Câu hỏi:
Giải thích:
- Độ phì là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển.
- Vỏ phong hóa là lớp sản phẩm phân giải và biến đổi ở phần trên cùng của vỏ Trái Đất, kết quả của các quá trình phong hóa làm đá gốc và khoáng vật bị biến đổi.
Đáp án:
- Độ phì là khả năng cung cấp các yếu tố cần thiết như nước, nhiệt, khí và chất dinh dưỡng cho sự sinh trưởng của thực vật.
- Vỏ phong hóa là lớp đất được hình thành từ sản phẩm phong hóa đá gốc ở phần trên cùng của vỏ Trái Đất.
Câu 1 (Đá mẹ):
Giải thích: Đá mẹ bị phong hóa tạo ra sản phẩm phong hóa là nguyên liệu hình thành đất. Đá mẹ quyết định thành phần khoáng vật, tính chất vật lý và hóa học của đất.
Đáp án: Đá mẹ bị phong hóa -> sản phẩm phong hóa -> hình thành đất; đá mẹ quyết định thành phần khoáng vật và tính chất đất.
Câu 2 (Địa hình):
Giải thích:
- Độ cao: Vùng núi cao có nhiệt độ thấp, nên quá trình phong hóa diễn ra chậm, làm quá trình hình thành đất yếu hơn.
- Độ dốc: Địa hình dốc tăng xói mòn và rửa trôi mạnh, làm đất mỏng. Địa hình bằng phẳng có quá trình bồi tụ chiếm ưu thế, đất dày và màu mỡ hơn.
- Hướng sườn: Sườn đón nắng và gió ẩm có nhiệt ẩm dồi dào hơn sườn khuất nắng, do đó đất giàu mùn hơn.
Đáp án:
- Độ cao ảnh hưởng đến tốc độ phong hóa đất.
- Địa hình dốc tăng xói mòn, đất mỏng; bằng phẳng thuận lợi cho tích tụ đất.
- Hướng sườn ảnh hưởng đến lượng nhiệt ẩm, làm đất khác biệt về độ phì.
Câu 3 (Khí hậu):
Giải thích:
- Nhiệt độ và các yếu tố khí hậu làm phá hủy đá gốc tạo ra các khoáng vật mới.
- Nơi có nhiệt độ và độ ẩm cao, quá trình hình thành đất diễn ra nhanh, tạo tầng đất dày.
- Khí hậu ảnh hưởng gián tiếp qua sinh vật, làm cho tính chất đất khác nhau.
Đáp án:
- Khí hậu là nhân tố quan trọng làm phong hóa đá, ảnh hưởng tốc độ hình thành đất và đặc tính đất.
Câu 4 (Sinh vật):
Giải thích:
- Vi sinh vật cung cấp chất hữu cơ qua phân giải xác hữu cơ và tổng hợp thành mùn.
- Động vật đất giúp đất tơi xốp, góp phần tạo cấu trúc đất tốt hơn.
- Sinh vật đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và tích tụ dinh dưỡng cho đất.
Đáp án:
- Sinh vật cung cấp chất hữu cơ, phân giải vật chất và tạo cấu trúc đất tơi xốp.
Câu 5 (Thời gian):
Giải thích:
- Thời gian hình thành đất được gọi là tuổi đất.
- Thời gian càng dài, đất càng phát triển đầy đủ các tính chất đặc trưng, tích tụ chất hữu cơ và khoáng chất.
Đáp án:
- Tuổi đất là thời gian hình thành đất, ảnh hưởng đến mức độ phát triển tính chất đất.
Câu 6 (Con người):
Giải thích:
- Hoạt động sản xuất nông nghiệp có thể làm đất suy thoái hoặc cải thiện đất.
- Tích cực: bón phân hợp lý, áp dụng biện pháp canh tác như ruộng bậc thang, thủy lợi giúp cải tạo và bảo vệ đất.
- Tiêu cực: sử dụng phân bón hóa học quá mức, thuốc trừ sâu không đúng cách, khai thác đất quá mức dẫn đến thoái hóa, bạc màu.
Đáp án:
- Tích cực: bón phân hợp lý, canh tác thích hợp giúp cải tạo đất.
- Tiêu cực: sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu không đúng cách làm đất thoái hóa, bạc màu.