PHẦN I. ĐỌC HIỂU (5,0 điểm) Đọc văn bản sau: (Lược dẫn: Sau ca phẫu thuật cắt bỏ khối u ở buồng trứng, dì Diệu vĩnh viễn không thể có con. Dù chồng dì - chú Đức, luôn yêu thương dì hết lòng nhưng sâu t...

Khánh Linh

Cảm nhận về nhân vật dì Diệu trong truyện ngắn Làm mẹ của Nguyễn Ngọc Tư

Trong văn học, những nhân vật mang trong mình những nỗi niềm sâu kín, những giằng xé nội tâm và những hành động đầy nhân văn luôn để lại dư âm sâu sắc trong lòng người đọc. Dì Diệu trong truyện ngắn Làm mẹ của Nguyễn Ngọc Tư là một nhân vật như thế – người phụ nữ mang vẻ ngoài mạnh mẽ, quyết liệt, nhưng bên trong lại chất chứa khát khao làm mẹ đến cháy bỏng và một tình yêu thương đầy nhân hậu, bao dung.

Sau ca phẫu thuật, dì Diệu vĩnh viễn không thể có con – một nỗi đau không lời với bất kỳ người phụ nữ nào khao khát được làm mẹ. Mặc dù luôn được chồng yêu thương, chở che, dì vẫn day dứt vì sự thiếu vắng một sinh linh bé bỏng do chính mình mang nặng đẻ đau. Sự đau đáu ấy khiến dì đưa ra một quyết định đầy táo bạo và cũng đầy tranh cãi: nhờ chị Lành – người phụ nữ hiền lành sống ở khu nhà trọ – mang thai hộ nhờ kỹ thuật y học. Từ đó, hành trình làm mẹ của dì không chỉ là hành trình của niềm vui, mà còn là một cuộc vật lộn giữa cảm xúc, đạo lý và tình người.

Dì Diệu hiện lên với hình ảnh một người phụ nữ can đảm, dám đối mặt với nghịch cảnh, dám đưa ra những lựa chọn khó khăn để giành lấy điều mình ao ước – được làm mẹ. Dì không giấu giếm sự hào hứng khi đứa bé trong bụng chị Lành cựa quậy, không che đậy sự mong chờ ngày con chào đời. Nhưng sâu trong ánh mắt vui sướng ấy là một nỗi đau âm ỉ: dì không thể cảm nhận trọn vẹn cảm giác mang thai – một điều thiêng liêng mà chỉ những người trực tiếp sinh nở mới có thể thấu hiểu. Nỗi khao khát được gắn bó bằng máu thịt, được “thèm chua thèm ngọt”, được nghe tiếng con đạp từ bên trong cơ thể khiến dì vừa vui vừa tủi thân. Nguyễn Ngọc Tư đã miêu tả rất tinh tế và nhân văn sự giằng xé nội tâm của dì Diệu – một người phụ nữ hiện đại nhưng vẫn mang đầy đủ nét truyền thống về thiên chức làm mẹ.

Tuy nhiên, sự cao đẹp nhất ở nhân vật dì Diệu không nằm ở quyết định ban đầu, mà ở cách dì hành xử khi tình huống trở nên rối ren. Khi chị Lành – người mang thai hộ – trốn đi vì không chịu nổi cảnh phải chia lìa với đứa con, dì Diệu không trách móc hay giành giật. Trái lại, khi chị quay về, dì ôm chị thật chặt – một cái ôm chan chứa tình thương, cảm thông và sự đồng cảm sâu sắc giữa hai người phụ nữ. Hành động đốt tờ hợp đồng của dì Diệu là một chi tiết đắt giá. Nó cho thấy dì đã vượt qua ranh giới pháp lý để lựa chọn đạo lý – lựa chọn tình người. Chính sự vị tha, nhân hậu ấy đã khiến dì không chỉ trở thành người mẹ trên danh nghĩa, mà còn trở thành người mẹ trong trái tim của cả chị Lành và đứa trẻ.

Dì Diệu là hình tượng đẹp về một người phụ nữ hiện đại – mạnh mẽ, chủ động trong cuộc sống, nhưng đồng thời cũng đầy tình cảm, biết lắng nghe trái tim mình và thấu hiểu nỗi đau của người khác. Qua nhân vật dì Diệu, Nguyễn Ngọc Tư đã gửi gắm một thông điệp sâu sắc về tình mẫu tử không nhất thiết phải được xây dựng bằng huyết thống, mà bằng tình thương, sự thấu cảm và lòng nhân hậu.