Câu 1 (2,0 điểm) thơ Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích những dòng thơ dưới đây trong bài "Cánh đồng buổi chiều" của tác giả Nguyễn Khoa Điềm: Đã lâu nhà thơ lại trở về với cánh đồng làng Hit s...

Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông giàu chất suy tư, cảm xúc dồn nén, mang màu sắc trữ tình chính luận. Sau năm 1975, thơ Nguyễn Khoa Điềm hướng vào đề tài đất nước, suy ngẫm về vai trò cá nhân trong cộng đồng, trong mối liên hệ với lịch sử, văn hóa dân tộc. Đoạn trích trên nằm trong phần đầu của bài thơ Cánh đồng. Bài thơ này được sáng tác khi tác giả trở về thăm quê sau nhiều năm xa cách. Trong đó, khổ thơ thứ hai khắc họa hình ảnh cánh đồng và con người nơi thôn quê.

Mở đầu khổ thơ thứ hai, tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tươi đẹp của mùa thu:

Đã yên rồi tiếng súng trận đánh cuối cùng...
Những mái nhà tranh thấp thoáng dưới bóng tre xanh

Tiếng súng trận đánh cuối cùng đã yên, cuộc sống trở lại bình yên vốn có của nó. Tác giả sử dụng biện pháp đảo trật tự cú pháp câu: "đã yên rồi", nhằm nhấn mạnh sự im lặng của tiếng súng, khẳng định hòa bình đã lập lại. Màu xanh của bóng tre, hòa với màu xanh của bầu trời tạo nên một màu xanh bát ngát bao la. Từ láy "thấp thoáng" diễn tả sự mơ hồ, khó nắm bắt, khiến cho khung cảnh càng trở nên huyền ảo hơn.

Hình ảnh con người xuất hiện trực tiếp với những nét phác họa đơn sơ: "Con người lại trở về với đồng lúa". Con người ở đây là những người lính vừa bước ra khỏi cuộc chiến tranh, họ trở về với cánh đồng quê hương để tiếp tục lao động sản xuất. Họ được so sánh với "cỏ mọc hoang" - một loài cỏ dại, biểu tượng cho sự sống mãnh liệt, bền bỉ. Qua đó, tác giả muốn khẳng định sức sống tiềm tàng, khả năng thích ứng nhanh chóng của con người trước những biến cố của cuộc sống. Dù phải đối mặt với chiến tranh hay hòa bình thì họ vẫn luôn kiên cường, bất khuất.

Hai câu thơ cuối, tác giả nhắc đến quá khứ gian khổ nhưng cũng đầy hào hùng của dân tộc:

Ngôi sao hôm như một ánh lửa
Nhà ai thắp lên cuộc đời đen tối

Hình ảnh "ngôi sao hôm" được sử dụng để ám chỉ quá khứ đau thương của dân tộc. Đó là những năm tháng chiến tranh ác liệt, bom đạn rơi dữ dội, khiến cho cuộc sống của người dân vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, ngay cả trong hoàn cảnh ấy, con người vẫn không ngừng nỗ lực, phấn đấu để vươn lên. Họ giống như những vì sao sáng lấp lánh giữa bầu trời đêm, soi sáng cho những con đường tăm tối phía trước.

Trong bối cảnh xã hội hiện nay, khi mà nền kinh tế thị trường đang ngày càng phát triển, con người dễ dàng bị cuốn theo vòng xoáy của vật chất, tiền bạc. Điều này khiến cho nhiều người dần quên đi những giá trị tinh thần cao đẹp của dân tộc. Vì vậy, việc nhắc nhở mọi người về quá khứ đau thương nhưng cũng rất hào hùng của dân tộc là vô cùng cần thiết. Nó giúp chúng ta thêm trân trọng những gì mình đang có, đồng thời khơi dậy ý chí quyết tâm xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Như vậy, khổ thơ thứ hai của bài thơ "Cánh đồng" đã khắc họa thành công hình ảnh cánh đồng và con người nơi thôn quê. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn đối với quá khứ, đồng thời kêu gọi mọi người hãy chung tay xây dựng đất nước ngày càng phát triển.

Bài thơ "Cánh đồng" là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình - chính luận của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam.