Giới thiệu và làm rõ giá trị tác phẩm chiều Xuân của Anh Thơ

Anh Thơ (1921-2005) là một nhà thơ xuất thân trong một gia đình công chức nhỏ, quê gốc ở tỉnh Bắc Giang, tên tuổi của bà nổi bật trong phong trào Thơ mới với những bài thơ mang sức sống dồi dào, khỏe khoắn, phản ánh khung cảnh tươi đẹp của nông thôn Việt Nam.
Bài thơ Chiều xuân được rút ra từ tập thơ đầu tay cùng tên của Anh Thơ, viết về hình ảnh xác xơ của những rặng đề ven đường và sự trù phú, đông vui của cánh đồng đang vào mùa cấy. Qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước sâu sắc.
Bức tranh thiên nhiên buổi chiều xuân được mở ra với không gian mênh mông, rộng lớn:
“Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời”
Trong cái không khí yên tĩnh, êm ả đến nỗi buồn chán của một buổi chiều mưa nơi bến đò vắng. Hình ảnh con đò như một phần của bức tranh nhưng lại bị bỏ quên, nó trở nên cô độc khi “mặc nước sông trôi”. Quán tranh cũng vậy, dường như đã lâu rồi không có người ghé thăm, nó chìm khuất sau những cành xoan tím rụng hoa mà không hề biết đến. Tất cả đều gợi lên sự tàn tạ, héo úa, tiêu điều của cảnh vật.
Thế nhưng, chỉ cần bước sang cánh đồng sắp vào mùa cấy kia, ta sẽ thấy ngay sự đổi khác:
“Sau trận mưa đá rừng thưa thớt tiếng
Những trâu bò thong thả cúi ăn no
Cánh bướm rập rờn trong nắng mới
Làn sương lam mờ mờ bãi xa khơi.”
Tiếng kêu của những chú chim rừng thưa thớt vang vọng khắp không gian, hòa lẫn vào âm thanh nhai cỏ “thong thả cúi ăn no” của đàn trâu bò. Những chú chim ấy hẳn phải sung sướng lắm trước khung cảnh bình yên này, chúng cất cao giọng hát để ca ngợi cuộc đời. Cánh bướm bay lượn rập rờn giữa màu nắng mới vàng tươi rực rỡ, tạo nên một bức tranh tràn đầy nhựa sống. Làn sương mỏng nhẹ bao trùm lấy mặt biển xa xăm, tất cả tạo nên một vẻ đẹp hài hòa, sinh động cho bức tranh chiều xuân.
Dưới đây là hai câu kết của bài thơ:
“Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?”
Hình ảnh thuyền và trăng thường được sử dụng nhiều trong các sáng tác văn học nghệ thuật, đặc biệt là trong thơ ca truyền thống. Ở đây, Anh Thơ đã vận dụng rất khéo léo để diễn tả tâm trạng của mình. Tâm hồn thi sĩ bỗng chốc lạc vào cõi mộng mơ, băn khoăn tự hỏi liệu chiếc thuyền kia có kịp đưa trăng về trong đêm nay hay không? Câu hỏi tu từ vừa thể hiện niềm mong mỏi, khát khao được đắm mình trong ánh trăng vàng dịu mát, vừa thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ của nữ sĩ.
Chiều xuân của Anh Thơ quả thực là một bài thơ hay, giàu cảm xúc. Nó khiến người đọc nhớ mãi không quên về một buổi chiều xuân tuyệt đẹp trên quê hương Bắc Bộ.