Trong văn học dân gian Việt Nam có rất nhiều thể loại khác nhau như thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn... Mỗi một thể loại đều mang đến cho người đọc những cảm nhận riêng biệt về nội dung cũng như nghệ thuật. Nhưng nổi bật nhất vẫn là các câu chuyện cổ tích với những yếu tố kì ảo nhưng lại chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc. Một trong số đó phải kể đến chính là "Sơn Tinh Thủy Tinh". Đây được xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nền văn học nước ta.
"Sơn Tinh Thủy Tinh" là câu chuyện xoay quanh cuộc đấu tài, đấu trí giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh để cưới được công chúa Mị Nương. Mở đầu tác phẩm, nhân vật Sơn Tinh được giới thiệu là người ở núi Tản Viên. Tuy nhiên, không ai biết tên họ của chàng mà chỉ gọi vắn tắt là Sơn Tinh. Chàng giỏi thần thông, có thể "dời non lấp bể", "hô mây gọi gió", "biến ra lâu đài", "chốn nào cũng đẹp như tiên cảnh". Đối lập với Sơn Tinh là Thủy Tinh đến từ biển cả. Cũng không ai biết tên thật của hắn. Hắn có phép "đi dưới nước", "thổi ngạt", "rút đất", "đẩy núi"... Hai chàng trai này đại diện cho hai lực lượng đối lập nhau ở Đông và Tây, trên và dưới. Họ tranh giành cô con gái yêu của vua Hùng là Mị Nương.
Mị Nương là một cô công chúa xinh đẹp tuyệt trần. Nàng có mái tóc dài đen nhánh, óng ả như dòng suối mát. Khuôn mặt trái xoan thanh tú, đôi mắt bồ câu long lanh, cái miệng nhỏ nhắn hồng tươi luôn nở nụ cười. Thân hình nàng mảnh mai, uyển chuyển. Nàng mặc bộ áo tứ thân màu trắng, đội khăn mỏ quạ trông thật dễ thương. Cả hai chàng trai đều tài giỏi nên nhà vua không biết chọn ai. Vì vậy, ông đã đưa ra điều kiện: "Ngày mai ai đem sính lễ đến trước sẽ được lấy Mị Nương làm vợ". Ngay trong đêm hôm ấy, Sơn Tinh đã đem đầy đủ lễ vật đến. Vua Hùng đồng ý gả con gái cho Sơn Tinh. Thế là Sơn Tinh rước vợ về núi. Thủy Tinh đến sau, vô cùng tức giận, đem quân đuổi theo đòi cướp Mị Nương. Hắn làm mưa làm gió, dâng nước sông lên cuồn cuộn ngập cả ruộng đồng, nhà cửa, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước.
Sơn Tinh không hề nao núng. Chàng bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng cao bao nhiêu thì đồi núi cao lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời. Cuối cùng, sức suy kiệt, Thủy Tinh đành rút quân về. Từ đó, oán nặng thù sâu, hằng năm Thủy Tinh vẫn thường dâng nước đánh Sơn Tinh hòng cướp được Mị Nương. Nhưng lần nào hắn cũng thua trận. Nhân dân kéo đến cổ vũ cho Sơn Tinh và Mị Nương rất đông.
Truyện "Sơn Tinh Thủy Tinh" muốn giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm ở nước ta. Đồng thời ca ngợi công lao trị thủy của nhân dân ta. Truyện được xây dựng bằng trí tưởng tượng cực kỳ phong phú với những đặc sắc nghệ thuật đặc trưng của thể loại truyện cổ tích.
Đọc xong tác phẩm, em càng thêm ngưỡng mộ trí tưởng tượng của cha ông ta ngày xưa. Em cũng thêm hiểu vì sao tác phẩm này được coi là một trong những truyện cổ tích hay nhất của nền văn học nước nhà.