A. Hoạt động cơ bản - Bài 5B: Đấu tranh vì hoà bình

Câu 1

Quan sát ảnh và đọc lời giới thiệu về chú Mo-ro-xơn dưới đây:

Ngày 2 – 11 – 1965, một công nhân Mĩ tên là Mo-ri-xơn đã tự thiêu để phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ ở Việt Nam. Xúc động trước hành động của anh, nhà thơ Tố Hữu đã viết bài thơ Ê-mi-li, con…

Bài thơ gợi lại hình ảnh Mo-ri-xơn bế con gái là bé Ê-mi-li 18 tháng tuổi tới trụ sở Bộ Quốc phòng Mĩ, nơi anh tự thiêu vì hoà bình ở Việt Nam.

Câu 2

Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài thơ sau:

Ê - mi - li, con ...

(trích)

Ê - mi - li, con đi cùng cha

Sau khôn lớn, con thuộc đường, khỏi lạc ...

- Đi đâu cha?

- Ra bờ sông Pô - tô - mác

- Xem gì cha?

- Không, con ơi, chỉ có Lầu Ngũ Giác.

Giôn - xơn! Tội ác bay chồng chất

Nhân danh ai

Bay mang những B52

Những napan, hơi độc

Đến Việt Nam

Để đốt những nhà thương, trường học

Giết những con người chỉ biết yêu thương

Giết những trẻ em chỉ biết đến trường

Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá

Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa?

Ê - mi - li con ôi!

Trời sắp tối rồi...

Cha không bế con về được nữa!

Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa

Đêm nay mẹ đến tìm con

Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn

Cho cha nhé

Và con sẽ nói giùm với mẹ:

Cha vui đi, xin mẹ đừng buồn!

Oa - sinh - tơn 

Buổi hoàng hôn

Ôi những linh hồn

Còn, mất?

Đã đến phút lòng ta sáng nhất!

Ta đốt thân ta, cho ngọn lửa sáng lòa

Sự thật.

TỐ HỮU

Câu 3

Đọc từ ngữ và lời giải nghĩa:

Lầu Ngũ Giác (Lầu Năm Góc): toà nhà hình 5 góc, trụ sở Bộ Quốc Phòng Mĩ.

Giôn-xơn: tổng thống Mĩ từ năm 1963 đến năm 1968

Nhân danh: lấy danh nghĩa để làm một việc gì đó.

B.52: máy bay ném bom khổng lồ của Mĩ.

Na pan: bom dùng chất xăng đặc để gây cháy, bỏng.

Oa-sinh-tơn: thủ đô của nước Mĩ.

Câu 4

Cùng luyện đọc

Mỗi em đọc một đoạn (khổ thơ), 4 em đọc tiếp nối nhau đến hết bài.

- Đoạn 1: lời chú Mo-ri-xơn nói với con (đọc với giọng trang nghiêm, nén xúc động) và lời bé Ê-mi-li hỏi cha (đọc với giọng ngây thơ, hồn nhiên)

- Đoạn 2: lời chú Mo-ri-xơn lên án tội ác của chính quyền Giôn-xơn (đọc với giọng phẫn nộ, đau thương)

- Đoạn 3: lời chú Mo-ri-xơn nhắn nhủ, từ biệt vợ con (đọc với giọng xúc động nghẹn ngào, đầy yêu thương)

- Đoạn 4: mong ước của chú Mo-ri-xơn thức tỉnh lương tâm nhân loại (đọc chậm rãi, giọng xúc động, nhấn giọng ở những từ ngữ sáng nhất, đốt, sáng loà, sự thật, gợi cảm giác thiêng liêng về một cái chết bất tử)

Câu 5

Thảo luận theo các câu hỏi dưới đây:

1) Vì sao chú Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ?

2) Chú Mo-ri-xơn nói với con điều gì khi từ biệt?

Phương pháp giải:

1) Đọc lại đoạn văn thứ 2 trong bài thơ

2) Xem lại khổ thơ thứ 3 trong bài

Lời giải chi tiết:

1) Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ vì:

- Mang B.52, Na pan đến Việt Nam để đốt nhà thương, trường học.

- Giết trẻ em

- Giết những đồng xanh bốn mùa hoa cỏ

- Giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa.

2) Trước khi từ biệt chú Mo-ri-xơn đã nói với con rằng:

- Chú nói trời sắp tối, không thể bế Ê-mi-li về được.

- Chú dặn con: Khi mẹ đến đây, hãy ôm hôn mẹ cho cha và nói với mẹ: “Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn”.

Câu 6

Phát biểu ý kiến trước lớp

Em có suy nghĩ gì về hành động của chú Mo-ri-xơn?

Phương pháp giải:

Em đặt hành động đó trong bối cảnh cuộc chiến tranh phi nghĩa tại Việt Nam, suy nghĩ xem ngọn lửa tự thiêu đó có ý nghĩa gì?

Lời giải chi tiết:

- Chú Mo-ri-xơn mong muốn ngọn lửa tự thiêu mà mình đốt lên sẽ thức tỉnh mọi người làm mọi người nhận ra chiến tranh tại Việt Nam là phi nghĩa để cùng nhau hợp sức ngăn chặn.

- Đó là một hành động rất đáng khâm phục vì chú dám xả thân vì việc nghĩa.

Câu 7

Học thuộc lòng khổ thơ thứ 3 và 4

Đến Việt Nam

Để đốt những nhà thương, trường học

Giết những con người chỉ biết yêu thương

Giết những trẻ em chỉ biết đến trường

Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá

Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa?

Ê - mi - li con ôi!

Trời sắp tối rồi...

Cha không bế con về được nữa!

Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa

Đêm nay mẹ đến tìm con

Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn

Cho cha nhé

Và con sẽ nói giùm với mẹ:

Cha vui đi, xin mẹ đừng buồn!