câu 1: Thể thơ tự do
câu 2: Một số từ ngữ, hình ảnh trong văn bản miêu tả kí ức tuổi học trò:
- Sân trường hẹp lại, biển lùi xa; phượng gù quên nắng mưa; hoa phượng nở như thời thơ ấu; gió heo may xao xác thổi nao lòng; tấm bảng xanh bát ngát; tuổi đôi mươi,...
câu 3: Thôi đừng trách mùa thu nhiều mây trắng
Sân trường hẹp lại, biển lùi xa…
Cây phượng gù quên nắng mưa dầu dãi
Nở như thời thơ ấu những chùm hoa…
Thôi đừng nghe tiếng ve kêu cháy ruột
Để người lính bình yên nằm dưới cánh rừng già
Phút chốc chạm lửa, chợt nhớ tà áo mỏng
Bay qua cổng trường như một ánh sương sa…
Thôi đừng nhớ gió heo may xao xác
Trong sách giáo khoa xưa thầy cô ơi!
Xin người đừng già vội nụ cười hiền,
Mái tóc chớm màu mưa…
Thôi đừng xa mái trường như bóng mẹ lặng lẽ
Thương ta, dạy ta lớn thành người
Chao ôi nhớ, tấm bảng xanh bát ngát
Mở đường bay cho những tuổi hai mươi…
Biện pháp tu từ:
- Nhân hóa: "cây phượng gù quên nắng mưa", "gió heo may xao xác". Tác dụng: Làm cho cảnh vật trở nên sinh động, gần gũi với con người, tạo cảm giác ấm áp, thân thuộc.
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: "tà áo mỏng bay qua cổng trường như một ánh sương sa" - ẩn dụ sự nhẹ nhàng, thanh tao của tà áo trắng. Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm, khiến câu thơ thêm ấn tượng, giàu tính biểu cảm.
- Liệt kê: "sân trường hẹp lại, biển lùi xa…", "những chùm hoa…", "gió heo may xao xác", "tấm bảng xanh bát ngát". Tác dụng: Nhấn mạnh sự thay đổi của khung cảnh, tạo nhịp điệu nhanh, dồn dập, thể hiện tâm trạng tiếc nuối, lưu luyến của nhân vật trữ tình khi phải rời xa mái trường.
- Điệp ngữ: "thôi đừng" lặp lại 5 lần. Tác dụng: Tạo âm hưởng da diết, nhấn mạnh lời nhắn nhủ tha thiết của nhân vật trữ tình đối với người đọc.
- So sánh: "chao ôi nhớ, tấm bảng xanh bát ngát/ Mở đường bay cho những tuổi hai mươi…" - so sánh tấm bảng xanh với “đường bay” – ẩn dụ cho tương lai rộng mở phía trước. Tác dụng: Gợi lên niềm tin vào tương lai tươi sáng, khích lệ thế hệ trẻ vững bước trên con đường đời.
câu 4: Bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" của Trần Nhuận Minh đã khắc họa một bức tranh mùa thu đẹp đẽ và đầy cảm xúc. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là một người con trai đang đứng trước ngưỡng cửa trưởng thành, phải đối mặt với sự chia ly và mất mát. Tình cảm của anh ấy được thể hiện qua những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác.
Mùa thu trong bài thơ không chỉ là mùa của lá vàng rơi, mà còn là mùa của sự thay đổi, của những kỷ niệm đẹp đẽ nhưng cũng đầy tiếc nuối. Cây phượng gù quên nắng mưa dầu dãi nở như thời thơ ấu - hình ảnh này gợi lên sự trưởng thành và sự phai nhạt dần của tuổi thơ hồn nhiên. Những chùm hoa phượng đỏ rực rỡ như một lời nhắc nhở về quá khứ, về những gì đã qua đi.
Tiếng ve kêu cháy ruột để người lính bình yên nằm dưới cánh rừng già phút chạm lửa, chợt nhớ tà áo mỏng bay qua cổng trường như một ánh sương sa... - đây là những âm thanh quen thuộc của mùa thu, nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc hơn. Tiếng ve kêu như một lời tiễn biệt, một lời chào tạm biệt dành cho những người lính trẻ tuổi. Tà áo mỏng bay qua cổng trường như một ánh sương sa - hình ảnh này gợi lên sự nhẹ nhàng, mong manh của tuổi học trò, của những ước mơ chưa kịp thực hiện.
Tình cảm của nhân vật trữ tình được thể hiện rõ nét nhất qua câu thơ "thôi đừng trách mùa thu nhiều mây trắng". Mùa thu vốn dĩ là mùa của sự lãng mạn, nhưng trong bài thơ này, nó lại trở nên u buồn và ảm đạm. Mây trắng trên bầu trời như một biểu tượng cho sự vô thường, cho những điều không thể nắm bắt được. Nhân vật trữ tình muốn khuyên nhủ mọi người đừng nên trách móc mùa thu, bởi vì đó là quy luật tự nhiên, là sự chuyển giao giữa các giai đoạn của cuộc sống.
Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng câu hỏi "thôi đừng xa mái trường như bóng mẹ lặng lẽ thương ta, dạy ta lớn thành người". Câu hỏi này thể hiện sự lưu luyến, tiếc nuối của nhân vật trữ tình khi phải rời xa mái trường thân yêu. Mái trường là nơi gắn bó với biết bao kỉ niệm đẹp đẽ, là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ của mỗi người. Nhân vật trữ tình muốn nhắn nhủ rằng hãy trân trọng những gì mình đang có, hãy giữ gìn những giá trị tốt đẹp của tuổi học trò.
Nhìn chung, bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" đã thể hiện một cách tinh tế và sâu sắc tình cảm của nhân vật trữ tình đối với mùa thu và với cuộc sống. Bài thơ mang đến cho người đọc những suy ngẫm về thời gian, về sự thay đổi và về những giá trị vĩnh cửu của cuộc sống.
câu 5: Bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" của Trần Nhuận Minh mang đến cho tôi những suy ngẫm sâu sắc về cách ứng xử của con người đối với quá khứ và những giá trị tinh thần cao đẹp. Bài thơ gợi lên hình ảnh mùa thu - biểu tượng của sự kết thúc, nhưng không phải là lúc để chúng ta chìm đắm trong nỗi buồn hay tiếc nuối. Thay vào đó, nó nhắc nhở chúng ta rằng cuộc sống luôn tiếp diễn, và việc chấp nhận thay đổi là điều cần thiết.
Quá khứ là một phần không thể thiếu trong hành trình trưởng thành của mỗi người. Nó chứa đựng những kỷ niệm, những bài học quý giá và cả những sai lầm. Tuy nhiên, nếu chỉ mãi nhìn lại quá khứ mà không hướng tới tương lai, chúng ta sẽ dễ dàng bị mắc kẹt trong cảm giác thất vọng và chán nản. Thay vì trách móc mùa thu, chúng ta nên học cách trân trọng những gì đã qua, đồng thời tập trung vào việc xây dựng tương lai tốt đẹp hơn.
Những giá trị tinh thần cao đẹp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách ứng xử của chúng ta. Trong bài thơ, tác giả đề cập đến tình yêu thương, sự hy sinh và lòng biết ơn. Những giá trị này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý nghĩa của cuộc sống và tạo động lực để chúng ta vượt qua khó khăn.
Để ứng xử đúng đắn với quá khứ và những giá trị tinh thần cao đẹp, chúng ta cần rèn luyện khả năng tự chủ và lòng bao dung. Chúng ta cần học cách chấp nhận những gì đã xảy ra, không oán trách hay dằn vặt bản thân. Đồng thời, chúng ta cần giữ vững niềm tin vào tương lai và nỗ lực hết mình để đạt được mục tiêu của mình.
Tóm lại, bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" của Trần Nhuận Minh đã truyền tải thông điệp về việc chấp nhận thay đổi, trân trọng quá khứ và hướng tới tương lai. Qua đó, bài thơ khuyến khích chúng ta sống một cuộc đời trọn vẹn và ý nghĩa.