Tôi ngửi thấy mùi quê hương trong không gian Ngai ngái rạ rơm Nồng hương lúa mới Dọc theo nỗi nhớ Bài đồng dao gọi bước chân về... ... Là lời kể của Bà đau đáu hồn quê Ngày xưa tháng ba ngày tám Những...

Mỗi chúng ta ai cũng có một quê hương để nhớ nhung, để tìm về. Nơi đó ẩn chứa bao kỉ niệm đẹp đẽ về một thời ấu thơ. Chính vì vậy mà khi nhắc đến quê hương, thật khó để diễn tả bằng lời. Trong bài thơ "Bài học đầu đời cho con", nhà thơ Đỗ Trung Quân đã gửi gắm tới các thế hệ sau này lời nhắn nhủ rất đỗi giản dị, thân thương về quê hương.

"Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều".

Những vần thơ nhẹ nhàng, sâu lắng đưa chúng ta trở về tuổi thơ, nơi mà hương vị của quê hương vẫn còn vẹn nguyên. Câu hỏi tu từ: "Quê hương là gì hở mẹ?" được lặp đi lặp lại hai lần nhằm nhấn mạnh khát khao và mong mỏi của đứa trẻ nhỏ. Chỉ đơn thuần là cậu bé muốn biết "quê hương là gì?", muốn được giáo dục và giải đáp thắc mắc một cách tường tận. Thế nhưng cô giáo đã trả lời rằng: "Quê hương là chùm khế ngọt - Đường đi học rắc thơm hương hoa rừng". Cách lí giải ấy tuy đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều hàm ý sâu sắc.

Đầu tiên, cụm từ "chùm khế ngọt" gợi ra hình ảnh gần gũi, thân thuộc của quê hương. Đó là nơi con người được sinh ra, lớn lên, là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và nhân cách của mỗi cá nhân. Thứ hai, đường đi học "rắc thơm hương hoa rừng" tượng trưng cho con đường tri thức, con đường đi tới ước mơ, hoài bão. Như vậy, quê hương chính là cội nguồn, gốc rễ bền chặt cho sự phát triển bền vững của mỗi đất nước.

Bên cạnh đó, nhà thơ tiếp tục sử dụng biện pháp liệt kê "con đường đi học - con thuyền chở người đi xa", "lũy tre - dòng sông - biển cả mênh mông". Những hình ảnh ấy quen thuộc và bình dị, mang đậm dấu ấn đặc trưng của Việt Nam. Qua đó, tác giả khẳng định một quy luật tự nhiên rằng bất cứ ai đều có trong mình tình yêu quê hương, đất nước. Và bản thân nhà thơ cũng không ngoại lệ. Ông bày tỏ lòng yêu mến, biết ơn sâu sắc dành cho quê hương thông qua những vần thơ mộc mạc, giản dị.

Cuối cùng, hình ảnh so sánh "Quê hương mỗi người chỉ một / Như là chỉ một mẹ thôi" đã khái quát được giá trị thiêng liêng, độc nhất vô nhị của quê hương. Nó giống như tình mẫu tử thiêng liêng, vĩnh cửu, tồn tại suốt đời người. Từ đó, Đỗ Trung Quân nhấn mạnh trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ quê hương của mỗi công dân.

Như vậy, bài thơ "Bài học đầu đời cho con" đã khắc họa thành công hình ảnh quê hương gần gũi, thân thuộc và tươi đẹp. Từ đó, nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước và ý thức phát triển, bảo vệ, dựng xây quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.