơi đâu cũng tới được chân trời.

Những vần thơ viết về Tổ quốc và nhân dân là những vần thơ thể hiện một cách sâu sắc nhất tiếng nói tri ân của Lưu Quang Vũ với Tổ quốc và nhân dân mình. Lưu Quang Vũ luôn trăn trở, thương cảm, đớn đau với số phận của đất nước, của dân tộc từng nếm trải muôn vàn thử thách, cay đắng trên những chặng đường dằng dặc của lịch sử:

Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi
Như tiếng gọi ngàn đời không khuất phục
……
Thơ em viết về một vùng cát biển
Cỏ mặt trời trong lốc bụi lăn đi…

Vẻ đẹp của non sông đất nước rất đáng quý, đáng trân. Mỗi một hình ảnh tươi đẹp của non sông đất nước đều gắn liền với bao khát khao trong con người. Quê hương bình dị, mộc mạc đã in hằn trong tâm trí con người và tạo nên non sông với muôn ngàn vẻ đẹp. Đâu đâu trên đất nước cũng là con người với khao khát dựng xây quê hương và cống hiến vì ngày mai.

Dẫu đêm nay ngọn gió mùa hè
Còn bề bộn một vùng gạch ngói
Lịch sử quay những vòng xoáy gian nan
Đất nước tôi như một con thuyền
Lướt trên sóng những ngực buồm trắng xoá.

Những câu thơ khẳng định bản lĩnh của đất nước, con người Việt Nam vượt lên trên gian khó để bảo vệ vẻ đẹp tươi của quê hương hôm nay. Con thuyền đó mang theo hi vọng, khát vọng, mang theo niềm tin xây dựng quê hương. Đó là con người phải thật sự có chí, có khao khát để làm nên điều lớn lao.

Lưu Quang Vũ luôn khao khát mang tình yêu và hạnh phúc để xoa dịu mọi đau thương, mất mát trên suốt dọc dài của mảnh đất hình chữ S:

Ước chi được hoá thành ngọn gió
Để được ôm trọn vẹn nước non này
Để thổi ấm những đỉnh đèo buốt giá
Để mát rượi những mái nhà nắng lửa
Để luôn luôn được trở lại với đời…

Bài thơ thể hiện một cách sâu sắc thế giới tâm hồn phong phú và bản lĩnh sáng tạo nghệ thuật độc đáo của nhà thơ. Trong đó, tình yêu quê hương đất nước, gắn bó sâu nặng với Tổ quốc và nhân dân là nội dung tư tưởng nổi bật của bài thơ.

Có thể nói bài thơ này đã thể hiện một cách đầy đủ nhất những chặng đường thơ của Lưu Quang Vũ. Ở đó, cảm xúc cá nhân luôn hoà quyện với cảm hứng dân tộc. Thơ Lưu Quang Vũ là sự tiếp nối chủ nghĩa yêu nước truyền thống nhưng đồng thời cũng là những phát hiện đổi mới về chiều sâu tư tưởng và tư duy nghệ thuật.