Phân tích bài thơ "Rắn đầu biếng học":
Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà!
Rắn đầu biếng học chẳng ai tha.
Thẹn đèn, hổ lửa, đau lòng mẹ,
Nay thét, mai gầm, rát cổ cha.
Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối,
Lằn lưng cam chịu vết roi tra.
Từ rày Châu, Lỗ chăm nghề học,
Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia!

Question

Phân tích bài thơ "Rắn đầu biếng học":
Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà!
 Rắn đầu biếng học chẳng ai tha.
 Thẹn đèn, hổ lửa, đau lòng mẹ,
 Nay thét, mai gầm, rát cổ cha.
 Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối,
 Lằn lưng cam chịu vết roi tra.
Từ rày Châu, Lỗ chăm nghề học,
 Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia!

trangmai88 · Accepted Answer

Bài thơ "Rắn đầu biếng học" là một tác phẩm thơ độc đáo, được cho là do thần đồng Lê Quý Đôn sáng tác khi còn nhỏ. Bài thơ không chỉ thể hiện tài năng thơ phú sớm nở của ông mà còn gửi gắm nhiều ý nghĩa sâu sắc về việc học hành, ứng xử và sự thông minh lanh lợi của một cậu bé.

Nội dung chính và hình ảnh trung tâm
Bài thơ kể về câu chuyện một cậu bé bị cha mắng vì lười học. Để đáp lại câu hỏi của cha, cậu bé đã sáng tác bài thơ này, sử dụng hình ảnh con rắn để tự ví mình, qua đó thể hiện sự hối hận và quyết tâm sẽ chăm chỉ học hành hơn.

Hình ảnh con rắn: Đây là hình ảnh trung tâm của bài thơ, được sử dụng để tượng trưng cho sự cứng đầu, bướng bỉnh của cậu bé khi không chịu học hành. Qua các từ ngữ miêu tả như "liu điu", "hổ lửa", "thét", "gầm", "ráo mép", "lằn lưng", tác giả đã vẽ nên một bức tranh sinh động về những hành động, thái độ khác nhau của cậu bé.
Sự đối lập: Bài thơ tạo ra sự đối lập giữa hình ảnh con rắn lười biếng, bướng bỉnh với hình ảnh của các bậc hiền triết Khổng Tử và Mạnh Tử (Châu, Lỗ). Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi bản thân, từ một người lười biếng trở thành người chăm chỉ, học hỏi.
Ý nghĩa sâu sắc
Tự nhận thức về lỗi lầm: Cậu bé đã nhận ra sự sai trái của mình khi lười học, gây phiền lòng cho cha mẹ.
Quyết tâm sửa chữa: Câu thơ cuối cùng "Từ rày Châu, Lỗ chăm nghề học" thể hiện quyết tâm sẽ thay đổi bản thân, chăm chỉ học hành để không làm hổ thẹn gia đình.
Giá trị của việc học: Bài thơ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hành, không chỉ để thành công mà còn để giữ gìn danh dự của gia đình.
Sự thông minh, nhanh trí: Cách sử dụng hình ảnh con rắn để tự ví mình, vừa hóm hỉnh, vừa sâu sắc, cho thấy sự thông minh và nhanh trí của cậu bé.
Giá trị của bài thơ
Thể hiện tài năng thơ phú sớm nở: Ngay từ nhỏ, Lê Quý Đôn đã bộc lộ tài năng làm thơ với cách dùng từ phong phú, hình ảnh sinh động.
Mang tính giáo dục cao: Bài thơ nhắc nhở các bạn nhỏ về tầm quan trọng của việc học hành, đồng thời khuyến khích tinh thần ham học hỏi.
Thể hiện sự thông minh, nhanh trí: Cách sử dụng hình ảnh con rắn để tự ví mình, vừa hóm hỉnh, vừa sâu sắc, cho thấy sự thông minh và nhanh trí của cậu bé.
Kết luận:

"Rắn đầu biếng học" là một bài thơ độc đáo và ý nghĩa, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bài học về cuộc sống, về việc học tập và rèn luyện bản thân. Qua bài thơ, chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc nhận thức về lỗi lầm và quyết tâm sửa chữa, cũng như giá trị của việc học hành đối với mỗi người.

Timi · Answer

Bài thơ "Rắn đầu biếng học" của tác giả Nguyễn Khuyến là một tác phẩm thể hiện sự châm biếm và phê phán những người không chăm chỉ học hành, đồng thời cũng phản ánh tâm tư của người cha, người mẹ đối với con cái trong việc giáo dục.

### Phân tích nội dung:

1. **Hình ảnh rắn đầu biếng học**: 
   - Hình ảnh "rắn đầu biếng học" được sử dụng để chỉ những người lười biếng, không chịu học hành. Rắn là loài vật thường bị coi là xấu, và việc so sánh với rắn cho thấy sự châm biếm, mỉa mai.

2. **Nỗi lòng của cha mẹ**:
   - Câu thơ "Thẹn đèn, hổ lửa, đau lòng mẹ" thể hiện nỗi đau khổ, lo lắng của người mẹ khi thấy con cái không chăm chỉ học hành. "Thẹn đèn" có thể hiểu là sự xấu hổ khi phải học dưới ánh đèn, còn "hổ lửa" thể hiện sự nóng nảy, tức giận của cha mẹ.

3. **Hậu quả của việc biếng học**:
   - "Nay thét, mai gầm, rát cổ cha" cho thấy sự bực bội của cha khi phải nhắc nhở, răn dạy con cái. Điều này phản ánh thực tế rằng việc không học hành sẽ dẫn đến những hậu quả không tốt cho cả cha mẹ và con cái.

4. **Sự giả dối và cam chịu**:
   - "Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối" chỉ ra rằng những người biếng học thường có xu hướng nói dối, không thành thật. "Lằn lưng cam chịu vết roi tra" thể hiện sự chịu đựng, đau khổ mà họ phải gánh chịu do sự lười biếng của mình.

5. **Khuyến khích học hành**:
   - Hai câu cuối "Từ rày Châu, Lỗ chăm nghề học, Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia!" là lời khuyên, nhắc nhở con cái cần phải chăm chỉ học hành để không làm mất danh tiếng của gia đình. Châu, Lỗ là những vùng đất nổi tiếng về học vấn, thể hiện ước vọng của cha mẹ cho con cái.

### Phân tích nghệ thuật:

- **Thể thơ**: Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, với nhịp điệu hài hòa, dễ nhớ.
- **Biện pháp tu từ**: Tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ để tăng tính biểu cảm cho bài thơ.
- **Ngôn ngữ**: Ngôn ngữ trong bài thơ giản dị, gần gũi nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

### Kết luận:

Bài thơ "Rắn đầu biếng học" không chỉ là một tác phẩm châm biếm mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc học hành. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu thương, lo lắng của cha mẹ đối với con cái, đồng thời khuyến khích thế hệ trẻ cần phải chăm chỉ học tập để không phụ lòng mong mỏi của cha mẹ và xã hội.

Phân tích bài thơ "Rắn đầu biếng học": Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà! Rắn đầu biếng học chẳng ai tha. Thẹn đèn, hổ lửa, đau lòng mẹ, Nay thét, mai gầm, rát cổ cha. Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối...