Apple_15ogObPAqLaBUFGLHS54klpL89s2
Chiến tranh Lạnh: Cuộc đối đầu giữa hai cực thế giới
Chiến tranh Lạnh là một giai đoạn căng thẳng địa chính trị và xung đột ý thức hệ kéo dài từ cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai (1947) đến khi Liên Xô tan rã (1991). Cuộc đối đầu này chủ yếu diễn ra giữa hai siêu cường là Hoa Kỳ (đại diện cho khối tư bản chủ nghĩa) và Liên Xô (đại diện cho khối xã hội chủ nghĩa).
- Đặc điểm nổi bật của Chiến tranh Lạnh:
- Không có xung đột quân sự trực tiếp quy mô lớn: Thay vào đó, hai siêu cường và các đồng minh của họ tham gia vào các cuộc chiến tranh ủy nhiệm, cuộc chạy đua vũ trang, và các hoạt động gián điệp.
- Đối đầu ý thức hệ: Hai hệ thống xã hội đối lập nhau, tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt về ảnh hưởng toàn cầu.
- Cuộc chạy đua vũ trang: Cả hai siêu cường đều đầu tư mạnh vào phát triển vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hiện đại khác, tạo ra một tình trạng căng thẳng luôn thường trực.
- Chia cắt thế giới: Thế giới bị chia cắt thành hai khối đối lập, mỗi khối đều tìm cách mở rộng ảnh hưởng của mình.
- Chiến tranh lạnh văn hóa: Sự cạnh tranh cũng diễn ra trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao, và khoa học.
- Các biểu hiện chính của Chiến tranh Lạnh:
- Học thuyết Truman: Hoa Kỳ đưa ra học thuyết này nhằm ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản, đánh dấu sự bắt đầu của chính sách chứa đựng của Mỹ.
- Kế hoạch Marshall: Hoa Kỳ viện trợ kinh tế cho các nước Tây Âu nhằm phục hồi nền kinh tế và ngăn chặn sự ảnh hưởng của Liên Xô.
- Khối Warszawa và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO): Hai khối quân sự đối lập được thành lập, tăng cường sự đối đầu giữa hai cực.
- Cuộc chiến Triều Tiên và Việt Nam: Đây là những cuộc chiến tranh ủy nhiệm điển hình, cho thấy sự đối đầu trực tiếp giữa hai khối.
- Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba: Sự kiện này đã đưa thế giới đến bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân.
- Cuộc chiến Afghanistan: Liên Xô can thiệp vào cuộc nội chiến ở Afghanistan, làm gia tăng căng thẳng giữa hai siêu cường.
- Cuộc chạy đua vũ trang: Cả hai siêu cường đều đầu tư mạnh vào phát triển vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hiện đại khác.
- Kết thúc của Chiến tranh Lạnh:
Chiến tranh Lạnh kết thúc với sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991. Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ này bao gồm:
- Các vấn đề kinh tế nghiêm trọng của Liên Xô: Cuộc chạy đua vũ trang đã làm cạn kiệt nguồn lực của Liên Xô.
- Sự thất bại trong cuộc chiến Afghanistan: Cuộc chiến này đã làm suy yếu vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.
- Các cuộc cải cách bất thành của Gorbachev: Những nỗ lực cải cách của Gorbachev đã không mang lại kết quả như mong đợi.
- Sự nổi lên của các phong trào dân chủ ở các nước Đông Âu: Cuộc cách mạng dân chủ ở Đông Âu đã làm sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở khu vực này.