Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 → CaCO3 ↓ + H2O | Ca(HCO3)2 ra CaCO3 | Ca(OH)2 ra CaCO3

Phản ứng Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ hay Ca(HCO₃)₂ ra CaCO₃ hoặc Ca(OH)₂ ra CaCO₃ thuộc loại phản ứng trao đổi đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về Ca(OH)₂ có lời giải, mời các bạn đón xem:

Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ → 2CaCO₃ ↓ + 2H₂O

1. Phương trình phản ứng Ca(HCO₃)₂ tác dụng với Ca(OH)₂

Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ → 2CaCO₃↓ + 2H₂O

Phản ứng này thuộc loại phản ứng trao đổi.

2. Hiện tượng của phản ứng Ca(HCO₃)₂ tác dụng với Ca(OH)₂

- Canxi hiđrocacbonat phản ứng với canxi hiđroxit tạo thành kết tủa trắng canxi cacbonat

3. Cách tiến hành phản ứng Ca(HCO₃)₂ tác dụng với Ca(OH)₂

- Cho Ca(HCO₃)₂ tác dụng với Ca(OH)₂

4. Cách viết phương trình ion thu gọn của phản ứng Ca(HCO₃)₂ tác dụng với Ca(OH)₂

Bước 1: Viết phương trình phân tử:

Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ → 2CaCO₃↓ + 2H₂O

Bước 2: Viết phương trình ion đầy đủ bằng cách: chuyển các chất vừa dễ tan, vừa điện li mạnh thành ion; các chất điện li yếu, chất kết tủa, chất khí để nguyên dưới dạng phân tử:

Ca²⁺ + 2HCO₃^- + Ca²⁺ + 2OH^- → 2CaCO₃↓ + 2H₂O

Bước 3: Viết phương trình ion thu gọn từ phương trình ion đầy đủ bằng cách lược bỏ đi các ion giống nhau ở cả hai vế:

Ca²⁺ + HCO₃^- + OH^- → CaCO₃ + H₂O

5. Mở rộng về phản ứng trao đổi trong dung dịch chất điện li

Xét phản ứng:

Dung dịch A + dung dịch B → Sản phẩm.

- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion.

- Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thành ít nhất 1 trong số các chất sau:

+ Chất kết tủa.

+ Chất điện li yếu.

+ Chất khí.

Thí dụ:

+ Phản ứng tạo thành chất kết tủa:

K₂SO₄ + BaCl₂ → 2KCl + BaSO₄↓

+ Phản ứng tạo thành chất điện li yếu:

HCl + KOH → KCl + H₂O

+ Phản ứng tạo thành chất khí:

Fe + H₂SO_{4 loãng} → FeSO₄ + H₂↑

6. Mở rộng kiến thức về muối cacbonat

Muối cacbonat là muối của axit cacbonic (gồm muối $C{O}_3^{2-}$ và $HC{O}_3^{-}$).

6.1. Tính tan

- Muối cacbonat của các kim loại kiềm, amoni và đa số muối hiđrocacbonat dễ tan trong nước.

- Muối cacbonat của kim loại khác thì không tan.

6.2. Tính chất hóa học

a) Tác dụng với axit

Thí dụ:

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂↑ + H₂O

$HC{O}_3^{-}$ + H⁺ → CO₂↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

$C{O}_3^{2-}$ + 2H⁺ → CO₂↑ + H₂O

b) Tác dụng với dung dịch kiềm

- Các muối hiđrocacbonat tác dụng dễ dàng với dung dịch kiềm.

Thí dụ:

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

$HC{O}_3^{-}+O{H}^{-}\to C{O}_3^{2-}+H_{2}O$

c) Phản ứng nhiệt phân

- Muối cacbonat tan không bị nhiệt phân (trừ muối amoni), muối cacbonat không tan bị nhiệt phân:

MgCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ MgO + CO₂↑

- Tất cả các muối hiđrocacbonat đều bị nhiệt phân:

2NaHCO₃ → Na₂CO₃ + CO₂↑ + H₂O

Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + H₂O + CO₂↑

6.4. Ứng dụng

- Canxi cacbonat (CaCO₃) tinh khiết là chất bột nhẹ, màu trắng, dùng làm chất độn trong cao su và 1 số ngành công nghiệp.

- Natri cacbonat (Na₂CO₃) khan (sođa khan) là chất bột màu trắng, tan nhiều trong nước. Dùng trong công ngiệp thủy tinh, đồ gốm, bột giặt, …

- Natri hiđrocacbonat (NaHCO₃) là chất tinh thể màu trắng, hơi ít tan trong nước; dùng trong công nghiệp thực phẩm, trong y học dùng làm thuốc giảm đau dạ dày.

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Cặp chất nào sau đây không bị nhiệt phân?
A. CaCO₃, BaCO₃.               

B. Ca(HCO₃)₂, Ba(HCO₃)₂.   

C. Na₂CO₃, K₂CO₃.              

D. NaHCO₃, KHCO₃.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Muối cacbonat của kim loại kiềm bền với nhiệt.

Câu 2: Hấp thụ hoàn toàn 0,16 mol CO₂ vào 2 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,05M được kết tủa X và dung dịch Y. Khi đó khối lượng dung dịch Y so với khối lượng dung dịch Ca(OH)₂ ban đầu sẽ là:

A. tăng 3,04g.

B. tăng 7,04g.

C. giảm 3,04g.

D. giảm 7,04g.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

$\begin{array}{l}{n}_{C{O}_2}=\mathrm{0,16}mol;n_{Ca{\left(OH\right)}_2}=\mathrm{0,1}mol\\ \to 1<\frac{n_{C{O}_2}}{n_{Ca{\left(OH\right)}_2}}=\mathrm{1,6}<2\end{array}$

→ Dung dịch Y chỉ có muối Ca(HCO₃)₂ và kết tủa X là CaCO₃

$\to n_{\downarrow }=n_{O{H}^{-}}-n_{C{O}_2}=\mathrm{0,1.2}-\mathrm{0,16}=\mathrm{0,04}mol$

$\to m_{\downarrow }=\mathrm{0,04.100}=4gam$

$m_{C{O}_2}=\mathrm{0,16.44}=\mathrm{7,04}gam>m_{\downarrow }$

→ Dung dịch sau phản ứng tăng 3,04 gam.

Câu 3: Hình vẽ sau đây mô tả thí nghiệm điều chế và thu khí Y từ hỗn hợp rắn gồm CaCO₃ và CaSO₃:

Khí Y là

A. CO₂.                            

B. SO₂.                            

C. H₂.                              

D. Cl₂.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Hỗn hợp khí X gồm CO₂ và SO₂. Khí SO₂ khi đi qua bình đựng nước brom đã bị giữ lại, còn khí Y thoát ra là CO₂.

$CaC{O}_3\underset{}{\overset{t^0}{\to }}CaO+C{O}_2$

$CaS{O}_3\underset{}{\overset{t^0}{\to }}CaO+S{O}_2$

$S{O}_2+B{r}_2+2H_{2}O\to 2HBr+H_{2}S{O}_4$

Câu 4: Nung 13,4g hỗn hợp muối cacbonat của hai kim loại hóa trị II. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 6,8g chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung dịch NaOH 1M. Khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là:

A. 4,2g.         

B. 5,8g.         

C. 6,3g.         

D. 6,5g.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Gọi công thức chung của hai muối cacbonat là RCO₃.

RCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ RO + CO₂↑

$\begin{array}{l} m_{C{O}_2}=\mathrm{13,4}–\mathrm{6,8}=\mathrm{6,6}gam \\ \to n_{C{O}_2}=\mathrm{0,15}mol\end{array}$

$\begin{array}{l}{n}_{NaOH}=\mathrm{0,075}mol\\ \frac{n_{NaOH}}{n_{C{O}_2}}=\mathrm{0,5}<1\end{array}$

→ Tạo muối axit, NaOH hết.

CO₂   +   NaOH → NaHCO₃

→ n_muối = n_NaOH = 0,075 mol

→ m_muối = 0,075.84 = 6,3 gam

Câu 5: Để tạo xốp cho một số loại bánh, có thể dùng muối nào sau đây?

A. (NH₄)₃PO₄.

B. NH₄HCO₃.

C. CaCO₃.     

D. NaCl.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

NH₄HCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ NH₃↑ + CO₂↑ + H₂O

Khi sử dụng bột nở này, khí NH₃ và CO₂ thoát ra làm cho bánh căng phồng và xốp.

Câu 6: Tro thực vật được sử dụng như một loại phân bón cung cấp nguyên tố kali cho cây trồng do chứa muối kali cacbonat. Công thức của kali cacbonat là

A. KCl.

B. KOH.

C. NaCl                           

D. K₂CO₃

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Công thức của kali cacbonat là K₂CO₃.

Câu 7: Chất nào sau đây tác dụng với dung dịch NaHCO₃ sinh ra khí CO₂?

A. NaCl.                          

B. KNO₃.                         

C. KCl.                            

D. HCl.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

HCl + NaHCO₃ → CO₂↑ + NaCl + H₂O

Câu 8: Cho 10 gam CaCO₃ vào dung dịch HCl dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được V lít CO₂ (đktc). Giá trị của V là

A. 2,80.                    

B. 2,24.                     

C. 1,12.                    

D. 3,36.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Bảo toàn nguyên tố C ta có:

$n_{C{O}_2}=n_{CaC{O}_3}=\frac{10}{100}=\mathrm{0,1}mol$

$\to V_{C{O}_2}=\mathrm{0,1.22,4}=\mathrm{2,24}$lít

Câu 9: Natri cacbonat là hóa chất quan trọng trong công nghiệp thủy tinh, bột giặt, phẩm nhuộm, giấy, sợi. Công thức của natri cacbonat là

A. Na₂CO₃.                   

B. NaHCO₃.                 

C. MgCO₃.                   

D. CaCO₃.

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Công thức của natri cacbonat là Na₂CO₃.

Câu 10: Nung CaCO₃ ở nhiệt độ cao, thu được chất khí X. Chất X là

A. CaO.               

B. H₂.                            

C. CO.                 

D. CO₂.

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Khí X là CO₂:

 CaCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ CaO (rắn) + CO₂ (khí).

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• Ca(OH)₂ + CaCl₂ → 2CaO + 2HCl
• Ca(OH)₂ + CaCl₂ → 2CaHClO
• CaCl₂ + BaS → BaCl₂ + CaS ↓
• CaCl₂ + HOOCCOOH → 2HCl + Ca(COO)₂
• CaCl₂ + (NH₄)₂C₂O₄ → 2NH₄Cl + CaC₂O₄
• Ca(OH)₂ + 2HCl → 2H₂O + CaCl₂
• Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → 2H₂O + CaSO₄ ↓
• Ca(OH)₂ + 2H₂SO₄ → 2H₂O + Ca(HSO₄)₂
• Ca(OH)₂ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O
• Ca(OH)₂ + 2H₂S → 2H₂O + Ca(HS)₂
• Ca(OH)₂ + H₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2H₂O
• Ca(OH)₂ + 2H₃PO₄ → Ca(H₂PO₄)₂ ↓ + 2H₂O
• 3Ca(OH)₂ + 2H₃PO₄ → 6H₂O + CaHPO₄
• 3Ca(OH)₂ + 2H₃PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ ↓ + 6H₂O
• Ca(OH)₂ + 2CH₃COOH → (CH₃COO)₂Ca ↓ + 2H₂O
• Ca(OH)₂ + CO → CaCO₃ ↓ + H₂ ↑
• Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O
• Ca(OH)₂ + 2CO₂ → Ca(HCO₃)₂
• Ca(OH)₂ + Cl₂ → CaOCl₂ + H₂O
• 2Ca(OH)₂ + 2Cl₂ → 2H₂O + CaCl₂ + Ca(ClO)₂
• 6Ca(OH)₂ + 6Cl₂ → 6H₂O + 5CaCl₂ + Ca(ClO₃)₂
• Ca(OH)₂ + SO₂ → H₂O + CaSO₃ ↓
• Ca(OH)₂ + 2SO₂ → Ca(HSO₃)₂
• 2Ca(OH)₂ + 4NO₂ → Ca(NO₃)₂ + Ca(NO₂)₂ + 2H₂O
• Ca(OH)₂ + N₂O₅ → Ca(NO₃)₂ + H₂O
• Phản ứng nhiệt phân: Ca(OH)₂ → CaO + H₂O
• Ca(OH)₂ + H₂O₂ → 2H₂O + CaO₂ ↓
• Ca(OH)₂ + H₂O + 6H₂O₂ → CaO₂.8H₂O
• Ca(OH)₂ + 2H₂CN₂ → 2H₂O + Ca(HCN₂)₂
• Al + Ca(OH)₂ + H₂O → H₂ ↑ + Ca(AlO₂)₂
• Al₂O₃ + Ca(OH)₂ → H₂O + Ca(AlO₂)₂
• Ca(OH)₂ + Zn → H₂ ↑ + CaZnO₂
• Ca(OH)₂ + ZnO → H₂O + CaZnO₂
• Ca(OH)₂ + 2NH₄Cl → 2H₂O + 2NH₃ ↑ + CaCl₂
• Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2NaOH
• Ca(OH)₂ + 2NaHCO₃ → CaCO₃ ↓ + 2H₂O + Na₂CO₃
• Ca(OH)₂ + NaHCO₃ → CaCO₃ ↓ + H₂O + NaOH
• Ca(OH)₂ + K₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2KOH
• Ca(OH)₂ + 2KHCO₃ → CaCO₃ ↓ + 2H₂O + K₂CO₃
• Ca(OH)₂ + KHCO₃ → CaCO₃ ↓ + H₂O + KOH
• Ca(OH)₂ + Li₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2LiOH
• 2Ca(OH)₂ + Mg(HCO₃)₂ → 2CaCO₃ ↓+ 2H₂O + Mg(OH)₂
• Ca(OH)₂ + Ba(HCO₃)₂ → CaCO₃ ↓ + 2H₂O + BaCO₃ ↓
• Al₂(SO₄)₃ + 3Ca(OH)₂ → 2Al(OH)3 + 3CaSO₄ ↓
• Ca(H₂PO₄)₂ + Ca(OH)₂ → 2H₂O + 2CaHPO₄
• 3Ca(OH)₂ + 2Na₃PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ + 6NaOH
• Ca(OH)₂ + Rb₂CO₃ → CaCO₃ ↓+ 2RbOH
• Ca(OH)₂ + Cs₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2CsOH
• Ca(OH)₂ + Ca(HSO₄)₂ → 2H₂O + 2CaSO₄ ↓
• 3Ca(OH)₂ + 2FeCl₃ → 3CaCl₂ + 2Fe(OH)₃ ↓
• Ca(OH)₂ + CuCl₂ → Cu(OH)₂ ↓ + CaCl₂
• Ca(OH)₂ + 2CHCl₂CH₂Cl → 2H₂O + CaCl₂ + 2CH₂CHCl
• Ca(OH)₂ + CH₂OH-CH₂Cl ⇌ 2H₂O+ CaCl₂ + 2(CH₂CH₂)O ↑
• Ca(OH)₂ + 2NaClO → 2NaOH + Ca(ClO)₂
• Ca(OH)₂ + NH₄HCO₃ → CaCO₃ ↓ + 2H₂O + NH₃ ↑
• 3Ca(OH)₂ + 2NH₄H₂PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ ↓ + 6H₂O + 2NH₃ ↑
• Ca(OH)₂ + 2NH₄NO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O + 2NH₃ ↑
• Ca(OH)₂ + NH₄Br → 2H₂O + 2NH₃ ↑ + CaBr₂
• 3Ca(OH)₂ + 2Fe(NO₃)₃ → 3Ca(NO₃)₂ + 2Fe(OH)₃ ↓
• Ca(OH)₂ + 2HCOOC₂H₅ → 2C₂H₅OH + (HCOO)₂Ca
• Ca(OH)₂ + Na₂SiO₃ → 2NaOH + CaSiO₃ ↓
• Ca(OH)₂ + 2LiF → CaF₂ ↓ + 2LiOH
• Ca(OH)₂ + 2NH₄F → CaF₂ ↓+ 2NH₄OH
• Ca(OH)₂ + NH₄HF₂ → CaF₂ ↓+ H₂O + NH₄OH
• Ca(OH)₂ + NaHF₂ → CaF₂ ↓ + H₂O + NaOH
• 2Al(OH)₃ + Ca(OH)₂ → 4H₂O + Ca(AlO₂)₂
• Ca(OH)₂ + K₂SiO₃ → 2KOH + CaSiO₃ ↓
• (NH₂)₂CO + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓+ 2NH₃ ↑