Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản.
- Trả lời: Dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản là sự không vần hoặc vần không theo một quy tắc chặt chẽ, số tiếng trong các dòng thơ không đều nhau, và cách ngắt nhịp linh hoạt, tạo nên một hình thức thơ tự do.
Câu 2: Liệt kê các từ láy miêu tả cái cây mà tác giả ao ước trở thành trong khổ thơ đầu.
- Trả lời: Các từ láy miêu tả cái cây mà tác giả ao ước trở thành trong khổ thơ đầu là: khẽ khàng.
Câu 3: Trình bày hiệu quả của việc sử dụng hình thức đối thoại (Tôi thích mình là một cái cây) ở bài thơ.
- Trả lời: Việc sử dụng hình thức đối thoại (dù là độc thoại nội tâm) "Tôi thích mình là một cái cây" có hiệu quả sau:
- Bộc lộ trực tiếp và mạnh mẽ ước muốn: Câu nói khẳng định một cách dứt khoát khát vọng hóa thân thành cây của chủ thể trữ tình.
- Thể hiện sự suy tư và lựa chọn: "Thích" cho thấy một sự cân nhắc, một mong muốn có ý thức, không chỉ là cảm xúc nhất thời.
- Tạo sự gần gũi và chân thật: Cách xưng "tôi" kéo gần khoảng cách với người đọc, khiến những cảm xúc và suy nghĩ trở nên chân thực, dễ đồng cảm hơn.
- Mở ra mạch cảm xúc và ý tưởng: Câu nói này là điểm khởi đầu cho những hình dung, liên tưởng về cuộc sống của một cái cây, từ đó thể hiện những khát vọng sâu xa của con người.
Câu 4: Nêu sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
- Trả lời: Sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ diễn ra như sau:
- Khổ 1: Bắt đầu với một ước mơ, một sự hóa thân vào hình ảnh cây, nhưng lại cảm thấy cô đơn, lạc lõng ("thành phố hoang vắng", "chuông câm").
- Khổ 2: Cảm nhận sự nhỏ bé, xa lạ của bản thân trong một thế giới rộng lớn ("một cái cây sừng sững", "nhỏ bé không quen").
- Khổ 3: Chuyển sang sự trường tồn, âm thầm chịu đựng ("trăm ngàn nghìn năm", "không ai nghe rõ", "cười một mình xanh xao").
- Khổ 4: Trở lại với ước muốn được tự do, thanh thản, không bị ràng buộc bởi những lo toan của cuộc đời ("thong thả", "chẳng cần biết thế giới ra sao").
- Khổ 5: Hướng đến vẻ đẹp mạnh mẽ, tràn đầy sức sống ("xanh đến từng chiếc lá", "ấm lòng", "long lanh", "đứng thẳng").
- Khổ 6: Cảm nhận sự vô thường, chảy trôi của thời gian và sự mong manh của kiếp người ("rụng từng chiếc lá", "chúng ta là cát").
- Khổ 7: Thể hiện sự khó khăn, chật chội trong cuộc sống ("nắng gắt gũi", "nếp mình như chật"). Cuối cùng, nhận ra sự hữu hạn của đời người ("lá xanh được bao lâu", "lá vàng rơi chạm đầu").
- Nhìn chung, cảm xúc của nhân vật trữ tình trải qua sự vận động từ cô đơn, nhỏ bé đến khát khao tự do, mạnh mẽ, rồi lại nhận thức được sự hữu hạn và những khó khăn của kiếp người.
Câu 5: Từ "nước" ở văn bản (không có trong đoạn trích bạn cung cấp), anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ về ý nghĩa của việc hòa mình vào thiên nhiên. (trình bày khoảng 5-7 dòng)
- Trả lời (dựa trên tinh thần chung về ý nghĩa của việc hòa mình vào thiên nhiên): Hòa mình vào thiên nhiên mang đến cho con người vô vàn lợi ích tinh thần và thể chất. Giữa không gian bao la, xanh mát, tâm hồn ta được xoa dịu, những lo âu, bộn bề dường như tan biến. Thiên nhiên nuôi dưỡng sự sáng tạo, khơi gợi cảm xúc và giúp ta kết nối sâu sắc hơn với thế giới xung quanh. Đó là nơi ta tìm thấy sự cân bằng, học được những quy luật sống và trân trọng hơn vẻ đẹp giản dị của cuộc đời.
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích hình ảnh cái cây trong văn bản ở phần Đọc hiểu.
Hình ảnh cái cây xuyên suốt đoạn trích đóng vai trò là một biểu tượng đa nghĩa, thể hiện những suy tư sâu sắc của chủ thể trữ tình về cuộc sống và thân phận con người. Ở khổ thơ đầu, ước mơ hóa thân thành cây gắn liền với cảm giác cô đơn, "đi lang thang trong thành phố hoang vắng", như một sự ẩn mình, trốn chạy khỏi những ồn ào, náo nhiệt. Cái cây "sừng sững" nhưng lại "nhỏ bé không quen" gợi lên sự đối lập giữa vẻ ngoài mạnh mẽ và sự lạc lõng bên trong. Dù trải qua bao nhiêu năm tháng, cái cây vẫn âm thầm chịu đựng, "cười một mình xanh xao", thể hiện sự cô đơn, lẻ loi của con người trong cuộc đời. Tuy nhiên, ước mơ làm cây còn là khát vọng về sự tự do, thong thả, không bị ràng buộc bởi những lo toan ("chim tới làm tổ hót", "chẳng cần biết thế giới ra sao"). Đến những khổ cuối, hình ảnh cây chuyển sang vẻ đẹp mạnh mẽ, tràn đầy sức sống ("xanh đến từng chiếc lá", "đứng thẳng"). Nhưng đồng thời, nó cũng gợi nhắc về sự hữu hạn, về quy luật sinh diệt của tự nhiên ("cây rụng từng chiếc lá", "chúng ta là lá xanh được bao lâu"). Như vậy, hình ảnh cái cây vừa là nơi nương náu của những cảm xúc cô đơn, khao khát tự do, vừa là tấm gương phản chiếu sự hữu hạn và những quy luật khắc nghiệt của cuộc đời con người.