phân tích 7 câu thơ đầu bài "đồng chí" của Chính Hữu

Trong thơ ca thời kháng chiến Việt Nam, vẻ đẹp của tình đồng chí là một đề tài vô cùng nổi bật. Khi viết về đề tài này, mỗi nhà thơ có riêng cho mình một cách khai thác góp phần làm mảng thơ ca này thêm phong phú. Nhắc đến đề tài này, chúng ta không thể bỏ qua bài thơ "Đồng chí" của nhà thơ Chính Hữu. Đây là một bài thơ được đánh giá là tiêu biểu cho thơ ca kháng chiến giai đoạn 1946 - 1954, thể hiện cái chất giản dị, mộc mạc trong thơ của ông. Bài thơ đã dẫn người đọc vào một bức tranh thực nơi núi rừng biên giới thấm đẫm tình đồng chí, đồng đội mộc mạc. Đặc biệt trong bảy câu thơ đầu, tác giả đã đưa vào một tình đồng chí tri kỉ, keo sơn và gắn bó, trở thành một âm vang bất diệt trong tâm hồn những người lính cũng như con người Việt Nam.

Trong những ngày kháng chiến chống thực dân Pháp đầy gian khổ, hình ảnh người lính, hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ đã trở thành linh hồn của cuộc kháng chiến, trở thành niềm tin yêu và hy vọng của cả dân tộc. Mở đầu bài thơ, chỉ bằng hai câu thơ tác giả đã giới thiệu được quê hương và xuất thân của những người lính:

"Quê hương anh nước mặn đồng chua

Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá"

Được sinh ra ở một đất nước vốn có truyền thống nông nghiệp, họ vốn là những người nông dân chất phác, hiền lành. Khi đất nước bị kẻ thù xâm lược, họ đi theo tiếng gọi của Tổ quốc để ra trận, giành lại nền độc lập tự do cho đất nước, cho nhân dân. "Anh và tôi" là hai người bạn mới quen, đều có xuất thân từ những vùng quê nghèo khó. Hai câu thơ tưởng chừng đối nhau, nhưng lại song hành với nhau thể hiện lên  tình cảm của những người lính. Họ từ những vùng quê nghèo khó ấy, họ rời xa người thân, rời xa xóm giềng, tạm biệt những cánh đồng quen thuộc, họ ra đi chiến đấu để giành lại linh hồn cho đất nước. Và những khó khăn, gian khổ ấy dường như chẳng thể cản bước chân đi của những người lính: 

"Anh với tôi đôi người xa lạ

Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau

Súng bên súng, đầu sát bên đầu

Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ"

Họ đến với cách mạng cũng vì những khát vọng cống hiến, được dâng hiến cho đời. Những người lính ấy cùng chung một khát vọng, chung một lý tưởng sống, chung một niềm tin và họ kề vai sát cánh chung một chiến hào khi bước chân vào trận chiến... Phải chăng tình đồng chí, đồng đội của họ đã xuất phát từ những điều bình dị như vậy. Và tiếp sau đó, lời thơ như nhanh hơn, nhịp thơ trở nên dồn dập hơn:

"Súng bên súng đầu sát bên đầu

Đên rét chung chăn thành đôi tri kỉ

Đồng chí!"

Nhà thơ đã rất tài tình khi sử dụng một loạt những từ ngữ liệt kê, nghệ thuật điệp từ. Điều này không chỉ đưa bài thơ lên đỉnh điểm của sự tình cảm mà những sự ngắt nhịp đột ngột, âm điệu hơi trầm nhưng chính điều đó cũng làm cho tình đồng chí thêm đẹp hơn, thêm cao quý hơn. Câu thơ "Đồng chí" chỉ có hai tiếng ngắn ngủi nhưng nó đã tạo nên một nốt nhạc trầm ấm, thân thương trong lòng của người đọc. Trong muôn vàn những cung bậc tình cảm của con người, phải chăng tình đồng chí là cái cung bậc cao đẹp nhát, lý tưởng nhất, nhịp thơ cũng như nhẹ nhàng hơn, mảnh mai hơn. Dường như nhà thơ Chính Hữu đã thổi vào bài thơ một tình đồng chí keo sơn, gắn bó, một âm vang bất diệt khiến cho bài thơ in sâu vào tâm trí người đọc.

Chỉ với bảy câu thơ đầu của bài thơ "Đồng chí", nhà thơ Chính Hữu đã sử dụng những hình ảnh chân thực, gợi tả và khái quát cao để thể hiện được một tình đồng chí mộc mạc mà giản dị, một tình đồng chí không hào nhoáng khoa trương nhưng lại vô cùng lãng mạn, đầy thi vị. Tình đồng chí ấy đã trở thành một âm vang bất diệt, trở thành một hình tượng tiêu biểu trong thơ văn Việt Nam.