Những nét chính cỉa vương triều Chăm Pa thế kỉ X đến thế kỉ XVI

Question

⋅°₊ • ୨୧λɳɳɩɛ‧₊° ⋅ · Accepted Answer

{"userId":5409063,"userName":"🐲"} Từ thế kỷ X – XIII, Chăm Pa gồm nhiều tiểu quốc (Inrasara, Amaravati, Vijaya...), trong đó Vijaya (Bình Định) dần trở thành trung tâm chính trị – quân sự mạnh nhất.
Vương triều Chăm Pa thường xuyên thay đổi do tranh giành quyền lực nội bộ và bị ảnh hưởng từ ngoại bang.
Từng có thời kỳ phát triển cường thịnh dưới các vua như Jaya Harivarman I và Jaya Simhavarman III (Chế Mân).
Chăm Pa có quan hệ ngoại giao, buôn bán với Trung Quốc, Ấn Độ, các nước Đông Nam Á và cả Đại Việt, song cũng xảy ra nhiều xung đột với Đại Việt.

Timi · Answer

Vương triều Chăm-pa từ thế kỉ X đến thế kỉ XVI có những nét chính như sau:

1. Diễn biến chính trị:
- Năm 988, một quý tộc người Chăm lập ra Vương triều Vi-giay-a, mở ra thời kỳ phát triển mới cho Vương quốc Chăm-pa với kinh đô được chuyển về Vi-giay-a (Đồ Bàn, Bình Định ngày nay).
- Từ năm 988 đến 1220, Chăm-pa gặp nhiều khó khăn trong nước, phải tiến hành các cuộc chiến tranh với Chân Lạp và giải quyết xung đột với Đại Việt ở phía bắc.
- Năm 1069, vua Chăm-pa đã cắt ba châu Bố Chính, Địa Lý và Ma Linh cho Đại Việt.
- Thời kỳ từ 1220 đến 1353 là thời kỳ thịnh đạt nhất của Vương triều Vi-giay-a, Chăm-pa thoát khỏi ách đô hộ của Chân Lạp và củng cố chính quyền.
- Từ cuối thế kỉ XIV đến năm 1471, Vương triều Vi-giay-a lâm vào khủng hoảng và suy yếu.
- Từ năm 1471 đến đầu thế kỉ XVI, lãnh thổ Chăm-pa bị thu hẹp và chia thành nhiều tiểu quốc khác nhau.

2. Tình hình kinh tế:
- Nông nghiệp vẫn giữ vai trò chủ yếu, với việc trồng lúa nước và các loại cây ăn quả, cây công nghiệp.
- Khai thác lâm thổ sản, làm đồ gốm, đánh bắt hải sản và thương mại đường biển phát triển mạnh mẽ.

3. Tình hình văn hóa:
- Hin-đu giáo là tôn giáo chủ yếu, bên cạnh sự phát triển của Phật giáo và tín ngưỡng phồn thực.
- Chữ viết Chăm được cải tiến và hoàn thiện.
- Kiến trúc và điêu khắc phát triển với nhiều đền tháp nổi tiếng như Dương Long, Pô-na-ga, Pô-klong Ga-rai.

Những nét chính này phản ánh sự phát triển và biến động của Vương triều Chăm-pa trong khoảng thời gian này.