23/09/2024
27/08/2025
Văn học Việt Nam hiện đại đã để lại nhiều tác phẩm đặc sắc, phản ánh chân thực đời sống xã hội và con người trong những hoàn cảnh lịch sử khác nhau. Trong số đó, “Xuân tóc đỏ cứu quốc” của Vũ Trọng Phụng và “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh là hai tác phẩm tiêu biểu, tuy ra đời ở những thời điểm khác nhau nhưng đều gợi lên những suy ngẫm sâu sắc về con người và cuộc sống.
Trước hết, cả hai tác phẩm đều thể hiện sự quan tâm đến số phận con người và những vấn đề lớn lao của dân tộc. Vũ Trọng Phụng viết “Xuân tóc đỏ cứu quốc” trong bối cảnh xã hội thuộc địa nửa phong kiến, khi những nghịch lý trớ trêu, những bi hài kịch của xã hội thị dân đang phơi bày rõ nét. Bằng tiếng cười trào phúng, nhà văn đã lột trần bản chất giả dối, lố lăng của một tầng lớp “Âu hóa nửa mùa” và qua đó cho thấy nỗi khát khao về một xã hội tiến bộ. Trong khi đó, Bảo Ninh viết “Nỗi buồn chiến tranh” sau cuộc kháng chiến chống Mĩ, khi đất nước đã thống nhất nhưng những vết thương chiến tranh vẫn hằn sâu trong tâm hồn người lính. Tác phẩm không chỉ tái hiện sự khốc liệt của chiến tranh mà còn phơi bày những bi kịch hậu chiến, nỗi cô đơn, ám ảnh khôn nguôi của con người.
Tuy có điểm gặp gỡ ở việc phản ánh hiện thực xã hội, nhưng hai tác phẩm lại mang màu sắc và phong cách hoàn toàn khác nhau. “Xuân tóc đỏ cứu quốc” sử dụng nghệ thuật châm biếm, phóng đại, xây dựng hình tượng Xuân tóc đỏ – một kẻ vô học, lưu manh, nhờ những ngẫu nhiên và sự lố lăng của xã hội mà trở thành “anh hùng cứu quốc”. Đây là tiếng cười chua chát, sắc lạnh, vừa giải trí vừa đả kích sâu cay. Ngược lại, “Nỗi buồn chiến tranh” là tiếng lòng đầy trữ tình, bi thương, với giọng điệu u uất, ám ảnh. Nhân vật Kiên hiện lên như một chứng nhân của thời đại, mang trong mình cả nỗi đau của cá nhân lẫn nỗi đau của dân tộc.
Đánh giá chung, Vũ Trọng Phụng và Bảo Ninh đều thành công trong việc phản ánh sự thật của thời đại. Nếu “Xuân tóc đỏ cứu quốc” góp phần phơi bày bản chất giả dối của xã hội thực dân nửa phong kiến, thì “Nỗi buồn chiến tranh” mở ra một góc nhìn nhân bản, sâu sắc về số phận con người sau chiến tranh. Một bên là tiếng cười trào phúng, một bên là tiếng khóc u uất, cả hai đều góp phần làm phong phú diện mạo văn học Việt Nam hiện đại.
Có thể khẳng định rằng, dù khác biệt về thời gian sáng tác, phong cách nghệ thuật và cảm hứng chủ đạo, nhưng “Xuân tóc đỏ cứu quốc” và “Nỗi buồn chiến tranh” đều để lại những dư âm mạnh mẽ trong lòng người đọc, giúp ta hiểu rõ hơn bản chất xã hội, đồng thời thêm trân trọng con người trong dòng chảy lịch sử dân tộc.
23/09/2024
Linh NhậtXin chào thầy cô và các bạn, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau thảo luận và so sánh hai tác phẩm truyện ngắn nổi tiếng của văn học Việt Nam: "Nỗi Buồn Chiến Tranh" của Bảo Ninh và "Xuân Tóc Đỏ Cứu Quốc" trích “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng. Hai tác phẩm này đã làm nổi bật những góc khuất của lịch sử và những góc nhìn đa chiều về con người.
Trước hết chúng ta sẽ cùng nhau tóm tắt lại nội dung của hai tác phẩm này. "Nỗi Buồn Chiến Tranh" của Bảo Ninh là tác phẩm kể về cuộc sống của một nhân vật sau khi chiến tranh kết thúc, anh ta đã phải chịu đựng những bi kịch và khó khăn của cuộc sống hàng ngày khi những kí ức về chiến tranh, những kỉ niệm đau thương cứ ùa về. Bằng cách tập trung vào nhân vật chính là Kiên, tác giả đã khắc họa một cách chân thực những tác động của chiến tranh lên tâm hồn con người. Với "Xuân Tóc Đỏ Cứu Quốc" - Vũ Trọng Phụng, tác phẩm lại mô tả câu chuyện của xã hội trong thời kì âu hóa tân tiến, con người muốn hòa nhập vào lối sống thời thượng nên khiến cho xã hội trở nên kệch cỡm, dởm đời giữa thời kì “Á-Âu lẫn lộn”. Đó chính là nguyên nhân cũng như là môi trường lí tưởng để bọn lưu manh khôn lỏi, thất học như Xuân Tóc Đỏ có thể một bước lên tiên, hắn bước vào thế giới thượng lưu và thay đổi thân phận. Từ một thằng đi nhặt bóng ở sân quần biến thành một ông đốc-tờ Xuân, một anh hùng cứu quốc được người đời ca tụng, tán dương.
Dù khác đề tài tuy nhiên hai tác phẩm này đã tái hiện được những giá trị khác nhau. "Nỗi Buồn Chiến Tranh" tập trung vào việc tìm hiểu tác động của chiến tranh lên cuộc sống hàng ngày và tâm hồn con người, trong khi "Xuân Tóc Đỏ Cứu Quốc" đặt vào trọng tâm vào cuộc cứu quốc kệch cỡm của bọn dởm đời, trở thành tiếng cười trào phúng xuyên suốt tác phẩm. Trong “Nỗi buồn chiến tranh” Bảo Ninh đã xây dựng cốt truyện xoay quanh nhân vật Kiên và các sự kiện hiện lên không mấy rõ ràng nhưng người đọc cũng có thể hiểu rõ bởi cách xây dựng nhân vật ở đây là một nhân vật trở lại từ chiến trường. Anh ấy sống trong cảm giác và kí ức chỉ mình anh ta thấu hiểu để rồi câu chuyện sẽ từ hiện tại ngược về quá khứ rồi lại quay về hiện tại. Đó chính là nét đặc sắc của tác phẩm này. Ngoài ra, tác giả thường sử dụng ngôn ngữ sâu sắc và tinh tế để tái hiện môi trường chiến tranh và tâm trạng của nhân vật. Còn với Vũ Trọng phụng, ông xây dựng một cốt truyện bất ngờ, kịch tính trong cuộc đấu quần vợt căng thẳng của hai nước Việt Nam và Xiêm La, cách xây dựng cốt truyện ấy càng khiến người đọc thấy rằng sự lố bịch trong thời kì đó. Nhà văn đã dùng những từ ngữ mỉa mai nhất để kể và tả lại các sự kiện. "Nỗi Buồn Chiến Tranh" thường nhấn mạnh vào sự mất mát và đau buồn trong cuộc sống thông qua diễn biến tâm lí của nhân vật Kiên trong khi "Xuân Tóc Đỏ Cứu Quốc" lại nhấn mạnh vào những tình tiết vô lí để gây cười và mỉa mai.
Dù là hai tác phẩm khác nhau về nội dung và phong cách, "Nỗi Buồn Chiến Tranh" và "Xuân Tóc Đỏ Cứu Quốc" đều là những tác phẩm văn học đặc sắc của văn học Việt Nam. Chúng không chỉ làm rõ sự đau khổ và mất mát trong cuộc chiến, mà còn tôn vinh tình yêu quê hương và sự hy sinh của con người Việt Nam. Thông qua việc so sánh hai tác phẩm này, chúng ta có thể nhận thấy sự đa dạng và phong phú và cách nhìn thế giới đa chiều của các nhà văn cũng như những giá trị nhân văn và lịch sử mà chúng mang lại.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
6 giờ trước
Top thành viên trả lời