Bài 14A: Những tấm lòng cao đẹp
Bài 14B: Hạt vàng làng ta
Bài 14C: Làm biên bản cuộc họp
Bài 15A: Buôn làng đón cô giáo mới
Bài 15B: Những công trình mới
Bài 15C: Những người lao động
Bài 16A: Tấm lòng người thầy thuốc
Bài 16B: Thầy cúng đi viện
Bài 16C: Từ ngữ miêu tả
Bài 17A: Người dời núi mở đường
Bài 17B: Những bài ca lao động
Bài 17C: Ôn tập về câu
Câu 1
Quan sát ảnh và đọc lời giới thiệu về chú Mo-ro-xơn dưới đây:
Ngày 2 – 11 – 1965, một công nhân Mĩ tên là Mo-ri-xơn đã tự thiêu để phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ ở Việt Nam. Xúc động trước hành động của anh, nhà thơ Tố Hữu đã viết bài thơ Ê-mi-li, con…
Bài thơ gợi lại hình ảnh Mo-ri-xơn bế con gái là bé Ê-mi-li 18 tháng tuổi tới trụ sở Bộ Quốc phòng Mĩ, nơi anh tự thiêu vì hoà bình ở Việt Nam.
Câu 2
Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài thơ sau:
Ê - mi - li, con ...
(trích)
Ê - mi - li, con đi cùng cha
Sau khôn lớn, con thuộc đường, khỏi lạc ...
- Đi đâu cha?
- Ra bờ sông Pô - tô - mác
- Xem gì cha?
- Không, con ơi, chỉ có Lầu Ngũ Giác.
Giôn - xơn! Tội ác bay chồng chất
Nhân danh ai
Bay mang những B52
Những napan, hơi độc
Đến Việt Nam
Để đốt những nhà thương, trường học
Giết những con người chỉ biết yêu thương
Giết những trẻ em chỉ biết đến trường
Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá
Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa?
Ê - mi - li con ôi!
Trời sắp tối rồi...
Cha không bế con về được nữa!
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đến tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé
Và con sẽ nói giùm với mẹ:
Cha vui đi, xin mẹ đừng buồn!
Oa - sinh - tơn
Buổi hoàng hôn
Ôi những linh hồn
Còn, mất?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất!
Ta đốt thân ta, cho ngọn lửa sáng lòa
Sự thật.
TỐ HỮU
Câu 3
Đọc từ ngữ và lời giải nghĩa:
Lầu Ngũ Giác (Lầu Năm Góc): toà nhà hình 5 góc, trụ sở Bộ Quốc Phòng Mĩ.
Giôn-xơn: tổng thống Mĩ từ năm 1963 đến năm 1968
Nhân danh: lấy danh nghĩa để làm một việc gì đó.
B.52: máy bay ném bom khổng lồ của Mĩ.
Na pan: bom dùng chất xăng đặc để gây cháy, bỏng.
Oa-sinh-tơn: thủ đô của nước Mĩ.
Câu 4
Cùng luyện đọc
Mỗi em đọc một đoạn (khổ thơ), 4 em đọc tiếp nối nhau đến hết bài.
- Đoạn 1: lời chú Mo-ri-xơn nói với con (đọc với giọng trang nghiêm, nén xúc động) và lời bé Ê-mi-li hỏi cha (đọc với giọng ngây thơ, hồn nhiên)
- Đoạn 2: lời chú Mo-ri-xơn lên án tội ác của chính quyền Giôn-xơn (đọc với giọng phẫn nộ, đau thương)
- Đoạn 3: lời chú Mo-ri-xơn nhắn nhủ, từ biệt vợ con (đọc với giọng xúc động nghẹn ngào, đầy yêu thương)
- Đoạn 4: mong ước của chú Mo-ri-xơn thức tỉnh lương tâm nhân loại (đọc chậm rãi, giọng xúc động, nhấn giọng ở những từ ngữ sáng nhất, đốt, sáng loà, sự thật, gợi cảm giác thiêng liêng về một cái chết bất tử)
Câu 5
Thảo luận theo các câu hỏi dưới đây:
1) Vì sao chú Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ?
2) Chú Mo-ri-xơn nói với con điều gì khi từ biệt?
Phương pháp giải:
1) Đọc lại đoạn văn thứ 2 trong bài thơ
2) Xem lại khổ thơ thứ 3 trong bài
Lời giải chi tiết:
1) Mo-ri-xơn lên án cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ vì:
- Mang B.52, Na pan đến Việt Nam để đốt nhà thương, trường học.
- Giết trẻ em
- Giết những đồng xanh bốn mùa hoa cỏ
- Giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa.
2) Trước khi từ biệt chú Mo-ri-xơn đã nói với con rằng:
- Chú nói trời sắp tối, không thể bế Ê-mi-li về được.
- Chú dặn con: Khi mẹ đến đây, hãy ôm hôn mẹ cho cha và nói với mẹ: “Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn”.
Câu 6
Phát biểu ý kiến trước lớp
Em có suy nghĩ gì về hành động của chú Mo-ri-xơn?
Phương pháp giải:
Em đặt hành động đó trong bối cảnh cuộc chiến tranh phi nghĩa tại Việt Nam, suy nghĩ xem ngọn lửa tự thiêu đó có ý nghĩa gì?
Lời giải chi tiết:
- Chú Mo-ri-xơn mong muốn ngọn lửa tự thiêu mà mình đốt lên sẽ thức tỉnh mọi người làm mọi người nhận ra chiến tranh tại Việt Nam là phi nghĩa để cùng nhau hợp sức ngăn chặn.
- Đó là một hành động rất đáng khâm phục vì chú dám xả thân vì việc nghĩa.
Câu 7
Học thuộc lòng khổ thơ thứ 3 và 4
Đến Việt Nam
Để đốt những nhà thương, trường học
Giết những con người chỉ biết yêu thương
Giết những trẻ em chỉ biết đến trường
Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá
Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa?
Ê - mi - li con ôi!
Trời sắp tối rồi...
Cha không bế con về được nữa!
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đến tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé
Và con sẽ nói giùm với mẹ:
Cha vui đi, xin mẹ đừng buồn!