Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) quyết định dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La (Hà Nội ngày nay) vào năm 1010 với những lý do chính sau:
1. Vị trí địa lý chiến lược và thuận lợi hơn:
- Hoa Lư: Mặc dù là kinh đô cũ có địa thế hiểm trở, dễ phòng thủ, nhưng lại có nhược điểm là chật hẹp, không đủ không gian để phát triển kinh đô về quy mô dân số và kinh tế. Địa hình núi non cũng gây khó khăn cho việc mở rộng và xây dựng các công trình lớn.
- Đại La:Trung tâm đất nước: Nằm ở vị trí trung tâm của vùng đồng bằng Bắc Bộ màu mỡ, thuận lợi cho việc cai trị và giao lưu với các vùng miền khác.
- Giao thông thủy bộ thuận tiện: Có hệ thống sông ngòi dày đặc, thuận lợi cho việc đi lại, vận chuyển hàng hóa và phát triển thương mại.
- Địa thế bằng phẳng, rộng rãi: Có không gian rộng lớn để xây dựng kinh đô khang trang, phát triển đô thị và mở rộng quy mô.
- Vị trí chính trị quan trọng: Theo sử sách, Đại La từng là trung tâm của An Nam đô hộ phủ thời Đường, có lịch sử và vị thế nhất định.
2. Tầm nhìn chiến lược của Lý Công Uẩn:
- Mong muốn xây dựng một quốc gia hùng mạnh và thịnh vượng: Lý Công Uẩn nhận thấy Hoa Lư không còn phù hợp với sự phát triển lâu dài của đất nước. Ông có tầm nhìn xa trông rộng, muốn xây dựng một kinh đô mới có vị thế trung tâm, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa.
- Ý nguyện của nhân dân: Theo "Chiếu dời đô", Lý Công Uẩn đã tham khảo ý kiến của quần thần và nhận thấy nhân dân cũng mong muốn dời đô về một nơi rộng rãi, bằng phẳng hơn.
- Yếu tố phong thủy: Đại La được coi là vùng đất có địa linh nhân kiệt, hội tụ khí thiêng sông núi, phù hợp để xây dựng kinh đô lâu dài.
Đánh giá về sự dời đô của Lý Thái Tổ:
Quyết định dời đô của Lý Công Uẩn là một quyết sách sáng suốt và có tầm nhìn chiến lược to lớn, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của dân tộc Đại Việt:
- Mở ra một kỷ nguyên phát triển mới: Việc dời đô về Đại La đã tạo nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ của Thăng Long (Hà Nội) trở thành kinh đô phồn thịnh, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước trong nhiều thế kỷ sau.
- Củng cố sự thống nhất quốc gia: Vị trí trung tâm của Thăng Long giúp tăng cường sự liên kết giữa các vùng miền, củng cố sự thống nhất và sức mạnh của quốc gia.
- Thể hiện ý chí độc lập và tự cường: Việc xây dựng một kinh đô mới, thoát khỏi ảnh hưởng của các thế lực phong kiến phương Bắc, thể hiện ý chí độc lập, tự chủ và khát vọng vươn lên của dân tộc.
- Di sản văn hóa to lớn: Thăng Long - Hà Nội trở thành một trung tâm văn hóa, lịch sử quan trọng, lưu giữ nhiều di sản quý báu của dân tộc.