Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện, có ý kiến cho rằng: "Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn". Hãy phân tích chi tiết "chiếc bóng" trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của...

Łł₦Ҥ ₦𝕖𝕜 ℙà

Trong văn học, có những chi tiết tưởng như nhỏ bé, nhưng lại mang sức nặng to lớn, làm sáng lên giá trị tư tưởng và chiều sâu nghệ thuật của cả tác phẩm. Đó là những chi tiết góp phần tạo nên tầm vóc của tác giả – như cách người ta vẫn nói: “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”. Trong truyện truyền kỳ Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ, chi tiết “chiếc bóng” chính là một minh chứng sâu sắc cho nhận định ấy.

“Chiếc bóng” – chỉ là một hình ảnh thoáng qua trong câu chuyện, nhưng lại trở thành nút thắt dẫn đến bi kịch của nhân vật Vũ Nương. Khi Trương Sinh đi lính, ở nhà, Vũ Nương vì thương con thiếu vắng tình cha, nên đêm nào cũng chỉ chiếc bóng trên vách mà dỗ con rằng: “Cha Đản đó!”. Chi tiết ấy thể hiện sự dịu dàng, tinh tế và sâu sắc của một người mẹ – người vợ luôn cố gắng giữ gìn hình ảnh gia đình trong lòng con nhỏ. Vậy nhưng, cũng chính từ chiếc bóng tưởng như vô hại ấy, bi kịch đã bắt đầu. Khi Trương Sinh trở về, nghe lời con nhỏ nói “cha Đản đêm nào cũng đến”, anh không suy xét mà đã nghi oan cho vợ, đẩy Vũ Nương vào con đường cùng, khiến nàng phải trẫm mình xuống sông.

Từ một chiếc bóng – một hình ảnh không thật – lại dẫn đến sự đổ vỡ thật: tan nát một gia đình, cái chết của một người phụ nữ hiền hậu. Điều này cho thấy tài năng của Nguyễn Dữ: chỉ bằng một chi tiết nhỏ, ông đã phơi bày được bi kịch thân phận của người phụ nữ phong kiến, lên án thói ghen tuông mù quáng, sự trọng nam khinh nữ và định kiến xã hội thời bấy giờ. “Chiếc bóng” không chỉ là hình ảnh nghệ thuật mà còn mang sức nặng biểu tượng – tượng trưng cho nỗi oan khuất, cho sự im lặng của người phụ nữ không có tiếng nói. Đồng thời, chi tiết này cũng mở ra một không gian huyền ảo – nơi cái thực và cái ảo giao thoa – đặc trưng cho phong cách truyền kỳ.

Chính vì thế, tuy là một chi tiết nhỏ, “chiếc bóng” lại gói ghém đầy đủ tài năng, tư tưởng và tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Dữ. Qua đó, ông không chỉ kể lại một câu chuyện buồn, mà còn gửi gắm nỗi xót xa, trân trọng cho số phận những người phụ nữ bị chà đạp. Điều ấy đã minh chứng rõ ràng cho nhận định: “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”.