

08/01/2024
08/01/2024
* Phong trào Tây Sơn:
- Hoàn cảnh:
Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Trong suy yếu:
+ Bộ máy quan lại các cấp rất cồng kềnh và tham nhũng.
+ Đời sống nhân dân khổ cực do: bị địa chủ, cường hào lấn chiếm ruộng đất; chế độ tô thuế, lao dịch nặng nề của nhà nước.
+ Sản xuất nông nghiệp suy giảm, thủ công nghiệp - thương nghiệp trì trệ.
=> Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong dâng cao đến đỉnh điểm, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân đã diễn ra, tiêu biểu là phong trào Tây Sơn.
- Năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai), sau đó chuyển xuống Tây Sơn hạ đạo (Tây Sơn, Bình Định).
- Với khẩu hiệu “lấy của người giàu chia cho người nghèo”, cuộc khởi nghĩa nhanh chóng thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia.
- Lãnh đạo
Phong trào Tây Sơn nổ ra ở Đàng Trong vào khoảng nửa cuối thế kỷ XVIII, do ba anh em nhà họ Nguyễn: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo. Năm 1771 cuộc khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ với mục tiêu: "đánh đổ quyền thần Trương Phúc Loan, ủng hộ hoàng tôn Nguyễn Phúc Dương".
- Nhiệm vụ
+ Đấu tranh chống lại các thế lực phong kiến, giành quyền lợi cho người nông dân
+ Vươn lên trở thành một phong trào rộng lớn trên cả nước, đảm đương nhiệm vụ dân tộc là thống nhất đất nước và đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc.
- Diễn biến phong trào Tây Sơn:
+ Lật đổ chính quyền họ Nguyễn:
Mùa Thu năm 1773, nghĩa quân nhà Tây Sơn phần lớn đã kiểm soát toàn bộ phủ Quy Nhơn. Đến tháng 9 năm 1773, nghĩa quân Tây Sơn đã hạ xong phủ thành. Đến giữa năm 1774, từ Quảng Nam đến Bình Thuận hoàn toàn thuộc sự kiểm soát của nghĩa quân Tây Sơn.
Biết được phong trào Tây Sơn lớn mạnh, chúa Trịnh ở Đàng Ngoài đã đưa hàng vạn quân tiến vào đánh chiếm Phú Xuân (Huế). Lúc này chúa Nguyễn không còn sức kháng cự nữa đã vượt biển vào Gia Định.
Lúc này nghĩa quân Tây Sơn bị dồn vào thế bất lợi khi phía Bắc là quân chúa Trịnh, phía Nam là quân chúa Nguyễn. Nguyễn Nhạc lúc này phải tạm thời giảng hoà với quân chúa Trịnh để dồn lực đánh quân chúa Nguyễn. Từ năm 1776 - 1783, quân Tây Sơn đã bốn lần đánh vào Gia Định.
Trong lần tiến quân năm 1777, Chúa Nguyễn đã bị giết, tình hình thống trị của họ Nguyễn ở đàng Trong cũng kết thúc. Tuy nhiên, Nguyễn Ánh may mắn đã trốn được và trở thành kẻ đối địch với quân Tây Sơn.
+ Hạ thành Phú Xuân - Tiến quân ra Bắc Hà diệt họ Trịnh:
Sau khi phong trào Tây Sơn đánh thắng 5 vạn quân Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn đã tính đến chuyện tiêu diệt chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, thống nhất nước nhà. Bấy giờ quân Trịnh đang đóng quân tại Phú Xuân, vơ vét, cướp bóc, tàn sát nông dân khiến dân chúng căm phẫn.
Mùa hè năm 1786, Nguyễn Huệ dưới sự yểm trợ của Nguyễn Hữu Chỉnh đã tiến quân xuyên qua đèo Hải Vân để vào đánh thành Phú Xuân. Đến tháng 6/1786, lợi dụng nước sông dâng cao, thuyền của quân Tây Sơn đã tiến đánh sát kinh thành, phối hợp với bộ binh giao chiến với quân Trịnh. Không có sự phòng bị, quân Trịnh nhanh chóng bị tiêu diệt. Thừa thắng tiến lên, Nguyễn Huệ đã dẫn quân ra Nam sông Gianh, giải phóng hoàn toàn đất Đàng Trong.
Tranh thủ cơ hội, Nguyễn Huệ đã chủ động tiến quân ra Đàng Ngoài với danh nghĩa "Phù Lê diệt Trịnh" và hô hào ủng hộ từ nhân dân.
Ngày 21/7/1786, Nguyễn Huệ dẫn quân tiến đánh thành Thăng Long, chúa Trịnh bị bắt giữ, chính quyền chúa Trịnh chính thức bị lật đổ.
Nhờ những chiến thắng ở cả Đàng Trong lẫn Đàng Ngoài, phong trào Tây Sơn đã đặt ra những tiền đề vững chắc về sự thống nhất nước nhà.
+ Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản – Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà:
Trên đường quay về Nam, Nguyễn Huệ đã cho Nguyễn Hữu Chỉnh ở lại Nghệ An nhằm giúp đỡ Nguyễn Văn Duệ. Tuy nhiên sau khi nghĩa quân Tây Sơn ra khỏi, Bắc Hà trở nên hỗn loạn.
Lê Chiêu Thống không thể dẹp tan các đợt khởi nghĩa của con cháu họ Trịnh, đã tìm được sự giúp đỡ của Nguyễn Hữu Chỉnh. Lúc bấy giờ Nguyễn Huệ, Nguyễn Nhạc và Nguyễn Lữ đã chia ra cai quản 3 vùng. Sau khi đã giúp đỡ vua Lê Chiêu Thống đánh hết tàn dư họ Trịnh thì Nguyễn Huệ muốn gây dựng cho bản thân một đội quân riêng và ra mặt chống trả lại nghĩa quân Tây Sơn.
Lúc này Nguyễn Huệ đã sai Vũ Văn Nhậm tiến quân ra Bắc nhằm tiêu diệt Nguyễn Hữu Chỉnh. Sau khi Vũ Văn Nhậm tiêu diệt xong Nguyễn Hữu Chỉnh thì hắn ta vẫn tiếp tục có âm mưu riêng. Đến giữa năm 1788, Nguyễn Huệ đã đích thân dẫn quân tiêu diệt Vũ Văn Nhậm. Lúc này bè phái của Lê Chiêu Thống đã trốn sang Kinh Bắc. Nguyễn Huệ xây dựng chính quyền tại Bắc Hà dưới sự giúp đỡ của Phan Huy Ích, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Thiếp, . ..
- Ý nghĩa
+ Đã lật đổ thành công chính quyền phong kiến thối nát Nguyễn - Trịnh - Lê
+ Đã xoá bỏ ranh giới chia cắt đất nước, đặt nền tảng cho việc thống nhất quốc gia.
+ Giữ vững nền độc lập của Tổ quốc, đập tan tham vọng xâm lược nước ta của nhà Thanh và quân Xiêm.
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Nhờ ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lột, tinh thần yêu nước, đoàn kết và hi sinh cao cả của nhân dân ta.
+ Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của vua Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
17/12/2025
17/12/2025
17/12/2025
17/12/2025
Top thành viên trả lời