phân biệt sinh sản vô tính với sinh sản hữu tính ở thực vật. cho ví dụ cách tiến hành ưu điểm nhược điểm

Dưới đây là sự phân biệt giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính ở thực vật, kèm theo ví dụ, cách tiến hành, ưu điểm và nhược điểm:

Đặc điểm phân biệt Sinh sản vô tính Sinh sản hữu tính
Khái niệm Tạo cây con từ một phần cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá) hoặc bào tử của cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái. Tạo cây con thông qua sự kết hợp của giao tử đực (tế bào sinh sản đực, thường nằm trong hạt phấn) và giao tử cái (tế bào sinh sản cái, thường nằm trong noãn) qua quá trình thụ tinh, tạo thành hợp tử.
Sự tham gia của giao tử Không có sự tham gia của giao tử đực và cái. Có sự tham gia của giao tử đực và cái.
Cơ sở tế bào học Chủ yếu dựa trên quá trình nguyên phân. Dựa trên quá trình giảm phân (tạo giao tử) và thụ tinh (kết hợp giao tử).
Đặc điểm di truyền của con cái Con cái giống nhau về mặt di truyền và giống cây mẹ. Con cái mang vật chất di truyền của cả bố và mẹ, có sự đa dạng di truyền.

Xuất sang Trang tính
Sinh sản vô tính ở thực vật

Ví dụ và cách tiến hành:

Sinh sản bằng thân bò: Cây dâu tây tạo ra các thân bò lan trên mặt đất, tại các mấu thân bò hình thành rễ và chồi mới, phát triển thành cây con độc lập.
Sinh sản bằng thân rễ: Cây gừng, cỏ tranh phát triển thân rễ dưới đất, từ các mấu trên thân rễ mọc lên chồi và rễ mới.
Sinh sản bằng củ: Khoai tây có các "mắt" trên củ, mỗi mắt có thể phát triển thành cây mới khi được trồng.
Sinh sản bằng lá: Cây thuốc bỏng (sống đời) có khả năng mọc cây con từ các khía răng trên mép lá.
Giâm cành: Cắt một đoạn cành của cây mẹ (ví dụ: hoa hồng, sắn) và trồng xuống đất, đoạn cành này sẽ phát triển thành cây mới.
Chiết cành: Bóc một khoanh vỏ trên cành cây mẹ, bó đất ẩm vào vị trí đó để kích thích ra rễ. Sau khi có rễ, cắt cành chiết và trồng thành cây mới (ví dụ: cam, bưởi).
Ghép cành: Nối một đoạn cành hoặc mắt của cây này (cành ghép) vào thân hoặc gốc của cây khác (gốc ghép) để tạo thành một cây mới mang đặc điểm của cả hai.
Nuôi cấy mô tế bào: Tách các tế bào hoặc mô nhỏ từ cây mẹ và nuôi dưỡng trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra số lượng lớn cây con có kiểu gen giống hệt cây mẹ.
Ưu điểm:

Duy trì được các đặc tính tốt của cây mẹ (ví dụ: năng suất cao, khả năng kháng bệnh).
Nhân giống nhanh chóng trong thời gian ngắn.
Đơn giản, dễ thực hiện đối với một số phương pháp (ví dụ: giâm cành, chiết cành).
Có thể tạo ra cây con từ một phần nhỏ của cây mẹ.
Không phụ thuộc vào quá trình thụ phấn và thụ tinh.
Tạo ra cây con sạch bệnh (đối với phương pháp nuôi cấy mô).
Nhược điểm:

Ít tạo ra sự đa dạng di truyền, làm giảm khả năng thích ứng của quần thể khi môi trường thay đổi.
Nếu cây mẹ mang bệnh, cây con cũng dễ bị nhiễm bệnh.
Khả năng phát tán hạn chế so với sinh sản bằng hạt.
Sinh sản hữu tính ở thực vật

Ví dụ và cách tiến hành:

Thụ phấn: Hạt phấn từ nhị (chứa giao tử đực) được chuyển đến đầu nhụy (chứa giao tử cái). Quá trình này có thể diễn ra nhờ gió, nước, côn trùng, chim hoặc con người.
Thụ tinh: Sau khi hạt phấn nảy mầm thành ống phấn, giao tử đực di chuyển đến túi phôi trong noãn và kết hợp với noãn cầu (giao tử cái) tạo thành hợp tử. Ở thực vật có hoa còn có hiện tượng thụ tinh kép, một giao tử đực khác kết hợp với nhân cực tạo thành nội nhũ (chất dinh dưỡng cho phôi).
Hình thành hạt và quả: Hợp tử phát triển thành phôi, noãn phát triển thành hạt, và bầu nhụy phát triển thành quả bao bọc hạt.
Phát tán hạt: Hạt được phát tán nhờ gió, nước, động vật hoặc con người đến những vị trí mới và nảy mầm thành cây con.
Ưu điểm:

Tạo ra sự đa dạng di truyền do có sự kết hợp vật chất di truyền của hai cây bố mẹ, giúp tăng khả năng thích ứng của loài với môi trường thay đổi và tiến hóa.
Tạo ra các tổ hợp gen mới, có thể xuất hiện các đặc tính ưu việt hơn bố mẹ.
Hạt có khả năng phát tán rộng, giúp loài mở rộng khu vực phân bố.
Hạt có khả năng ngủ nghỉ, giúp cây tồn tại qua các điều kiện bất lợi.
Nhược điểm:

Tốn nhiều năng lượng cho việc tạo giao tử, thụ phấn và phát triển quả, hạt.
Phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài để thụ phấn (ví dụ: gió, côn trùng).
Thời gian sinh trưởng và phát triển của cây con từ hạt thường lâu hơn so với sinh sản vô tính.
Các đặc tính tốt của cây bố mẹ có thể không được di truyền nguyên vẹn cho đời con do có sự tái tổ hợp gen.