Bài thơ "Xó Bếp" của Nguyễn Duy là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác của ông. Bài thơ mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả, thể hiện tình cảm sâu sắc với quê hương, đất nước và con người Việt Nam. Qua những hình ảnh quen thuộc, giản dị, Nguyễn Duy đã khéo léo khắc họa nên bức tranh làng quê thanh bình, yên ả, đồng thời gửi gắm những suy tư, trăn trở về cuộc sống, về con người.
Về giá trị nội dung, bài thơ "Xó Bếp" thể hiện tình cảm gia đình, quê hương tha thiết của tác giả. Xó bếp là nơi gắn bó với tuổi thơ của mỗi người, là nơi chứa đựng biết bao kỉ niệm đẹp đẽ. Trong bài thơ, xó bếp được miêu tả với những hình ảnh quen thuộc như khói bếp, lửa bếp, nồi khoai sắn, cơm nếp, cá kho… Những hình ảnh ấy gợi lên một không gian bình dị, ấm áp, nhưng cũng rất đỗi thân thương.
Tình cảm mẹ dành cho con được thể hiện qua những món ăn đơn sơ nhưng chan chứa tình yêu thương. Đó là những món ăn quen thuộc, bình dị nhưng lại là cả tấm lòng của người mẹ dành cho con. Những bữa cơm gia đình sum họp, tiếng cười nói, tiếng bát đũa… tất cả đều gợi lên một không khí ấm cúng, hạnh phúc.
Bên cạnh đó, bài thơ còn thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết của người con xa xứ. Khi xa quê, xa xó bếp thân thương, người con luôn nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, nhớ về những người thân yêu. Nỗi nhớ ấy khiến người con càng thêm yêu quý và trân trọng quê hương, đất nước.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ "Xó Bếp" được viết theo thể thơ tự do, ngôn ngữ giản dị, gần gũi, dễ hiểu. Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh cụ thể, sinh động để miêu tả khung cảnh xó bếp, đồng thời thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình. Giọng điệu bài thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, tạo nên cảm giác ấm áp, thân thuộc.
Nhìn chung, bài thơ "Xó Bếp" là một tác phẩm hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã khắc họa thành công tình cảm gia đình, quê hương tha thiết của tác giả. Đồng thời, bài thơ cũng góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam.