1. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong đoạn thơ:
- Đoạn thơ sử dụng hai biện pháp tu từ chính là nhân hóa và ẩn dụ.
- Nhân hóa: Tác giả đã nhân hóa "mặt trời" bằng cách gọi nó là "người bạn", tạo nên sự gần gũi, thân thiết giữa con người và thiên nhiên. Hình ảnh mặt trời như một người bạn đồng hành, mang lại ánh sáng, niềm vui và hy vọng cho cuộc sống.
- Ẩn dụ: Câu thơ "Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi" ẩn dụ cho những người nông dân, những người lao động chân chất, cần cù, chăm chỉ. Họ là nguồn sức mạnh, là động lực để đất nước phát triển.
- Tác dụng chung: Hai biện pháp tu từ kết hợp với nhau tạo nên hình ảnh đẹp về tình cảm gắn bó giữa con người và thiên nhiên, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người lao động, góp phần xây dựng quê hương đất nước.
2. Xác định và phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ:
- Bài thơ sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ, liệt kê, câu hỏi tu từ, đối lập, tương phản, tượng thanh, tượng hình, ...
- Mỗi biện pháp tu từ đều có vai trò riêng biệt nhưng khi kết hợp chúng lại sẽ tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo, làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận nội dung và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.
- Ví dụ: Biện pháp so sánh "Con đi trăm núi ngàn khe/ Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm" giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về sự vất vả, gian nan của người mẹ. Biện pháp nhân hóa "Bầm ơi! Bầm có nhớ con không?" khiến người đọc cảm thấy gần gũi, thân thương với hình ảnh người mẹ. Biện pháp ẩn dụ "Núi cao bởi có đất bồi/ Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu" thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam.
câu 4. Trong câu văn "Trời đã trưa lắm nhưng mưa vẫn chưa ngớt, những giọt mưa tháng mười tròn trĩnh rơi xuống đám cỏ như những chú cào cào nhảy lăn tăn trên thảm cỏ mùa gặt, nước nhanh chóng chảy tan thành từng dòng đổ ra con kênh nhỏ", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng với hình ảnh "những giọt mưa tháng mười tròn trĩnh" và "những chú cào cào nhảy lăn tăn".
Tác dụng của phép so sánh này:
* Gợi hình: Tạo nên hình ảnh sinh động về những giọt mưa tháng mười tròn trịa, nhẹ nhàng rơi xuống mặt đất, gợi liên tưởng đến những chú cào cào đang nhảy múa trên đồng cỏ. Hình ảnh này giúp người đọc dễ dàng hình dung được sự vui tươi, rộn ràng của cơn mưa tháng mười.
* Gợi cảm: Thể hiện sự tinh tế, lãng mạn của thiên nhiên vào mùa thu. Mưa không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn mang lại cảm giác thanh bình, thư thái cho tâm hồn con người.
* Nhấn mạnh: Nhấn mạnh vẻ đẹp dịu dàng, êm ái của cơn mưa tháng mười, tạo nên một khung cảnh thơ mộng, trữ tình.
Bên cạnh đó, việc kết hợp giữa so sánh và miêu tả chi tiết về hành động của những giọt mưa ("nước nhanh chóng chảy tan") cũng góp phần làm tăng thêm tính chân thực và sinh động cho bức tranh thiên nhiên. Câu văn trở nên giàu sức biểu cảm, khiến người đọc cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi của thiên nhiên.
câu 5. Em hoàn toàn đồng cảm với cách ứng xử và suy nghĩ của nhân vật Nhiên trong đoạn trích trên. Bởi lẽ, Nhiên đã trải qua những ngày tháng thiếu thốn tình thương của mẹ nên em hiểu được nỗi đau mà mình phải chịu đựng. Em cũng biết rằng dù cho mẹ có đi đâu chăng nữa thì mẹ vẫn luôn yêu thương con cái vô bờ bến. Vì vậy, Nhiên tin rằng mẹ sẽ trở về bên cạnh mình vào một ngày không xa.