NaOH + Cl2 → NaCl + NaClO3 + H2O | NaOH ra NaCl | NaOH ra NaClO3 | Cl2 ra NaCl | Cl2 ra NaClO3

Phản ứng NaOH + Cl₂ -^90oC hay NaOH ra NaCl hoặc NaOH ra NaClO₃ hoặc Cl₂ ra NaCl hoặc Cl₂ ra NaClO₃ thuộc loại phản ứng oxi hóa khử đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về NaOH có lời giải, mời các bạn đón xem:

6NaOH + 3Cl₂ -^90oC→ 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O

1. Phương trình hoá học của phản ứng Cl₂ tác dụng với NaOH 

3Cl₂ + 6NaOH $\stackrel{t^{°}}{\to }$ 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O

Cách lập phương trình hoá học:

Bước 1: Xác định các nguyên tử có sự thay đổi số oxi hoá, từ đó xác định chất oxi hoá – chất khử:

${\stackrel{0}{Cl}}_2+NaOH\stackrel{t^{°}}{\to } Na\stackrel{-1}{Cl} +Na\stackrel{+5}{Cl}{O}_3+H_{2}O$     

Chất khử và chất oxi hoá đều là: Cl₂.

Bước 2: Biểu diễn quá trình oxi hoá, quá trình khử

- Quá trình oxi hoá: $\stackrel{0}{Cl}\to \stackrel{+5}{Cl}+\text{ 5}e$

- Quá trình khử: $\stackrel{0}{\text{Cl }}+\text{ 1}e\to \stackrel{-1}{Cl}$

Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất khử và chất oxi hoá

 $\begin{array}{c}1\times \\ 5\times \end{array}\left|\begin{array}{l}\stackrel{0}{Cl}\to \stackrel{+5}{Cl}+\text{ 5}e\\ \stackrel{0}{\text{Cl }}+\text{ 1}e\to \stackrel{-1}{Cl}\end{array}\right.$

Bước 4: Điền hệ số của các chất có mặt trong phương trình hoá học. Kiểm tra sự cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố ở hai vế.

3Cl₂ + 6NaOH $\stackrel{t^{°}}{\to }$ 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O

2. Điều kiện để Cl₂ tác dụng với NaOH sinh NaClO₃

Phản ứng diễn ra ngay ở khoảng 90⁰C.

3. Cách tiến hành thí nghiệm

Dẫn khí clo vào ống nghiệm đã để sẵn dung dịch NaOH đun nóng và mẩu giấy quỳ tím.

4. Hiện tượng phản ứng

Ban đầu mẩu quỳ có màu xanh, sau khi phản ứng xảy ra màu quỳ bị mất.

5. Tính chất hóa học của clo

- Nguyên tử clo có độ âm điện lớn (3,16) chỉ sau F (3,98) và O (3,44). Vì vậy trong các hợp chất với các nguyên tố này clo có số oxi hóa dương (+1; +3; +5; +7), còn trong các trường hợp khác clo có số oxi hóa âm (-1).

- Khi tham gia phản ứng hóa học clo dễ dàng nhận thêm 1 electron:

          Cl + 1e → Cl^-

⇒ Tính chất hóa học cơ bản của clo là tính oxi hóa mạnh.

5.1. Tác dụng với kim loại

- Khí clo oxi hóa trực tiếp được hầu hết các kim loại tạo thành muối clorua. Phản ứng xảy ra ở nhiệt độ thường hoặc không cao lắm, phản ứng xảy ra nhanh, tỏa nhiều nhiệt.

- Ví dụ:

2Na + Cl₂ $\stackrel{t^0}{\to }$ 2NaCl

2Fe + 3Cl₂ $\stackrel{t^0}{\to }$2FeCl₃

Cu + Cl₂ $\stackrel{t^0}{\to }$CuCl₂

- Trong phản ứng với kim loại clo thể hiện tính oxi hóa.

5.2. Tác dụng với hiđro

- Ở nhiệt độ thường và trong bóng tối, khí clo hầu như không phản ứng với khí hiđro.

- Khi chiếu sáng hỗn hợp bởi ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng của magie cháy, phản ứng xảy ra và có thể nổ. Hỗn hợp nổ mạnh nhất khi tỉ lệ số mol giữa hiđro và clo là 1 : 1.

- Phương trình hóa học:

          H₂ + Cl₂ $\stackrel{as}{\to }$ 2HCl

- Trong phản ứng với H₂, clo thể hiện tính oxi hóa.

5.3. Tác dụng với nước

- Khi tan trong nước, một phần khí clo tác dụng với nước tạo ra hỗn hợp axit clohiđric và axit hipoclozơ.

- Phương trình hóa học:

                               ${\stackrel{0}{Cl}}_2 +H_{2}O \rightleftarrows H\stackrel{-1}{Cl}+H\stackrel{+1}{Cl}O$

Trong phản ứng trên clo vừa là chất oxi hóa vừa là chất khử.

- Phản ứng trên là phản ứng thuận nghịch do HClO là chất oxi hóa mạnh, có thể oxi hóa HCl thành Cl₂ và H₂O. Cũng do HClO có tính oxi hóa mạnh nên nước clo có tính tẩy màu.

- Chú ý: Thành phần của nước clo gồm: Cl₂; HCl; HClO; H₂O

Mở rộng:

Ngoài ra, clo có thể tham gia một số phản ứng hóa học khác như:

- Tác dụng với dung dịch bazơ:

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

3Cl₂ + 6KOH $\stackrel{t^0}{\to }$ KClO₃ + 5KCl + 3H₂O

- Tác dụng với muối của các halogen khác

Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

Cl₂ + 2FeCl₂ → 2FeCl₃

- Tác dụng với chất khử khác             

3Cl₂ + 2NH₃ → N₂ + 6HCl

Cl₂ + SO₂ + 2H₂O →H₂SO₄ + 2HCl

6. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Trong phản ứng: Cl₂ + H₂O $\stackrel{}{\rightleftarrows }$ HCl + HClO clo đóng vai trò

A. Là chất khử                                                      

B. Vừa là chất oxi hóa, vừa là chất khử

C. Là chất oxi hóa                                                

D. Không là chất oxi hóa, không là chất khử

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

Xét sự thay đổi số oxi hóa của Cl:

+ Tăng từ 0 lên +1 (trong HClO)

+ Giảm từ 0 xuống -1 (trong HCl)

⇒ Clo vừa là chất khử vừa là chất oxi hóa

Câu 2: Nước clo có màu:

A. vàng lục                    

B. vàng da cam              

C. vàng đậm                            

D. vàng nhạt

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Dung dịch nước clo là dung dịch hỗn hợp giữa Cl₂, HCl và HClO nên có màu vàng lục, mùi hắc của clo.

Câu 3: Hiện tượng xảy ra khi cho dây sắt nóng đỏ vào bình đựng khí clo là:

A. Có khói trắng            

B. Có khói nâu              

C. Có khói đen               

D. Có khói tím

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃ (có màu nâu)

Câu 4. Cho sơ đồ chuyển hóa sau: Cl₂ → X → Y → Z → X → Cl₂. Trong đó X, Y, Z là các chất rắn; Y và Z đều chứa natri. X, Y, Z là

A. NaCl, NaBr, Na₂CO₃                                  

B. NaBr, NaOH, Na₂CO₃

C. NaCl, Na₂CO₃, NaOH                                                                   

D. NaCl, NaOH, Na₂CO₃

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Cl₂ → NaCl → NaOH → Na₂CO₃ → NaCl → Cl₂.

2Na + Cl₂ → 2NaCl

2NaCl +2H₂O $\stackrel{ddpddd có màng ngăn}{\to }$2NaOH + H₂ + Cl₂

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

2NaCl +2H₂O $\stackrel{ddpddd có màng ngăn}{\to }$ 2NaOH + H₂ + Cl₂

Câu 5. Đốt cháy hết 13,6g hỗn hợp Mg, Fe trong bình kín chứa khí clo dư, sau phản ứng thì lượng clo trong bình giảm tương ứng 0,4 mol. Khối lượng muối clorua khan thu được là.

A. 65,0 g.                   B. 38,0 g.                   C. 50,8 g.                   D. 42,0 g.

Hướng dẫn giải

Đáp án D                                                        

m_muối = m_KL $+m_{C{l}_2}=\mathrm{13,6}+\mathrm{0,4.71}=42$

Câu 6. Nước Gia-ven là hỗn hợp các chất nào sau đây?

A. HCl, HClO, H₂O.                                    B.NaCl, NaClO, H₂O.

C. NaCl, NaClO₃, H₂O.                               D. NaCl, NaClO₄, H₂O.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Cho khí clo tác dụng với dung dịch NaOH loãng ở nhiệt độ thường ta thu được nước Gia-Ven theo PTHH sau: 2NaOH + Cl₂ → NaCl + NaClO + H₂O.

Câu 7. Clorua vôi có công thức là

A. CaOCl.                  B. CaOCl₂.                            C. Ca(OCl)₂.                        D. CaCl₂.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Vì công thức phân tử của clorua vôi là CaOCl₂

Câu 8. Xét phản ứng: 2Cl₂ + 6KOH $\stackrel{{\text{t}}^{\text{0}}}{\to }$ 5KCl + KClO₃ + 3H₂O.

Trong phản ứng trên, Cl₂ đóng vai trò

A. chất khử.                                                    

B. vừa là chất oxi hóa, vừa là chất khử.

C. chất oxi hóa.                                               

D. môi trường.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

$\text{3}{\stackrel{0}{\text{Cl}}}_{\text{2}}\text{ + 6KOH }\stackrel{{\text{t}}^{\text{0}}}{\to }\text{ 5K}\stackrel{-1}{\text{Cl}}\text{ + K}\stackrel{+5}{\text{Cl}}{\text{O}}_{\text{3}}{\text{ + 3H}}_{\text{2}}\text{O}$

Câu 9. Brom có lẫn một ít tạp chất là clo. Một trong các hoá chất có thể loại bỏ clo ra khỏi hỗn hợp là

A. KBr.                      B. KCl.                      C. H₂O.                      D. NaOH.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

- KBr được vì chỉ có clo phản ứng theo phản ứng sau:

 Cl₂ + 2KBr → 2KCl + Br₂.

- KCl không được ⇒ Ko tách được clo.

- H₂O xảy ra phản ứng của clo và brom với nước và một phần tan trong nước ⇒ ko tách được.

- NaOH cả brom và clo đều phản ứng ⇒ không tách được.

Câu 10. Trong phòng thí nghiệm, khí X được điều chế và thu vào bình tam giác bằng cách đẩy không khí như hình vẽ dưới đây:

Khí X là

A. Cl₂.                        B. N₂.                         C. H₂.                         D. NH₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Phương pháp ngửa bình thu khí nặng hơn không khí => Cl₂ ( M = 71 > 29) .

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + CO₂ → NaHCO₃
• 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O
• NaOH + SO₂ → NaHSO₃
• NaOH + HCl → NaCl + H₂O
• NaOH + HNO₃ → NaNO₃ + H₂O
• 2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄+ 2H₂O
• 2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄+ Cu(OH)₂ ↓
• 2NaOH + FeSO₄ → Na₂SO₄ + Fe(OH)₂ ↓
• 3NaOH + FeCl₃ → 3NaCl+ Fe(OH)₃ ↓
• 2NaOH + Mg(NO₃)₂ → 2NaNO₃ + Mg(OH)₂ ↓
• NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂+ 2H₂O
• NaOH + Cr(OH)₃ → NaCrO₂+ 2H₂O
• 2NaOH + Zn(OH)₂ ↓ → Na₂ZnO_{2 (dd)}+ 2H₂O
• NaOH + NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O
• NaOH + NaHSO₃ → Na₂SO₃ + H₂O
• 2NaOH + Ba(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + BaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ba(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + BaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HCO₃)₂ → Na₂CO₃ + CaCO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Ca(HSO₃)₂ → Na₂SO₃ + CaSO₃ ↓ + 2H₂O
• 2NaOH + Cl₂ → NaCl + NaClO + H₂O
• 2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O
• 2NaOH + ZnO → Na₂ZnO₂ + H₂O
• 2NaOH + H₂S → Na₂S + 2H₂O
• NaOH + H₂S → NaHS + H₂O
• NaOH + CH₃COOH → CH₃COONa + H₂O
• NaOH + NH₄Cl -^to→ NaCl+ NH₃ ↑ + H₂O
• NaOH + NH₄NO₃ -^to→ NaNO₃+ NH₃ ↑ + H₂O
• 2NaOH + (NH₄)₂SO₄ -^to→ Na₂SO₄+ 2NH₃ ↑ + 2H₂O
• CH₃COOCH₃ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + CH₃OH
• CH₃COOC₂H₅ + NaOH -^H₂O,to→ CH₃COONa + C₂H₅OH
• C₂H₅Cl + NaOH -^to→ NaCl + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^to→ NaBr + C₂H₅OH
• C₂H₅Br + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaBr + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₂H₅Cl + NaOH -^toC₂H₅OH→ NaCl + C₂H₄ ↑ + H₂O
• C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O
• 2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂ ↑
• Zn + 2NaOH -^to→ Na₂ZnO₂ + H₂ ↑
• NaOH + NaHS → Na₂S + H₂O
• 2NaOH + 2KHS → K₂S + Na₂S + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHSO₃ → K₂SO₃ + Na₂SO₃ + 2H₂O
• 2NaOH + 2KHCO₃ → K₂CO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O
• CH₃COONa + NaOH -^CaO,to→ CH₄ ↑ + Na₂CO₃
• H₂N-CH₂-COOH + NaOH → H₂N-CH₂-COONa + H₂O
• AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl
• ZnCl₂ + 2NaOH → Zn(OH)₂ ↓ + 2NaCl
• Si + 2NaOH + H₂O → Na₂SiO₃ + 2H₂ ↑
• SiO₂ + 2NaOH -^to→ Na₂SiO₃ + H₂O