Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm "Truyện Kiều" - kiệt tác số một của văn học trung đại Việt Nam, ngoài giá trị nội dung sâu sắc " Truyện Kiều" còn rất thành công về nghê thuật. Với nghệ thuật tả người qua bút pháp ước lệ tương đương, tả cảnh thiên nhiên qua bút pháp tả và gợi thì nghệ thuật miêu tả chân dung nhân vật là nổi bật hơn cả. Tiêu biểu cho điều này phải kể đến đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" và điển hình là bốn câu thơ:Kiều càng sắc sảo mặn màSo bề tài sắc lại là phần hơnLàn thu thủy nét xuân sơnHoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.Bốn câu thơ là bức chân dung của Thúy Kiều, đây đồng thời cũng là bức chân dung tự họa. Khác với chị em Thuý Vân, Thúy Kiều đã được tác giả đặc tả bao gồm cả tài năng, nhan sắc và tính cách. Chỉ bằng vài nét chấm phá tinh tế nhưng tài tình, Nguyễn Du đã khắc họa được vẻ đẹp của một trang giai nhân tuyệt sắc.Nhan sắc của Kiều được tác giả miêu tả là "sắc sảo", "mặn mà". Đó là vẻ đẹp vượt ra khỏi chuẩn mực thẩm mỹ mang tính ước lệ của thơ ca cổ đại, trở thành vẻ đẹp riêng biệt của Kiều. Không chỉ vậy, đó còn là vẻ đẹp khiến cho "ghen tị", nói cách khác, vẻ đẹp ấy có sức hút đến nỗi khiến cho thiên nhiên tạo hoá cũng phải ghen ghét, đố kị. Để miêu tả vẻ đẹp của Kiều, Nguyễn Du đã sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ như "thu thuỷ", "xuân sơn", "hoa", "liễu". Tác giả lấy thiên nhiên để so sánh với nhan sắc của con người theo lối vẽ kiểu cổ, nhằm thể hiện sự trong sáng, trắng trong, tinh khôi mà cũng thanh cao kiêu sa. Đặc biệt, khi miêu tả đôi mắt của Kiều, tác giả đã sử dụng hình ảnh ước lệ "làn thu thuỷ". Đôi mắt của nàng trong sáng, long lanh như làn nước mùa thu, ẩn dụ về một tâm hồn trong sáng, thánh thiện, thuần khiết. Còn "nét xuân sơn" lại gợi lên đôi lông mày thanh tú trên gương mặt trẻ trung, tràn đầy sức sống. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở nhan sắc bên ngoài mà còn toát lên từ ánh mắt, nụ cười đến giọng nói. Tất cả đều cho thấy một vẻ đẹp đằm thắm, sắc sảo và mặn mà đến mức "hoa ghen", "liễu hờn". Bằng thủ pháp liệt kê kết hợp với nghệ thuật ước lệ cùng các từ láy "mặn mà", "ghen", "hờn", Nguyễn Du đã khắc hoạ thật sống động vẻ đẹp lộng lẫy, duyên dáng, xinh tươi của một giai nhân tuyệt thế.Không chỉ có nhan sắc "chim sa cá lặn", Kiều còn là người thông minh bẩm sinh, có tài làm thơ, tài đàn nhạc lừng lẫy: "Thông minh vốn sẵn tính trời, Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm. Cung thương lầu bậc ngũ âm, Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương." Nàng không những giỏi thơ, giỏi nhạc mà còn giỏi hát hay, giỏi đánh đàn. Phải chăng đó cũng chính là sự tiềm ẩn của một tâm hồn đa sầu đa cảm? Tài năng của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, nghĩa là tại năng phải toàn diện, hoàn hảo, phải bao gồm cả cầm, kì, thi, họa. Trong đó, nàng đặc biệt xuất sắc trong lĩnh vực âm nhạc. Qua việc sử dụng ngôn ngữ miêu tả hết sức điêu luyện cùng những biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, đối lập,... Nguyễn Du đã phác họa thành công bức chân dung Thúy Kiều với từng đường nét, màu sắc hài hòa, cân xứng và sống động đến lạ lùng.