02/10/2023
02/10/2023
Truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao là một trong những tác phẩm chân thực nhất, ấn tượng nhất về nghệ thuật kể chuyện. Truyện không chỉ thu hút người đọc bởi tính phản ánh chân thực hiện thực của xã hội mà nó còn hấp dẫn ở lối tự sự đầy sáng tạo, hấp dẫn của người kể chuyện.
Nam Cao đã sử dụng mạch truyện tinh tế để kiến tạo câu chuyện. Ông tạo ra một dòng chảy liền mạch của các sự kiện, từ những câu chuyện nhỏ cho đến những tình tiết lớn. Mạch truyện này giúp tăng tính hấp dẫn và nuôi dưỡng sự tò mò của người đọc.
Người kể chuyện trong "Chí Phèo" thường sử dụng ngôi thứ ba, tức là người kể chính là nhân vật kể chuyện trong câu chuyện. Điểm nhìn của người kể thường mang tính khách quan, phản ánh suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm của mình về nhân vật và tình huống.
Vai trò của ngôi kể điểm nhìn lời trần thuật là giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm lý và suy nghĩ của nhân vật. Người kể chuyện thông qua lời trần thuật giúp xây dựng và phát triển các nhân vật, tạo nên sự chân thực và sống động cho câu chuyện.
Thái độ của người kể chuyện với nhân vật trong "Chí Phèo" thường mang tính đồng cảm và thông cảm. Người kể thường hiểu và chia sẻ nỗi đau, khó khăn và bất công mà nhân vật Chí Phèo phải trải qua trong cuộc sống. Lên án cường hào, thói bất công trong xã hội lúc bấy giờ.
Lời kể và điểm nhìn của người kể chuyện thể hiện thái độ công bằng, bình đẳng, đánh giá một cách trung thực, khách quan nhất về nhân vật Chí Phèo. Với ông, con người đều có quyền bình đẳng, phê phán xã hội vô nhân đạo đày đọa con người. Vì vậy, dưới góc nhìn khách quan của mình, ông đã đòi lại công bằng cho một người được coi là “đáy xã hội”, bị mọi người hắt hủi.
Cách kể chuyện ở đây không chỉ đơn thuần là cách kể về diễn biến của câu chuyện về những sự kiện, sự việc diễn ra trong đó. Ở đây, Nam Cao đã vận dụng cách kể chuyện độc đáo không chỉ trong các sự kiện mà còn trong cả diễn biến tâm lí của nhân vật, đặc biệt là diễn biến tâm lí của nhân vật Chí Phèo - từ sự biến đổi sau khi đi tù về cho đến quá trình hoàn lương trở thành người lương thiện.
Mở đầu tác phẩm, Nam Cao đã sử dụng cách kể chuyện độc đáo của mình để miêu tả một Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi. Điểm độc đáo ở đây là trong lời chửi, không chỉ là lời miêu tả của tác giả mà trong đó, có cả lời của chính nhân vật - những lời độc thoại nội tâm. Cách sử dụng những lời độc thoại nội tâm như vậy giúp người đọc có thể dễ dàng lắm bắt được diễn biến tâm lý nhân vật và thể hiện sự khai thác sự kiện trên cái nhìn đa chiều của tác giả. Tiếp đến, ông kể về Chí Phèo, là một đứa trẻ mồ côi lương thiện, bị bá kiến cho đi tù và ra tù, hắn trở thành con quỷ của làng Vũ Đại. Hắn trở thành một kẻ chuyên làm nghề rạch mặt, ăn vạ, ngày ngày say khướt và trở thành tay sai của bá kiến.
Đỉnh cao của nghệ thuật kể chuyện độc đáo của Nam Cao phải kể đến ở chỗ khi ông phân tích quá trình hoàn lương của Chí Phèo. Hắn gặp Thị Nở - người đàn bà xấu xí cho hắn biết cảm giác thế nào là tình yêu, là niềm hạnh phúc. Tỉnh dậy sau đến gặp thị Nở, nhận thức của Chí Phèo dần thay đổi. Hắn đã hết say và lắng nghe thấy những thanh âm trong trẻo của cuộc sống mà trước đây hắn chưa từng nghe thấy. Hắn thấy vui rồi lại buồn, rồi lại nghĩ về tương lai, mơ ước về cuộc sống hạnh phúc, giản dị và bình yên. Chí Phèo đang cảm thấy hạnh phúc, chìm đắm trong tình yêu và sự quan tâm của thị Nở. Sau khi nghe lời khuyên của bà cô, thị quay ra đòi chia tay hắn, Chí Phèo muốn níu kéo niềm hạnh phúc nhỏ nhoi này nhưng hắn nhận ra, hắn chẳng có gì để níu kéo. Hắn muốn tìm lại kẻ đầu sỏ, kẻ khiến hắn trở lên như vậy - bá kiến. Đến đây, Nam Cao đã lột tả hết tài năng miêu tả diễn biến tâm lý của mình, ông khoan dung với số phận của hắn, tin tưởng vào sự lương thiện của con người khi miêu tả niềm vui, sự hạnh phúc nhen nhóm của Chí Phèo.
Bởi vậy, sức hấp dẫn của Chí Phèo không chỉ nằm ở cốt truyện giản dị, thật tâm về người nông dân, nông thôn Việt Nam trong những năm chiến tranh, mà nó còn nằm ở sự độc đáo trong cách kể chuyện, miêu tả diễn biến tâm lý của nhân vật một cách chỉn chu, đa dạng trên nhiều phương diện khác nhau để soi chiếu được rõ nhất tâm lí của mỗi nhân vật.
Tác phẩm "Chí Phèo" có giá trị văn học cao. Nam Cao đã thành công trong việc tái hiện cuộc sống và tâm lý con người thông qua nhân vật Chí Phèo. Tác phẩm đặt câu hỏi về bất công xã hội và đánh thức lòng nhân ái trong người đọc, từ đó gợi mở những suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống và giá trị con người.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời