Nam Cao là một trong những cây bút hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Ông thường viết về cuộc sống tối tăm, ngột ngạt của những người nông dân nghèo khổ bị vùi dập trước Cách mạng tháng Tám 1945. Truyện ngắn Lão Hạc là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của Nam Cao. Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là lão Hạc - một người nông dân hiền lành, chất phác nhưng có hoàn cảnh đáng thương. Trong khi đó, Thạch Lam lại là một nhà văn lãng mạn nổi tiếng với truyện ngắn Hai đứa trẻ. Tác phẩm này mang đậm màu sắc trữ tình, thể hiện tâm trạng buồn bã, u uất của Liên và An khi chứng kiến sự tàn lụi của phố huyện nghèo. Cả hai tác phẩm đều phản ánh chân thực cuộc sống khốn khó của người dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Tuy nhiên, mỗi tác phẩm lại có những nét đặc sắc riêng. Lão Hạc là một bức tranh hiện thực sâu sắc về số phận bi thảm của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Nhân vật lão Hạc là điển hình cho người nông dân lương thiện, giàu lòng tự trọng. Dù phải đối mặt với bao khó khăn, thử thách, lão vẫn giữ được tấm lòng son sắt, thủy chung. Truyện ngắn đã lên án gay gắt xã hội thực dân nửa phong kiến đã đẩy người nông dân vào bước đường cùng. Đồng thời, tác phẩm cũng ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân Việt Nam. Hai đứa trẻ là một bài thơ trữ tình đầy xót xa về cuộc sống tù túng, quẩn quanh của những con người bé nhỏ nơi phố huyện nghèo. Tâm trạng của Liên và An được Thạch Lam miêu tả một cách tinh tế, sâu sắc. Đó là nỗi buồn man mác, u uất trước cuộc sống tẻ nhạt, đơn điệu. Qua tâm trạng của Liên và An, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về khát vọng đổi đời của những con người bé nhỏ. Mỗi tác phẩm đều có những điểm mạnh riêng. Nếu như Lão Hạc tập trung vào việc khắc họa số phận bi thảm của người nông dân thì Hai đứa trẻ lại chú trọng đến việc thể hiện tâm trạng của nhân vật. Cả hai tác phẩm đều sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, Lão Hạc thiên về kể chuyện còn Hai đứa trẻ thiên về miêu tả nội tâm nhân vật. Về nghệ thuật xây dựng nhân vật, Lão Hạc thành công hơn ở việc khắc họa tính cách nhân vật. Lão Hạc là một nhân vật điển hình cho người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Từ ngoại hình, cử chỉ, lời nói của lão, ta thấy được một con người chất phác, thật thà, giàu lòng yêu thương. Trong khi đó, Hai đứa trẻ chưa thành công lắm ở việc xây dựng nhân vật. Liên và An chỉ được miêu tả qua vài nét chấm phá, chưa để lại nhiều ấn tượng cho người đọc. Về giọng điệu, Lão Hạc mang đậm chất hài hước, châm biếm. Giọng điệu này phù hợp với chủ đề phê phán, tố cáo xã hội. Còn Hai đứa trẻ lại mang đậm chất trữ tình, tha thiết. Giọng điệu này phù hợp với chủ đề cảm thương, xót xa cho số phận con người. Tóm lại, cả Lão Hạc và Hai đứa trẻ đều là những tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam. Mỗi tác phẩm có những nét đặc sắc riêng, góp phần làm nên diện mạo đa dạng, phong phú của văn học nước nhà.