Bài thơ "Đi qua hương tràm" của Bình Nguyên Trang là một tác phẩm đặc sắc, mang đậm dấu ấn cá nhân của nhà thơ. Qua những vần thơ giản dị mà sâu lắng, tác giả đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên đồng quê Việt Nam thanh bình, yên ả. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện được tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của nhân vật trữ tình trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã sử dụng hình ảnh thiên nhiên quen thuộc như hương tràm, gió, mây,... để gợi lên khung cảnh làng quê Việt Nam. Hương tràm là loài hoa đặc trưng của vùng đất phương Nam, mang mùi thơm dịu dàng, thanh khiết. Gió thổi qua rừng tràm, mang theo hương thơm ngát, khiến lòng người thêm thư thái. Mây trắng bồng bềnh trên bầu trời xanh ngắt, tạo nên một bức tranh thiên nhiên vô cùng thơ mộng.
Hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả một cách chân thực, sinh động. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ giản dị, mộc mạc nhưng lại rất giàu sức gợi hình, gợi cảm. Ví dụ, hình ảnh "hương tràm" được nhắc đến nhiều lần trong bài thơ, mỗi lần xuất hiện đều mang một ý nghĩa khác nhau. Khi thì hương tràm là biểu tượng cho tình yêu đôi lứa, khi thì hương tràm là biểu tượng cho nỗi nhớ quê hương da diết.
Bên cạnh đó, bài thơ còn thể hiện được tâm trạng của nhân vật trữ tình. Nhân vật trữ tình là một người con xa quê, luôn nhớ nhung về quê hương. Nỗi nhớ ấy được thể hiện qua những câu thơ đầy xúc động:
"Hương tràm bên này, hương tràm bên kia
Nào ai biết đâu ngày mai
Rừng tràm xanh tươi hay sẽ tàn phai?"
Nhân vật trữ tình đứng trước khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, rộng lớn, bỗng cảm thấy nhỏ bé, cô đơn. Nỗi nhớ quê hương cứ dâng trào, khiến lòng người thêm bồi hồi, xao xuyến.
Ngoài ra, bài thơ còn thể hiện được khát vọng sống, khát vọng tự do và hạnh phúc của con người. Khát vọng ấy được thể hiện qua những câu thơ đầy lạc quan, yêu đời:
"Dù cho sóng gió dập dồn
Cây tràm vẫn đứng hiên ngang
Giữa trời xanh bao la."
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ để làm nổi bật khát vọng sống mãnh liệt của con người. Cây tràm dù phải chịu đựng sóng gió dữ dội nhưng vẫn kiên cường đứng vững, giống như con người dù phải trải qua khó khăn, thử thách nhưng vẫn luôn giữ vững niềm tin vào tương lai tươi sáng.
Nhìn chung, bài thơ "Đi qua hương tràm" là một tác phẩm hay, mang đậm dấu ấn cá nhân của Bình Nguyên Trang. Bài thơ đã thể hiện được tình yêu quê hương tha thiết, khát vọng sống mãnh liệt của con người. Đồng thời, bài thơ cũng gửi gắm đến độc giả thông điệp ý nghĩa về việc trân trọng những gì mình đang có và biết ơn cuộc sống.