Nguyễn Phan Quế Mai là một nhà thơ nữ nổi tiếng của nền thi ca Việt Nam đương đại. Chị tốt nghiệp khoa Ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, từng làm việc tại Đài Tiếng nói Việt Nam, hiện đang sống và làm việc tại Berlin, Đức. Thơ chị mang đậm dấu ấn cá nhân, giàu cảm xúc, tràn đầy năng lượng sống. Bài thơ "Tổ Quốc Gọi Tên Mình" được sáng tác vào cuối năm 2011, lấy cảm hứng từ những sự kiện chính trị xã hội nóng bỏng lúc bấy giờ như vụ cắt cáp tàu Việt Nam trên vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam hay những hành động gây hấn khác của Trung Quốc trên Biển Đông. Bài thơ nhanh chóng được lan truyền trên mạng internet và được nhiều ca sĩ nổi tiếng thu âm, góp phần nâng cao nhận thức của người dân Việt Nam về chủ quyền lãnh thổ của đất nước.
Bài thơ "Tổ Quốc Gọi Tên Mình" là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Nguyễn Phan Quế Mai. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương đất nước tha thiết, lòng tự hào dân tộc sâu sắc và ý thức trách nhiệm của mỗi người dân đối với vận mệnh của Tổ quốc.
Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng biện pháp điệp cấu trúc "Tôi nghe" nhằm nhấn mạnh sự thức tỉnh của nhân vật trữ tình trước những biến cố của đất nước. Từ "nghe" được lặp lại nhiều lần, gợi lên âm thanh vang vọng, da diết, khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của tác giả trước những hiểm họa đang đe dọa Tổ quốc.
"Tôi nghe tiếng tổ quốc gọi tên mình
Bằng tiếng sóng Trường Sa, Hoàng Sa
Bằng tiếng gió ngàn của đất xanh
Bằng tiếng lúa xào xạc trên cánh đồng
Bằng tiếng núi rung giữa đêm khuya."
Những câu thơ tiếp theo, tác giả sử dụng hàng loạt các hình ảnh biểu tượng như "tiếng tổ quốc", "biển đảo", "gió ngàn", "lúa", "núi" để thể hiện tình yêu quê hương đất nước tha thiết. Đặc biệt, hình ảnh "tiếng tổ quốc vọng về từ biển cả" là một ẩn dụ đầy ám ảnh, gợi lên nỗi đau mất mát của dân tộc khi phải đối mặt với kẻ thù xâm lược.
"Tổ quốc của tôi, tổ quốc của tôi
Bốn nghìn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ
Thắp lên ngọn đuốc Hòa bình, bao người đã ngã
Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông"
Hai câu thơ này thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của tác giả đối với những thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Máu của họ đã nhuộm đỏ biển Đông, nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm giữ gìn non sông gấm vóc của dân tộc.
"Bốn nghìn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ" là một câu thơ khẳng định sức mạnh phi thường của dân tộc Việt Nam. Dù trải qua bao thăng trầm lịch sử, dân tộc ta vẫn luôn kiên cường, bất khuất, quyết tâm bảo vệ độc lập tự do của Tổ quốc.
"Tổ quốc của tôi, tổ quốc của tôi
Bốn nghìn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ
Thắp lên ngọn đuốc Hòa bình, bao người đã ngã
Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông"
Cuối cùng, tác giả khép lại bài thơ bằng lời khẳng định đầy tự hào về sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Dù có khó khăn gian khổ, nhưng chúng ta vẫn luôn vững vàng, kiên định, quyết tâm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
"Tổ quốc của tôi, tổ quốc của tôi
Bốn nghìn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ
Thắp lên ngọn đuốc Hòa bình, bao người đã ngã
Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông"
Bài thơ "Tổ Quốc Gọi Tên Mình" là một tác phẩm giàu ý nghĩa, thể hiện tình yêu quê hương đất nước tha thiết, lòng tự hào dân tộc sâu sắc và ý thức trách nhiệm của mỗi người dân đối với vận mệnh của Tổ quốc. Bài thơ đã góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.