PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi (1) Quê hương tôi có cây bầu cây nhị Tiếng “đàn kêu tích tịch tình tang...” Có cô Tấm náu mình trong quả thị, Có người em m...

i:
câu 1. Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ tự do. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là lòng yêu nước, niềm tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc. Đoạn thơ đã khắc họa hình ảnh quê hương Việt Nam với những nét đẹp bình dị, mộc mạc nhưng đầy sức sống. Đó là những hình ảnh quen thuộc như cây bầu, cây nhị, tiếng đàn, cô Tấm, quả thị, ca dao tục ngữ, ông trăng tròn, đĩa muối, dây trầu, con chim nhỏ, cuốc cuốc, máu, ngựa đá, bà Trưng, bà Triệu, Lê Lợi, Hưng Đạo Vương, múa xoè, hát đúm, Nguyễn Trãi, Truyện Kiều,... Những hình ảnh này không chỉ gợi lên vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước mà còn thể hiện tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc của tác giả. Bài thơ đã khơi dậy trong lòng người đọc tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc.

câu 2. Ở khổ thơ thứ tư, tác giả cho rằng quê hương mình có bà Trưng, bà Triệu, Lê Lợi, Hưng Đạo Vương,... Đó đều là những vị anh hùng dân tộc nổi tiếng với tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quyết tâm bảo vệ đất nước khỏi giặc ngoại xâm.

câu 3. Trong khổ thơ thứ năm của bài thơ "Quê Hương" của Nguyễn Bính, biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng với mục đích nhấn mạnh sự phong phú, đa dạng về văn hóa, nghệ thuật của quê hương. Tác giả liệt kê hàng loạt những giá trị văn hóa truyền thống như: múa xoè, hát đúm, hội xuân, Nguyễn Trãi, Bình Ngô Đại Cáo, Nguyễn Du, Truyện Kiều,... nhằm thể hiện niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc. Việc liệt kê này còn góp phần tạo nên nhịp điệu dồn dập, tăng cường sức biểu cảm cho câu thơ, khiến người đọc cảm nhận rõ ràng hơn sự giàu đẹp, độc đáo của quê hương.

câu 4. Qua đoạn thơ trên, ta thấy được hình ảnh con người của quê hương hiện lên thật đẹp đẽ và đáng quý. Họ là những người dân lao động cần cù, chịu khó, luôn gắn bó với quê hương, đất nước. Họ là những người con hiếu thảo, thủy chung son sắt với gia đình, làng xóm. Họ là những người anh hùng bất khuất, kiên cường trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Hình ảnh con người quê hương được thể hiện qua nhiều chi tiết cụ thể như:

- Hình ảnh người nông dân: "quê hương tôi có cây bầu cây nhị tiếng đàn kêu tích tịch tình tang..." - Hình ảnh cây bầu, cây nhị gợi nhớ đến cuộc sống thanh bình, yên ả của người nông dân. Tiếng đàn kêu "tích tịch tình tang" gợi lên âm hưởng của cuộc sống lao động, vui tươi, lạc quan.
- "Một đĩa muối cũng mặn tình chồng vợ, một dây trầu cũng nhắc chuyện lứa đôi." - Hình ảnh "đĩa muối" và "dây trầu" gợi lên sự gắn bó, thủy chung của tình yêu đôi lứa. Tình cảm vợ chồng, tình yêu lứa đôi được vun đắp từ những điều giản dị nhất.
- "Con chim nhỏ cũng đau hồn nước mất." - Hình ảnh con chim nhỏ bị thương gợi lên nỗi đau mất nước của nhân dân ta trong thời kỳ chiến tranh. Con chim nhỏ là biểu tượng cho tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm giành độc lập tự do của dân tộc Việt Nam.
- "Cuốc cuốc" kêu rỏ máu những đêm vàng chân ngựa đá cũng dính bùn trận mạc. - Hình ảnh "cuốc cuốc" kêu rỏ máu gợi lên sự hy sinh, mất mát của những người lính trong chiến tranh. Máu của họ thấm đẫm từng tấc đất, từng ngọn cỏ, góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc.
- "Quê hương tôi có bà Trưng, bà Triệu, cưỡi đầu voi, dấy nghĩa, trả thù chung." - Hình ảnh hai vị nữ anh hùng Trưng Trắc, Trưng Nhị cưỡi voi ra trận gợi lên khí thế hào hùng của quân dân ta trong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
- "Ông Lê Lợi đã trường kì kháng chiến, Hưng Đạo Vương đã mở hội Diên Hồng." - Hình ảnh vua Lê Lợi và Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn chỉ huy quân đội đánh giặc ngoại xâm gợi lên truyền thống yêu nước, tinh thần quật khởi của dân tộc Việt Nam.
- "Có múa xoè, hát đúm, có hội xuân liên tiếp những đêm chèo." - Hình ảnh múa xoè, hát đúm, hội xuân gợi lên nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
- "Có Nguyễn Trãi, có Bình Ngô đại cáo." - Hình ảnh Nguyễn Trãi và tác phẩm "Bình Ngô đại cáo" gợi lên tinh thần yêu nước, lòng tự tôn dân tộc của dân tộc Việt Nam.
- "Có Nguyễn Du và có một Truyện Kiều." - Hình ảnh Nguyễn Du và tác phẩm "Truyện Kiều" gợi lên vẻ đẹp tâm hồn, trí tuệ của dân tộc Việt Nam.

Những hình ảnh trên đã khắc họa nên bức tranh về con người quê hương vừa mộc mạc, giản dị, vừa giàu lòng yêu nước, ý chí kiên cường, bất khuất. Họ là những người con ưu tú của dân tộc, đã góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.

câu 5. Đoạn thơ trên đã khơi gợi trong em nhiều tình cảm đẹp đẽ về quê hương đất nước. Đó là niềm tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời; sự trân trọng đối với những giá trị tinh thần được hun đúc qua bao thế hệ; lòng biết ơn sâu sắc đối với cha ông, tổ tiên; ý thức trách nhiệm bảo vệ và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc. Em cảm thấy vô cùng tự hào khi được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Việt Nam giàu truyền thống, với bề dày lịch sử, văn hóa đáng tự hào. Em luôn mong muốn được góp sức mình để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.