Nguyễn Phan Quế Mai sinh ngày 19/8/1973 tại huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Chị được biết đến là một nhà thơ, nhạc sĩ, nhà hoạt động xã hội. Hiện nay chị đang sống cùng gia đình tại Berlin, Đức.
Chị đã xuất bản bốn tập thơ bằng tiếng Việt: "Cởi gió" (2005), "Khải hoàn môn" (2009), "Bão đêm" (2010) và "Hương thẳm" (2014). Tập thơ song ngữ Anh - Việt "The Secret of Heaven and Earth" (Bí mật của Trời và Đất) do chị sáng tác sẽ được Nhà xuất bản Little, Brown phát hành vào mùa xuân 2016.
Ngoài ra, chị còn có hai tập sách biên khảo về văn học Việt Nam và châu Á, một tập tiểu luận phê bình văn học, hơn 100 bài báo, tùy bút, phóng sự về các vấn đề xã hội và gần 20 ca khúc.
Bài thơ "Là Việt" được lấy cảm hứng từ những trải nghiệm của tác giả khi trở về thăm quê hương sau nhiều năm xa cách. Bài thơ khắc họa chân thực và sâu sắc về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và tinh thần dân tộc Việt Nam.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình của làng quê Việt Nam:
"Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng võng kêu,
Tiếng võng kêu chiều hè, trưa nắng, đêm đông.
Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng chim gù,
Tiếng chim gù trong lá, trong mây, trong mưa."
Những hình ảnh quen thuộc, bình dị như "cánh đồng lúa", "dòng sông", "tiếng chim hót", "hoa dại ven đường"... đều được tác giả đưa vào bài thơ, tạo nên một không gian thơ mộng, trữ tình. Qua đó, tác giả muốn khẳng định tình yêu tha thiết của mình đối với quê hương, đất nước.
Không chỉ dừng lại ở đó, tác giả còn khéo léo lồng ghép những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam vào bài thơ. Đó là tinh thần kiên cường, bất khuất của dân tộc:
"Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng tre ngà,
Tiếng tre ngà trong gió, trong mưa, trong nắng.
Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng mẹ gọi,
Tiếng mẹ gọi con về, tiếng mẹ ru con ngủ."
Hình ảnh cây tre - biểu tượng của dân tộc Việt Nam - được tác giả sử dụng để thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả còn nhắc đến tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý của người phụ nữ Việt Nam:
"Mẹ ơi, con yêu mẹ lắm,
Mẹ là tất cả của con."
Tình yêu thương, sự bao dung, che chở của người mẹ luôn là nguồn động lực to lớn giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Ngoài ra, tác giả còn thể hiện đức tính cần cù, chịu thương chịu khó của người nông dân Việt Nam:
"Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng cày,
Tiếng cày trên ruộng đồng, tiếng cày trên nương rẫy.
Là Việt, tôi hát ru mình bằng tiếng hát,
Tiếng hát vang lên từ trái tim, từ khối óc."
Người nông dân Việt Nam luôn cần mẫn, chăm chỉ lao động, sản xuất để xây dựng quê hương, đất nước.
Về mặt nghệ thuật, bài thơ "Là Việt" được viết theo thể thơ tự do, ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi cảm. Tác giả đã sử dụng thành công các biện pháp tu từ như điệp từ, so sánh, ẩn dụ,... để làm nổi bật chủ đề của bài thơ.
Nhìn chung, bài thơ "Là Việt" là một tác phẩm hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước trong mỗi người dân Việt Nam.