Nêu chủ đề và giá trị hiện thực của đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc. Hãy tìm những dấu hiệu của tiểu thuyết hoạt kê được thể hiện qua đoạn trích Xuân tóc đỏ cứu quốc. Hãy nêu cách đọc hiểu một văn bản...

Đoạn trích đặt ra chủ đề về sự lố bịch và giả tạo của tầng lớp thị dân trưởng giả thời kì nửa Tây nửa ta. Một hành động nhỏ bé, tình cờ của Xuân lại được suy tôn thành “chiến công cứu quốc”, biến hắn từ kẻ vô học thành “anh hùng dân tộc”. Từ đó, Vũ Trọng Phụng cho thấy giá trị hiện thực sâu sắc: xã hội đương thời rối loạn, đạo đức suy đồi, giá trị bị đảo lộn. Kẻ vô lại thì được tung hô, còn nhân cách và tài năng chân chính thì bị lãng quên. Đó cũng là tiếng chuông cảnh tỉnh về căn bệnh sính ngoại, sự phù hoa và tâm lí chạy theo danh lợi của một bộ phận con người.

Đoạn trích thể hiện rõ đặc điểm của tiểu thuyết hoạt kê – một thể loại mà Vũ Trọng Phụng vận dụng rất thành công. Trước hết, tình huống trào lộng phi lí gây cười: một hành động nhỏ nhặt bị biến thành chiến công hiển hách. Tiếp đến là nghệ thuật phóng đại, cường điệu: báo chí, dư luận thổi phồng Xuân tóc đỏ như một anh hùng “cứu quốc”. Đồng thời, sự xuất hiện của những nghịch lí xã hội làm bật tiếng cười: một kẻ lưu manh bỗng trở thành nhân vật lỗi lạc, trong khi người có giá trị thật thì bị gạt ra ngoài lề. Toàn bộ đoạn trích thấm đẫm giọng điệu châm biếm, mỉa mai, khiến tiếng cười bật ra nhưng đằng sau là nỗi xót xa về thân phận và thời thế.

Để đọc hiểu một văn bản thuộc thể loại tiểu thuyết hoạt kê, người đọc cần lưu ý ba điểm. Trước hết là bối cảnh xã hội – đây chính là mảnh đất màu mỡ để tác giả xây dựng tình huống bi hài. Tiếp đến, cần nhận diện các yếu tố gây cười: chi tiết phóng đại, tình huống trào lộng, nhân vật được khắc họa như những “bức biếm họa sống”. Sau cùng, phải cảm nhận được giọng điệu châm biếm và từ đó rút ra giá trị hiện thực và nhân đạo mà nhà văn gửi gắm. Cách đọc hiểu này giúp ta không chỉ thưởng thức tiếng cười bề mặt mà còn nhìn thấy chiều sâu phê phán xã hội trong tác phẩm.