Tập làm văn: Kể lại hành động của nhân vật trang 20 SGK Tiếng Việt 4 tập 1

I. Nhân xét

1. Đọc truyện sau :

Bài văn bị điểm không

- Ba đã bao giờ thấy một bài văn bị điểm không chưa, ba ?

Tôi ngạc nhiên :

- Đề bài khó lắm sao ?

- Không. Cô chỉ yêu cầu "Tả bố em đang đọc báo." Có đứa bạn con bảo ba nó không đọc báo, nhưng rồi nó bịa ra, cũng được 6 điểm.

Tôi thở dài :

- Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào ?

- Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài, cô giận lắm. Cô hỏi : "Sao trò không chịu làm bài ?" Nó cứ làm thinh. Mãi sau nó mới bảo : "Thưa cô, con không có ba." Nghe nó nói, cô con sững người. Té ra ba nó hi sinh từ khi nó mới sanh. Cô mới nhận lớp nên không biết, ba ạ, cả lớp con ai cũng thấy buồn. Lúc ra về, có đứa hỏi :" Sao mày không tả ba của đứa khác ?" Nó chỉ cúi đầu, hai giọt nước mắt chảy dài xuống má.

Chuyện về cậu học trò có bài văn bị điểm không đã để lại trong tôi một nỗi đau, nhưng cũng để lại một bài học về lòng trung thực.

Theo NGUYỄN QUANG SÁNG

Sanh (tiếng Nam Bộ) : sinh.

2. Ghi lại vắn tắt những hành động của cậu bé bị điểm không trong truyện. Theo em, mỗi hành động của cậu bé nói lên điều gì ?

Gợi ý:

Con đọc kĩ đoạn: "Nó không tả,..." đến "... nước mắt chảy dài xuống má"

Trả lời:

- Ghi lại vắn tắt những hành động của cậu bé bị điểm không trong truyện.

a) nộp giấy trắng.

b) im lặng, mãi mới nói (cô hỏi khi trả bài).

c) khóc khi bạn hỏi.

- Mỗi hành động trên của cậu bé đều thể hiện tính cách, tình cảm của mình

a) Nộp giấy trắng - Vì đề văn yêu cầu "Tả bố em đang đọc báo" trong khi bố cậu bạn đã mất rồi nên cậu ấy không tả mà nộp giấy trắng => Trung thực.

b) Khi cô hỏi thì cậu im lặng, mãi sâu mới nói rằng "Thưa cô, con không có ba" => Cậu rất tủi thân, rất xúc động, rất yêu quý người cha của mình.

c) Khi bạn hỏi thì chỉ cúi đầu, nước mắt chảy dài trên má => Cậu không thể lấy ba của người khác để tả, để thay thế cho ba mình được, như vậy là xúc phạm tình cảm cha con thiêng liêng. Bởi thế mà cậu tủi thân, nước mắt tự nhiên trào ra.

3. Các hành động nói trên được kể theo thứ tự như thế nào ?

Gợi ý:

Con đọc lại những hành động đó xem thứ tự có diễn ra xuôi theo tự nhiên không?

Trả lời:

Thứ tự kể các hành động a-b-c (hành động trước thi kể trước, hành động xảy ra sau thì kể sau).

II. Luyện tập

Chim Sẻ và Chim Chích là đôi bạn thân, nhưng tính tình khác nhau. Chích xởi lởi, hay giúp bạn. Còn Sẻ thì đôi khi bụng dạ hẹp hòi. Dưới đây là một số hành động của hai nhân vật ấy trong câu chuyện Bài học quý.

Em hãy điền tên nhân vật (Chích hoặc Sẻ) vào trước hành động thích hợp và sắp xếp các hành động ấy thành một câu chuyện:

1. Một hôm, … được bà gửi cho một hộp hạt kê.

2. Thế là hằng ngày … nằm trong tổ ăn hạt kê của mình.

3. … đi kiếm mồi, tìm được những hạt kê ngon lành ấy.

4. Khi ăn hết, … bèn quẳng chiếc hộp đi.

5. … không muốn chia cho … cùng ăn.

6. … bèn gói cẩn thận những hạt kê còn sót lại vào một chiếc lá, rồi đi tìm người bạn thân của mình.

7. Gió đưa những hạt kê còn sót trong hộp bay xa.

8. …. vui vẻ chia cho … một nửa

9. … ngượng nghịu nhận quà của …. và tự nhủ: “…đã cho mình một bài học quý về tình bạn”

Gợi ý:

- Chích xởi lởi, hay giúp bạn

- Sẻ đôi khi bụng dạ hẹp hòi

Con dựa vào tính cách các nhân vật để điền tên vào chỗ trống cho phù hợp rồi sắp xếp câu chuyện theo một trình tự hợp lý.

Trả lời: