Đề 3. Phân tích bài thơ Đêm giao thừa ( Tố Hữu) ĐÊM GIAO THỪA Đêm nay pháo nổ giao thừa Mà người chiến sĩ không nhà còn đi Truông dài, bái rộng, đồng khuya Người đi như chẳng nhớ gì tết xuân Ngư...

Ninh Đoàn

Bài thơ "Đêm Giao Thừa" của Tố Hữu là một trong những tác phẩm tiêu biểu trong giai đoạn đầu của sự nghiệp sáng tác của nhà thơ. Tác phẩm được sáng tác vào mùa xuân năm 1943, khi cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta đang trong giai đoạn khó khăn nhất. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương, lòng yêu nước nồng nàn và khát vọng về một ngày mai hòa bình của người chiến sĩ cách mạng. Qua bài thơ, Tố Hữu đã thể hiện rõ nét hình ảnh người chiến sĩ đi đầu, hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân, dù trong những ngày đầu xuân vẫn miệt mài vì Tổ quốc.

Ngay từ đầu bài thơ, Tố Hữu đã vẽ nên một khung cảnh đặc biệt: “Đêm nay pháo nổ giao thừa / Mà người chiến sĩ không nhà còn đi.” Hình ảnh pháo nổ giao thừa gợi lên không khí tưng bừng, ấm áp của năm mới, một dịp để mọi người quây quần, sum họp bên gia đình. Tuy nhiên, trong không khí đó, hình ảnh người chiến sĩ “không nhà còn đi” lại gợi lên sự cô đơn, hy sinh lớn lao của những người lính. Họ không có cơ hội trở về nhà đoàn tụ, thay vào đó, vẫn tiếp tục con đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Đối với họ, nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả hơn cả niềm vui riêng tư.

Người chiến sĩ trong bài thơ của Tố Hữu không chỉ đơn thuần là một người lính, mà còn là biểu tượng cho sự dấn thân, hy sinh vì Tổ quốc. Hình ảnh họ “đi quên hết gian truân”, “say mê như một dân quân trên đường” thể hiện sự quyết tâm, tinh thần không mệt mỏi, không ngừng nghỉ trong cuộc đấu tranh vì độc lập. Họ đi qua “truông dài, bãi rộng, đồng khuya”, những con đường dài rộng, vắng lặng trong đêm khuya, biểu hiện sự gian nan, hiểm nguy mà người chiến sĩ phải đối mặt. Sự hy sinh không chỉ nằm ở việc họ từ bỏ niềm vui gia đình, mà còn là việc vượt qua những khó khăn về thể chất và tinh thần.

Mặc dù phải đối mặt với sự cô đơn và gian khổ, lòng người chiến sĩ vẫn luôn hướng về quê hương, về tổ quốc. Các câu thơ “Xóm làng phảng phất quê hương / Nước non man mác tình thương mặn nồng” thể hiện tình cảm sâu đậm của người lính đối với quê hương đất nước. Đó là sự gắn bó thiêng liêng, là nguồn động viên tinh thần để họ tiếp tục chiến đấu.

Trong cái giá lạnh của đêm khuya, người chiến sĩ vẫn mơ về một tương lai tươi sáng: “Nép lưng vào mái tranh nghèo / Nao nao lòng lại mơ theo cờ hồng”. Hình ảnh “cờ hồng” biểu trưng cho lý tưởng cách mạng, cho khát vọng hòa bình, tự do. Dù ở trong hoàn cảnh nào, họ vẫn giữ trong lòng niềm tin và ước mơ về một ngày mai tươi đẹp, khi đất nước được giải phóng, mọi người có thể sống trong hòa bình và hạnh phúc.

Tố Hữu sử dụng ngôn ngữ bình dị, gần gũi nhưng đầy chất trữ tình để thể hiện hình ảnh người chiến sĩ và tình yêu quê hương đất nước. Cấu trúc câu thơ ngắn gọn, nhịp điệu linh hoạt, tạo nên sự trôi chảy, nhẹ nhàng, phù hợp với tâm trạng của người chiến sĩ trong đêm giao thừa. Các hình ảnh trong bài thơ mang tính biểu tượng cao, không chỉ miêu tả thực tế mà còn gợi mở những suy nghĩ sâu sắc về lý tưởng và tình cảm.

Bài thơ "Đêm Giao Thừa" không chỉ là một bức tranh chân thực về hình ảnh người chiến sĩ trong thời khắc giao thừa mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đậm chất trữ tình và cách mạng. Qua bài thơ, Tố Hữu đã khắc họa hình ảnh người chiến sĩ kiên cường, bất khuất, hết lòng vì sự nghiệp chung của dân tộc. Đồng thời, bài thơ còn thể hiện tình yêu quê hương, khát vọng hòa bình và niềm tin vào ngày mai tươi sáng, tạo động lực cho những người lính và cả dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do.