ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
[Giới thiệu: Lê Minh Khuê là một trong những nhà văn tiêu biểu của thời kì đổi mới. Truyện của bà thiên về cuộc sống đời thường, có khả năng bao quát và gợi ra nhiều suy ngẫm về nhân sinh, thế sự với nghệ thuật trần thuật đa dạng, sử dụng linh hoạt những điểm nhìn khác nhau…
Truyện ngắn Ga xép kể về cuộc đời ông Lăng. Ông sống trong ngôi nhà có từ đời ông nội, chứng kiến sự mất tích bí ẩn của cha, sự chờ đợi mỏi mòn của mẹ, hành động hi sinh của em trai. 16 tuổi ông đi lính, rồi trở thành một nhà báo, cuối đời lại quay về sống trong ngôi nhà cũ với ám ảnh về linh hồn người cha và kí ức về mẹ. Ông Lăng có hai đứa con gái học giỏi, ngoan ngoãn, nhưng chúng khiến ông vô vọng vì đều lấy chồng ngoại quốc và theo chồng xa xứ. Mải chạy theo tình yêu, chúng đã không cảm nhận được nỗi cô đơn của cha khi phá cái nhà cũ, xây cho ông “một ngôi nhà sặc sỡ kiểu cách kì quặc” và “rải tiền lo cho ông”…]
Ông đã đi quá nhiều. Có lẽ lỗi do ông đi nhiều. Ông đã dựa vào người em ruột, liệt sĩ thời chống Pháp để lý lịch của ông qua được cái cửa khẩu khó nhất, để hành nghề, để đi. Bao nhiêu bâng khuâng ở các phương trời xa lạ. Một lần ở hành lang khách sạn gần vùng Si-bê-ri, một thiếu nữ làm quen với ông. Khi chia tay, nàng ghi cho ông cái địa chỉ bằng tiếng Nga. Quê nàng ở thượng nguồn sông Amua, phần chảy qua nước Nga vĩ đại. Cho đến bây giờ ông vẫn cảm thấy chống chếnh khi nghĩ tới cái làng nào đấy ở bên sông Amua. Làm sao ông có thể đến được con sông ấy. Nó ở đâu, cái làng như hạt bụi trên vùng đất bao la? Sau chiến tranh, ông đi khắp nơi. Tận một hòn đảo xa tít ngoài Thái Bình Dương, ông cũng gặp người Việt. Trong một ngôi làng hẻo lánh gần rừng Amazôn, một người đàn ông đón xe của ông đi qua. Đôi mày lưỡi mác đặc trưng của đồng bằng Bắc bộ, đôi mắt nhỏ xếch như hai sợi chỉ trên gò má cao đỏ bầm… Một người Việt Nam chính hiệu ra đi từ những năm năm mươi. Giọt nước mắt của con người lưu lạc đó nhỏ vào bàn tay ông, khi ông nắm tay anh ta. Anh ta quên cả tiếng Việt rồi. Đằng sau anh ta là một người đàn bà da đỏ có hai gò má như tạc bằng đất sét. Ông thương những con người đơn lẻ phải thích nghi với xứ người. Nhưng một lần tới New York, vô tình ông rẽ ngoặt sang phía khác khi thấy mấy người Việt đi tới. Ông lúng túng không muốn đối thoại. Cái quả bom của chiến tranh nhiều phía đã nổ tung đất nước ông. Những con người tung tóe khắp hành tinh, mang theo những hận thù, để lại nhiều nghi kỵ.
Bất hạnh thay một xứ sở trong đó người ta chẳng được ở yên một chỗ. Sinh con đẻ cái trong một mái nhà, già đi và chết trong mái nhà ấy, với những đồ vật “hai mươi năm vẫn chạy tốt”.
Ông nói với mấy đứa con cái ý nghĩ về mái nhà, về vùng đất. Hai đứa đều cười. Thượng đế sinh ra con người trên mặt đất. Cũng cây cỏ ấy cũng mặt trời ấy. Ai muốn sống ở đâu thì sống. Tổ quốc là mặt trái đất này. Cha già rồi, cha nghĩ những điều cạn hẹp. Chúng con như cái áo phông cái quần bò. Ở đâu có người ở đó sống tốt. Lúc này cả trái đất đều mặc áo phông quần bò. Biên giới sẽ chẳng còn ý nghĩa gì đâu cha.
Ông lặng thinh. Chúng nó có lí của chúng nó. Nhưng chúng nó đặt ông vào trào lưu áo phông quần bò của chúng, chúng thực tàn nhẫn. Chúng đang giết ông khi chúng phá cái nhà cũ của ông, chúng xách va-li ra đi khi cái chết đang vỗ cánh trên đầu ông.
Ông ngủ lơ mơ trong cái giường đệm với những chồng gối cao xa lạ trong ngôi nhà mới. Một cái bóng sượt qua mặt ông, có thực, không phải cảm giác. Và một tiếng rên đau đớn, ông nghe rõ.
Ông ngồi bật dậy bất giác kêu lên: Cha ơi! Nhưng tất cả lại tĩnh lặng.
*
Dạo hai đứa con mới đi theo tình yêu, ông ở lại ngôi nhà một tầng cũ đến nỗi khi mưa lâu, mái ngói bốc lên mùi rêu ẩm ướt. Ông đi chơi với mấy người bạn già, ông về cái nhà rêu mốc thấy an tâm, ngồi uống nước trà, đọc những cuốn sách đã cũ. Ông chờ đợi những đứa con trở về. Những con người đã chết, chủ nhân đích thực của ngôi nhà cũng thấy yên ổn khi ẩn nấp sau cửa bức bàn, sau cái tủ gỗ có từ đầu thế kỉ. Ông ở trong ngôi nhà, đêm đêm cảm thấy có nhiều đôi mắt âu yếm dõi theo. Ông sống với những linh hồn, và chờ đợi…
Cái thời ông mặc chiếc quần sooc nhỏ xíu, cởi trần cùng thằng em trèo lên cây sấu trước cửa rung cành cho sấu chín rụng lộp bộp trên mái ngói, là thời người ta thấy có lí khi sinh ra đời. Cái thời thanh bình ấy chỉ là khoảnh khắc. Ông không hề thấy đời mình thanh bình. Lúc nào cũng có cái gì đó đập vào tai: tiếng còi hụ báo máy bay, tiếng bom xé màng tai, tiếng kêu gọi tản cư, kêu gọi lên đường, kêu gọi tẩy chay ai đó, tuyên dương ai đó, tiếng loa báo những chuyến tàu chạy ở nhà ga, tiếng mẹ ông giục: nhanh nhanh lên các con! Đời của một người Việt đầy ắp những âm thanh hối hả. Cuộc sống như chuyến tàu chợ, hành lí nhặt nhạnh tạm bợ, mặt mũi bơ phờ. Chuyến tàu đôi khi dừng ở ga xép cho người ta xuống xả hơi tí chút. Trong cái ga xép ấy là một thoáng bình yên như không có thực. Người ta làm một mái nhà, trồng một vụ rau, cưới vợ cho con, có một đứa cháu, có một chút kỉ niệm… Rồi lại bỏ tất cả, lên một con tàu chạy không có chỗ dừng cố định. Nhưng lạ thay, ông thường xuyên quên hẳn tiếng rin rít của bánh xe nghiến trên đường sắt số mệnh. Sự bình yên ít ỏi ở những ga xép sống mãnh liệt hơn sự hãi hùng.
(Trích Ga xép, Lê Minh Khuê, Truyện ngắn đặc sắc Việt Nam từ 1986 đến nay,
Đoàn Ánh Dương tuyển chọn và giới thiệu, NXB Phụ nữ, 2013, tr.139-153)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Dựa vào đoạn trích, cho biết tên những “phương trời xa lạ” khiến nhân vật ông Lăng “bâng khuâng”.
Câu 2. Chỉ ra một dấu hiệu của truyện ngắn hiện đại được thể hiện trong đoạn trích.
Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn Chúng con như cái áo phông cái quần bò.
Câu 4. Lí giải những suy nghĩ của ông Lăng khi nghe quan điểm của các con về ngôi nhà và Tổ quốc trong đoạn: Ông lặng thinh. Chúng nó có lí của chúng nó. Nhưng chúng nó đặt ông vào trào lưu áo phông quần bò của chúng, chúng thực tàn nhẫn. Chúng đang giết ông khi chúng phá cái nhà cũ của ông, chúng xách va-li ra đi khi cái chết đang vỗ cánh trên đầu ông.
Câu 5. Nếu là con gái ông Lăng, anh/chị sẽ nói gì với cha khi muốn phá dỡ ngôi nhà cũ (trình bày trong khoảng 5 - 7 dòng).

Question

ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
        Đọc đoạn trích:
[Giới thiệu: Lê Minh Khuê là một trong những nhà văn tiêu biểu của thời kì đổi mới. Truyện của bà thiên về cuộc sống đời thường, có khả năng bao quát và gợi ra nhiều suy ngẫm về nhân sinh, thế sự với nghệ thuật trần thuật đa dạng, sử dụng linh hoạt những điểm nhìn khác nhau…
Truyện ngắn Ga xép kể về cuộc đời ông Lăng. Ông sống trong ngôi nhà có từ đời ông nội, chứng kiến sự mất tích bí ẩn của cha, sự chờ đợi mỏi mòn của mẹ, hành động hi sinh của em trai. 16 tuổi ông đi lính, rồi trở thành một nhà báo, cuối đời lại quay về sống trong ngôi nhà cũ với ám ảnh về linh hồn người cha và kí ức về mẹ. Ông Lăng có hai đứa con gái học giỏi, ngoan ngoãn, nhưng chúng khiến ông vô vọng vì đều lấy chồng ngoại quốc và theo chồng xa xứ. Mải chạy theo tình yêu, chúng đã không cảm nhận được nỗi cô đơn của cha khi phá cái nhà cũ, xây cho ông “một ngôi nhà sặc sỡ kiểu cách kì quặc” và “rải tiền lo cho ông”…]
Ông đã đi quá nhiều. Có lẽ lỗi do ông đi nhiều. Ông đã dựa vào người em ruột, liệt sĩ thời chống Pháp để lý lịch của ông qua được cái cửa khẩu khó nhất, để hành nghề, để đi. Bao nhiêu bâng khuâng ở các phương trời xa lạ. Một lần ở hành lang khách sạn gần vùng Si-bê-ri, một thiếu nữ làm quen với ông. Khi chia tay, nàng ghi cho ông cái địa chỉ bằng tiếng Nga. Quê nàng ở thượng nguồn sông Amua, phần chảy qua nước Nga vĩ đại. Cho đến bây giờ ông vẫn cảm thấy chống chếnh khi nghĩ tới cái làng nào đấy ở bên sông Amua. Làm sao ông có thể đến được con sông ấy. Nó ở đâu, cái làng như hạt bụi trên vùng đất bao la? Sau chiến tranh, ông đi khắp nơi. Tận một hòn đảo xa tít ngoài Thái Bình Dương, ông cũng gặp người Việt. Trong một ngôi làng hẻo lánh gần rừng Amazôn, một người đàn ông đón xe của ông đi qua. Đôi mày lưỡi mác đặc trưng của đồng bằng Bắc bộ, đôi mắt nhỏ xếch như hai sợi chỉ trên gò má cao đỏ bầm… Một người Việt Nam chính hiệu ra đi từ những năm năm mươi. Giọt nước mắt của con người lưu lạc đó nhỏ vào bàn tay ông, khi ông nắm tay anh ta. Anh ta quên cả tiếng Việt rồi. Đằng sau anh ta là một người đàn bà da đỏ có hai gò má như tạc bằng đất sét. Ông thương những con người đơn lẻ phải thích nghi với xứ người. Nhưng một lần tới New York, vô tình ông rẽ ngoặt sang phía khác khi thấy mấy người Việt đi tới. Ông lúng túng không muốn đối thoại. Cái quả bom của chiến tranh nhiều phía đã nổ tung đất nước ông. Những con người tung tóe khắp hành tinh, mang theo những hận thù, để lại nhiều nghi kỵ.
Bất hạnh thay một xứ sở trong đó người ta chẳng được ở yên một chỗ. Sinh con đẻ cái trong một mái nhà, già đi và chết trong mái nhà ấy, với những đồ vật “hai mươi năm vẫn chạy tốt”.
Ông nói với mấy đứa con cái ý nghĩ về mái nhà, về vùng đất. Hai đứa đều cười. Thượng đế sinh ra con người trên mặt đất. Cũng cây cỏ ấy cũng mặt trời ấy. Ai muốn sống ở đâu thì sống. Tổ quốc là mặt trái đất này. Cha già rồi, cha nghĩ những điều cạn hẹp. Chúng con như cái áo phông cái quần bò. Ở đâu có người ở đó sống tốt. Lúc này cả trái đất đều mặc áo phông quần bò. Biên giới sẽ chẳng còn ý nghĩa gì đâu cha.
Ông lặng thinh. Chúng nó có lí của chúng nó. Nhưng chúng nó đặt ông vào trào lưu áo phông quần bò của chúng, chúng thực tàn nhẫn. Chúng đang giết ông khi chúng phá cái nhà cũ của ông, chúng xách va-li ra đi khi cái chết đang vỗ cánh trên đầu ông.  
Ông ngủ lơ mơ trong cái giường đệm với những chồng gối cao xa lạ trong ngôi nhà mới. Một cái bóng sượt qua mặt ông, có thực, không phải cảm giác. Và một tiếng rên đau đớn, ông nghe rõ.
Ông ngồi bật dậy bất giác kêu lên: Cha ơi! Nhưng tất cả lại tĩnh lặng.
*
Dạo hai đứa con mới đi theo tình yêu, ông ở lại ngôi nhà một tầng cũ đến nỗi khi mưa lâu, mái ngói bốc lên mùi rêu ẩm ướt. Ông đi chơi với mấy người bạn già, ông về cái nhà rêu mốc thấy an tâm, ngồi uống nước trà, đọc những cuốn sách đã cũ. Ông chờ đợi những đứa con trở về. Những con người đã chết, chủ nhân đích thực của ngôi nhà cũng thấy yên ổn khi ẩn nấp sau cửa bức bàn, sau cái tủ gỗ có từ đầu thế kỉ. Ông ở trong ngôi nhà, đêm đêm cảm thấy có nhiều đôi mắt âu yếm dõi theo. Ông sống với những linh hồn, và chờ đợi…
Cái thời ông mặc chiếc quần sooc nhỏ xíu, cởi trần cùng thằng em trèo lên cây sấu trước cửa rung cành cho sấu chín rụng lộp bộp trên mái ngói, là thời người ta thấy có lí khi sinh ra đời. Cái thời thanh bình ấy chỉ là khoảnh khắc. Ông không hề thấy đời mình thanh bình. Lúc nào cũng có cái gì đó đập vào tai: tiếng còi hụ báo máy bay, tiếng bom xé màng tai, tiếng kêu gọi tản cư, kêu gọi lên đường, kêu gọi tẩy chay ai đó, tuyên dương ai đó, tiếng loa báo những chuyến tàu chạy ở nhà ga, tiếng mẹ ông giục: nhanh nhanh lên các con! Đời của một người Việt đầy ắp những âm thanh hối hả. Cuộc sống như chuyến tàu chợ, hành lí nhặt nhạnh tạm bợ, mặt mũi bơ phờ. Chuyến tàu đôi khi dừng ở ga xép cho người ta xuống xả hơi tí chút. Trong cái ga xép ấy là một thoáng bình yên như không có thực. Người ta làm một mái nhà, trồng một vụ rau, cưới vợ cho con, có một đứa cháu, có một chút kỉ niệm… Rồi lại bỏ tất cả, lên một con tàu chạy không có chỗ dừng cố định. Nhưng lạ thay, ông thường xuyên quên hẳn tiếng rin rít của bánh xe nghiến trên đường sắt số mệnh. Sự bình yên ít ỏi ở những ga xép sống mãnh liệt hơn sự hãi hùng.
                                          (Trích Ga xép, Lê Minh Khuê, Truyện ngắn đặc sắc Việt Nam từ 1986 đến nay,
                                                 Đoàn Ánh Dương tuyển chọn và giới thiệu, NXB Phụ nữ, 2013, tr.139-153)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Dựa vào đoạn trích, cho biết tên những “phương trời xa lạ” khiến nhân vật ông Lăng “bâng khuâng”.
Câu 2. Chỉ ra một dấu hiệu của truyện ngắn hiện đại được thể hiện trong đoạn trích.
Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn Chúng con như cái áo phông cái quần bò.
Câu 4. Lí giải những suy nghĩ của ông Lăng khi nghe quan điểm của các con về ngôi nhà và Tổ quốc trong đoạn: Ông lặng thinh. Chúng nó có lí của chúng nó. Nhưng chúng nó đặt ông vào trào lưu áo phông quần bò của chúng, chúng thực tàn nhẫn. Chúng đang giết ông khi chúng phá cái nhà cũ của ông, chúng xách va-li ra đi khi cái chết đang vỗ cánh trên đầu ông.
Câu 5. Nếu là con gái ông Lăng, anh/chị sẽ nói gì với cha khi muốn phá dỡ ngôi nhà cũ (trình bày trong khoảng 5 - 7 dòng).

Timi · Accepted Answer

phần:
câu 1: Câu hỏi: . dựa vào đoạn trích, cho biết tên những “phương trời xa lạ” khiến nhân vật ông lăng “bâng khuâng”. [/INST] Những phương trời xa lạ khiến nhân vật ông Lăng "bâng khuâng": - Nước Nga vĩ đại; - Một hòn đảo xa tít ngoài Thái Bình Dương; - Một ngôi làng hẻo lánh gần rừng Amazon.

câu 2: . Dấu hiệu của truyện ngắn hiện đại được thể hiện trong đoạn trích:
+ Nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất xưng "tôi" - người họa sĩ già. + Cốt truyện xoay quanh câu chuyện về gia đình người họa sĩ già.

câu 3: Câu văn "Chúng con như cái áo phông cái quần bò" sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng, so sánh con người với "cái áo phông cái quần bò". Biện pháp tu từ này tạo nên hiệu quả nghệ thuật:

* Gợi hình: Hình ảnh "áo phông", "quần bò" rất cụ thể, dễ hình dung, giúp người đọc dễ dàng liên tưởng đến sự trẻ trung, năng động, phóng khoáng của tuổi trẻ.
* Gợi cảm: So sánh con người với "áo phông", "quần bò" nhằm nhấn mạnh sự tương đồng về tính cách, lối sống giữa con người và những vật dụng quen thuộc. Con người giống như "áo phông", "quần bò" - luôn hướng đến sự thoải mái, tự do, không bị ràng buộc bởi những quy tắc cứng nhắc.
* Tăng sức biểu đạt: Việc so sánh giúp câu văn thêm phần sinh động, hấp dẫn, tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc. Đồng thời, việc so sánh cũng góp phần khẳng định quan điểm của tác giả về tuổi trẻ: họ cần được tự do, được trải nghiệm, được khám phá bản thân.

Phản ánh:

Qua bài tập này, học sinh có thể hiểu rõ hơn về khái niệm, phân loại và tác dụng của biện pháp tu từ so sánh. Bên cạnh đó, việc mở rộng vấn đề bằng cách đưa ra ví dụ về so sánh không ngang bằng giúp học sinh tiếp cận với dạng bài tập phức tạp hơn, đòi hỏi khả năng phân tích sâu sắc hơn.

câu 4: . Phương thức biểu đạt chính: nghị luận/ Nghị luận xã hội.
. Theo tác giả, “cái nhà” tượng trưng cho điều gì?
Cái nhà tượng trưng cho quê hương, gia đình, cội nguồn.
. Anh/chị hiểu như thế nào về câu văn: “Tổ quốc là mặt trái đất này.”?
Ý kiến cá nhân: Tổ quốc là mảnh đất mà mỗi người dân Việt Nam gắn bó máu thịt; là nơi chôn nhau cắt rốn, nuôi dưỡng ta khôn lớn trưởng thành.
. Nêu nội dung chính của đoạn trích.
Nội dung chính: Đoạn trích kể về câu chuyện của ông Lăng – một người đàn ông Việt Nam đã trải qua nhiều biến cố trong cuộc đời. Ông luôn khao khát được trở về ngôi nhà thân yêu của mình, nơi chứa đựng những kỷ niệm đẹp đẽ và ấm áp. Tuy nhiên, do hoàn cảnh lịch sử, ông buộc phải rời xa quê hương, sống lưu vong ở nước ngoài. Trong suốt quãng thời gian dài xa cách, ông luôn nhớ nhung và mong mỏi được trở về. Cuối cùng, ước nguyện của ông cũng thành hiện thực. Khi trở về, ông nhận ra rằng ngôi nhà của mình đã bị phá hủy bởi chiến tranh. Điều này khiến ông vô cùng đau khổ và tiếc nuối. Tuy nhiên, ông vẫn quyết định xây dựng lại ngôi nhà, bởi đó là nơi chứa đựng tình yêu thương và ký ức của ông. Qua câu chuyện của ông Lăng, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước và ý chí kiên cường vượt qua mọi khó khăn thử thách.
. Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: “Chúng đang giết ông khi chúng phá cái nhà cũ của ông, chúng xách va li ra đi khi cái chết đang vỗ cánh trên đầu ông.”
Biện pháp tu từ: Nhân hóa
Tác dụng:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn.
+ Nhấn mạnh sự tàn bạo, độc ác của kẻ thù. Chúng không chỉ cướp đi tài sản, mà còn tước đoạt đi quyền sống, quyền tự do của con người.
+ Thể hiện sự xót xa, căm phẫn của tác giả trước tội ác của kẻ thù.
. Anh/ chị có đồng tình với quan điểm của hai đứa con ông Lăng: “Cha già rồi, cha nghĩ những điều cạn hẹp. Chúng con như cái áo phông cái quần bò. Ở đâu có người ở đó sống tốt.” hay không? Vì sao?
Đồng tình vì:
+ Mỗi người có một quan niệm riêng về hạnh phúc. Với hai đứa con của ông Lăng, họ coi trọng sự tự do, thoải mái, không bị ràng buộc bởi quá khứ. Họ sẵn sàng rời xa quê hương để tìm kiếm cơ hội mới.
+ Quan niệm này phản ánh xu hướng của thế hệ trẻ ngày nay. Họ năng động, sáng tạo, dám thử thách bản thân và khám phá những chân trời mới.
Tuy nhiên, quan niệm này cũng có những hạn chế nhất định. Nó có thể dẫn đến sự thiếu trân trọng truyền thống, văn hóa của dân tộc. Đồng thời, nó cũng dễ khiến con người rơi vào trạng thái cô đơn, lạc lõng khi không có điểm tựa vững chắc.

câu 5: Nếu tôi là con gái ông Lăng, tôi sẽ nói rằng: "Cha à, con biết cha rất quý căn nhà này vì đây là nơi mà gia đình mình từng gắn bó, nhưng con mong cha hiểu rằng việc sửa chữa ngôi nhà là cần thiết để đảm bảo an toàn cho mọi người. Con tin rằng dù ngôi nhà có bị phá hủy, nhưng những giá trị tinh thần và kỷ niệm đẹp đẽ mà chúng ta đã xây dựng nên trong suốt thời gian qua vẫn luôn tồn tại mãi mãi trong lòng mỗi thành viên trong gia đình."

ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích: [Giới thiệu: Lê Minh Khuê là một trong những nhà văn tiêu biểu của thời kì đổi mới. Truyện của bà thiên về cuộc sống đời thường, có khả năng bao quát và gợi ra nhiề...