Giup e voi

Mai Văn Phấn là một nhà thơ có sức sáng tạo dồi dào với phong cách sáng tác độc đáo. Ông luôn biến tấu nhiều khuynh hướng thơ, nhưng dù ở bất cứ đề tài, hình thức nào thì cái tôi trữ tình đằm thắm vẫn còn đó. Đọc thơ Mai Văn Phấn ta như chìm đắm trong cái da diết, cái dư âm của cuộc sống trần gian. Và bài thơ "Thu đến" cũng là một tác phẩm như thế. Đây là một bức tranh thiên nhiên sống động với sự biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của vạn vật khi bước vào thời điểm cuối hạ đầu thu. Qua đó, nhà thơ gửi gắm những triết lý, chiêm nghiệm sâu sắc về quy luật của cuộc sống.

Ngay từ nhan đề "Thu đến", người đọc đã phần nào hiểu được nội dung bao quát của bài thơ. Tác giả khắc họa những nét vẽ đầu tiên của mùa thu. Chúng ta có thể cảm nhận được từng bước đi của thu sang rất nhẹ nhàng, rõ ràng mà lại cụ thể. Không gian mùa thu tươi đẹp ấy trở nên sống động hơn khi có sự xuất hiện của các sự vật, hiện tượng:

Chiếc lá
Khởi sự rời cành
Quả gấc đỏ lựng lúc lỉu trên cây
Tiếng chuồn chuồn cắt ngang trời
Rồi chợt mát
Khi cơn mưa rào mùa hạ
Xuôi nhanh trên đường
Những vạt hoa dại
Rụng vào chiều
Bỗng tinh khôi
Hương tràm
Ta bỗng nhớ
Một giọng nói
Trên chiếc thuyền câu
Chiều tà

Đến với khổ thơ thứ hai, dấu hiệu của mùa thu càng hiện rõ hơn. Nhà thơ đã khéo léo chọn lọc những hình ảnh tiêu biểu cho mùa thu như: chiếc lá rụng, quả gấc đỏ, hoa dại nở rộ,... Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Bên cạnh đó, tác giả còn tinh tế khi lồng ghép âm thanh của tiếng chuồn chuồn bay cắt ngang trời và tiếng mưa rơi "xuôi nhanh trên đường". Những âm thanh quen thuộc ấy khiến cho không khí trở nên tĩnh lặng và thiêng liêng hơn. Từ đây, chúng ta có thể cảm nhận được sự chuyển biến nhẹ nhàng nhưng rõ rệt của thiên nhiên khi mùa hè dần qua đi và mùa thu đang đến.

Con người cũng góp phần làm nên vẻ đẹp của mùa thu:

Cao cao
Lá xanh
Thẳm
Dưới chân
Gió hú
Hung
Vẫn nghe
Trong veo
Tiếng chim
Trong vòm lá
Cậu bé
Sớm
Đã đợi
Để cùng
Đánh trống trường
Tiếng trống trường vang lên rộn rã báo hiệu năm học mới sắp bắt đầu. Hình ảnh cậu học sinh nhỏ chờ đợi tiếng trống trường khơi gợi bao cảm xúc trong lòng mỗi người. Đó là niềm hân hoan, háo hức pha lẫn chút bỡ ngỡ, rụt rè của những em học sinh khi bước vào năm học mới.

Hình ảnh con người xuất hiện làm cho bức tranh mùa thu thêm sinh động, tràn đầy sức sống. Mùa thu không còn buồn tẻ, quạnh hiu mà trở nên tươi vui, ấm áp hơn.

Kết thúc bài thơ, nhà thơ tiếp tục khắc họa khung cảnh thiên nhiên mùa thu:

Vàng như lá
Cọng rơm vàng
Nhuộm nắng
Heo may
Hương lúa
Nở hoa
Mây trắng
Bay
lang thang
Chim
về
Rừng
Chiều
nay

Với việc sử dụng biện pháp tu từ so sánh "Vàng như lá/ Cọng rơm vàng/ Nhuộm nắng", tác giả đã vẽ nên bức tranh mùa thu rực rỡ, ấm áp. Màu vàng của lá rụng, rơm khô như đang bao trùm lên cảnh vật. Trong cái tiết trời se lạnh của mùa thu, hương lúa nồng nàn tỏa ra như "nở hoa". Bầu trời trong xanh, cao rộng, đám mây trắng bồng bềnh nhẹ trôi như đang "lang thang" khắp bầu trời. Hình ảnh đàn chim vội vã bay về tổ khi chiều muộn thật đẹp đẽ. Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu tuyệt đẹp.

Bài thơ "Thu đến" của Mai Văn Phấn đã đem đến cho người đọc những cảm nhận mới mẻ về mùa thu. Bằng ngòi bút tinh tế, nhà thơ đã khắc họa bức tranh thiên nhiên mùa thu tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Đồng thời, qua đó, ông cũng gửi gắm những suy tư, chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời.

Bài thơ được viết theo thể thơ bảy chữ, gồm ba khổ. Mỗi khổ thơ là một bức tranh thu tuyệt đẹp. Nhịp thơ linh hoạt, lúc nhanh, dồn dập, lúc chậm rãi, trầm lắng. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh. Các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ,... được sử dụng nhuần nhuyễn, góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ.

Có thể nói, "Thu đến" là một bài thơ hay, đáng để đọc và suy ngẫm. Bài thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam.