Tuổi trẻ là tương lai của đất nước. Chính vì vậy, một trong những vấn đề đáng được quan tâm nhất trong xã hội ngày nay đó chính là trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương, đất nước.
Thế nào là trách nhiệm của tuổi trẻ đối với quê hương, đất nước? Trách nhiệm của tuổi trẻ đối với quê hương, đất nước là ý thức, thái độ, hành động của tuổi trẻ đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuổi trẻ là khái niệm dùng để chỉ thế hệ thanh, thiếu niên, những người trẻ tuổi, trẻ lòng. Còn "trách nhiệm" là bổn phận mà mọi người được giao phó hoặc tự mình nhận thấy mình phải có trách nhiệm đặc biệt nói đến trong bối cảnh này là trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương, đất nước. Trách nhiệm của tuổi trẻ đối với quê hương, đất nước là một vấn đề đặc biệt quan trọng bởi lẽ để xây dựng một đất nước giàu mạnh cần sự chung tay của tất cả mọi người, mọi tầng lớp trong đó lực lượng nòng cốt quyết định chính là thế hệ trẻ.
Trong bất cứ thời đại nào, sự phát triển của mỗi quốc gia đều phụ thuộc vào yếu tố con người. Và thế hệ trẻ chính là đại diện cho sức sống, nền tảng và tương lai của mỗi dân tộc. Sức mạnh của tuổi trẻ, vẻ đẹp của tuổi trẻ luôn gắn liền với sự phát triển của đất nước. Vì vậy, không chỉ tuổi trẻ mà cả xã hội cần có cái nhìn đúng đắn về vai trò của tuổi trẻ. Trong thời kỳ kháng chiến, lớp người trẻ tuổi đã hăng hái, quên mình phụng sự dưới ngọn cờ của Đảng. Họ đã hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất: xương máu, sinh mạng. Ngay bây giờ, khi chiến tranh đã qua đi, đất nước đang bước vào giai đoạn đổi mới, xây dựng và phát triển, thế hệ trẻ cần phải nắm bắt thời cơ, vươn lên "cất mặt cho làng, cho nước, cho giống nòi".
Mỗi cá nhân cần nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của bản thân với quê hương, đất nước. Chúng ta cần ra sức học tập, rèn luyện, tích lũy giá trị của bản thân, bồi dưỡng đạo đức, hoàn thiện nhân cách, hình thành lối sống lành mạnh, văn minh, tiến bộ. Đồng thời, cần quan tâm đến tình hình chung của đất nước, cập nhật thông tin, biết được xu thế phát triển của thời đại để có cái nhìn đúng đắn về trách nhiệm của bản thân. Hãy đem sức trẻ để cống hiến cho đất nước, tích cực tham gia vào các hoạt động công ích, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ người khác; tham gia vào các hoạt động tình nguyện, sẵn sàng có mặt khi Tổ quốc cần.
Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số ít thanh niên chưa nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình với quê hương, đất nước. Họ chỉ biết đến bản thân, coi việc chung là việc của người khác. Đây là một thái độ rất đáng lên án.
Để tránh tình trạng này, chúng ta cần nâng cao vai trò của gia đình trong việc giáo dục con cái. Gia đình cần chú trọng bồi dưỡng lí tưởng, tư tưởng, đạo đức cho mỗi con người. Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước cũng cần có chính sách ưu tiên cho việc đào tạo thế hệ trẻ, trọng dụng nhân tài.
Như vậy, thế hệ trẻ cần nỗ lực hết mình để đóng góp cho sự phát triển của đất nước, như chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu từng mong ước:
"Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần ở công học tập của các em."