. ĐỌC HIẾU (4,0 điểm) Đọc đoan trích sau: (1) Một đêm mưa phùn ẩm ướt và tối tăm về cuối tháng chạp, hai anh em chúng tôi đi nghi sớm. Nằm trên giường, trùm chăn lên tận cằm, chúng tôi cùng nhau nói ch...

câu 1. Xác định ngôi kể trong đoạn trích: Ngôi thứ nhất

câu 2. Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn (1): Liệt kê.

* Tác giả liệt kê các hành động của hai anh em: "nằm trên giường", "trùm chăn lên tận cằm", "cùng nhau nói chuyện phiếm", "đợi giấc ngủ".
* Liệt kê các suy nghĩ của hai anh em: "nghĩ đến rồi thương hại những người lữ khách", "ái ngại cho những nhà nghèo", "vợ chồng con cái đều phải dậy để chống cải nhà lá", "để đem các chậu thau hứng những chỗ dột nước".
* Liệt kê các cảm xúc của hai anh em: "tâm hồn tốt đẹp", "lòng thương đối với những người xấu số", "chăm chú nghe", "im lặng", "thích thú", "chăm chú", "lắng tai", "hỏi anh", "chợt nghĩ ra", "muốn cứu vớt".

Tác dụng:

* Nhấn mạnh sự đồng cảm, lòng nhân hậu của hai anh em trước nỗi khổ của người khác.
* Tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống thường nhật của hai anh em, thể hiện sự gần gũi, thân mật giữa họ.
* Thể hiện sự tinh tế trong cách miêu tả tâm lý nhân vật của tác giả Thạch Lam.

câu 3. Đoạn trích "Tiếng chim kêu" của Thạch Lam sử dụng phương thức tự sự, miêu tả và biểu cảm để khắc họa cuộc sống bình dị nhưng đầy ý nghĩa của hai anh em. Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống thường nhật.

Phân tích:

* Lời người kể chuyện: Lời người kể chuyện đóng vai trò dẫn dắt câu chuyện, giới thiệu bối cảnh, nhân vật và diễn biến sự kiện. Người kể chuyện sử dụng ngôn ngữ đơn giản, mộc mạc, tạo cảm giác thân thuộc, gần gũi với độc giả. Ví dụ: "Hai anh em chúng tôi nằm trên giường, trùm chăn lên tận cằm, chúng tôi cùng nhau nói chuyện phiếm để đợi giấc ngủ."
* Lời nhân vật: Lời nhân vật phản ánh suy nghĩ, cảm xúc, hành động của họ. Hai anh em thể hiện sự quan tâm, lo lắng cho những người khác, đặc biệt là những người gặp khó khăn. Họ cũng thể hiện sự đồng cảm, lòng trắc ẩn trước nỗi khổ của con chim. Ví dụ: "Anh sẽ thích tay vào tôi bảo im rồi nói khẽ: Có nghe thấy gì không?"; "Tôi lắng tai: Qua tiếng gió, tiếng mưa ở ngoài, tôi nghe có tiếng chiêm chiếp như tiếng chim kêu."
* Miêu tả: Tác giả sử dụng biện pháp miêu tả để tái hiện khung cảnh đêm mưa phùn, thời tiết lạnh lẽo, tạo nên bầu không khí u buồn, cô đơn. Đồng thời, tác giả cũng miêu tả chi tiết hành động, cử chỉ của hai anh em, giúp người đọc hình dung rõ nét về tính cách, tâm trạng của họ. Ví dụ: "Chúng tôi nằm trên giường, trùm chăn lên tận cằm, chúng tôi cùng nhau nói chuyện phiếm để đợi giấc ngủ.", "Chiếc cửa sổ phía đầu cái màn đỏ đưa lại tiếng chiêm chiếp khe khè và yếu ớt."
* Biểu cảm: Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu cảm xúc để bộc lộ tâm tư, tình cảm của nhân vật. Hai anh em thể hiện sự đồng cảm, lòng trắc ẩn sâu sắc trước nỗi khổ của con chim. Họ mong muốn giúp đỡ con chim, dù đó chỉ là một hành động nhỏ bé. Ví dụ: "Tôi bảo anh tôi: Hay là chúng ta mang nó vào trong này cho nó ẩm.", "Chúng tôi tưởng tượng ngay ra một con chim xù lông ra vì rét, đến chỗ cửa sổ đòi vào vì nó thấy ánh sáng trong phòng ấm áp chiếu ra."

Kết luận: Đoạn trích "Tiếng chim kêu" của Thạch Lam sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, kết hợp hài hòa giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật, miêu tả chi tiết khung cảnh và hành động của nhân vật, đồng thời bộc lộ tâm tư, tình cảm sâu sắc của nhân vật. Điều này góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp bình dị, ấm áp của cuộc sống đời thường.

câu 4. Ý nghĩa của các chi tiết:

* Chi tiết "Chúng tôi tưởng tượng ngay ra một con chim xù lông ra vì rét, đến chỗ cửa sổ đòi vào vì nó thấy ánh sáng trong phòng ấm áp chiếu ra": Thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của nhân vật với con chim. Họ tưởng tượng ra cảnh con chim đang lạnh lẽo, cô đơn, khao khát được sưởi ấm, được che chở. Điều này thể hiện tấm lòng nhân hậu, bao dung của nhân vật, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ những sinh linh bé nhỏ, bất hạnh.
* Câu chuyện con chim gáy một hôm tránh bão tuyết, đến gõ cửa nhà vợ chồng người cày ruộng, được hai vợ chồng này nâng niu và rắc bánh cho ăn: Là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu thương, sự sẻ chia. Con chim dù nhỏ bé nhưng vẫn nhận được sự quan tâm, chăm sóc từ con người. Câu chuyện này gợi nhắc cho nhân vật về giá trị của tình yêu thương, sự sẻ chia, khiến họ càng thêm quyết tâm muốn cứu vớt con chim.

Hai chi tiết này kết hợp với nhau tạo nên một bức tranh đầy xúc động về tình yêu thương giữa con người và loài vật. Nó khẳng định rằng, dù là ai, dù là vật gì, chúng ta cũng cần được yêu thương, được trân trọng.

câu 5. Thông điệp có ý nghĩa nhất với bản thân tôi qua đoạn trích trên đó chính là sự đồng cảm, sẻ chia giữa người với người. Trong cuộc sống, mỗi cá nhân tồn tại độc lập nhưng vẫn luôn cần sự gắn kết với cộng đồng. Sự gắn kết ấy thể hiện bằng cách quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau. Những hành động tuy đơn giản nhưng lại chứa đựng giá trị tinh thần to lớn. Nhờ vậy, xã hội ngày càng phát triển bền vững, giàu đẹp.