29/05/2025

29/05/2025
29/05/2025
Phân tích bài thơ "Mới ra tù, tập leo núi" – Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh không chỉ là một lãnh tụ cách mạng vĩ đại mà còn là một nhà thơ có tâm hồn sâu sắc, trí tuệ lớn và phong cách độc đáo. Bài thơ "Mới ra tù, tập leo núi", sáng tác sau khi Bác ra khỏi nhà tù Tưởng Giới Thạch (Trung Quốc, 1943), là một bài thơ ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa triết lý, thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, bản lĩnh và phong thái ung dung, chủ động của Người trước mọi thử thách.
Bài thơ (dịch thơ):
Mới ra tù, tập leo núi
Vừa ra tù, tập leo núi
Núi cao rồi lại núi cao trùng điệp
Tay bám đá, chân trèo từng bước
Mệt nhưng lòng vẫn vui
Càng lên cao, cảnh càng hùng vĩ
Dáng hình Tổ quốc hiện ra xa xa
Trong gian khổ mới hiểu rõ lòng người
Càng lên cao, chí càng bền vững.
1. Bối cảnh và ý nghĩa tiêu đề
Ngay từ nhan đề “Mới ra tù, tập leo núi”, ta thấy một sự chuyển hướng mạnh mẽ từ hoàn cảnh tù đày sang hành động chủ động rèn luyện. Sau khi ra khỏi lao tù, thay vì nghỉ ngơi, Hồ Chí Minh lại chọn “tập leo núi” – một hành động mang tính biểu tượng sâu sắc: chấp nhận gian khổ, vượt thử thách để rèn luyện ý chí, chuẩn bị cho những nhiệm vụ lớn lao phía trước.
2. Hình ảnh núi cao – biểu tượng của thử thách và lý tưởng
Núi cao rồi lại núi cao trùng điệp
Tay bám đá, chân trèo từng bước
Hình ảnh “núi cao trùng điệp” tượng trưng cho những thử thách, gian nan nối tiếp nhau trên con đường cách mạng. Nhưng Người không lùi bước, mà “tay bám đá, chân trèo từng bước” – đó là hình ảnh của một ý chí kiên cường, sự nhẫn nại và quyết tâm vươn tới đỉnh cao. Những thử thách không làm Người nản chí, mà là cơ hội để tôi luyện bản thân.
3. Tinh thần lạc quan và phong thái ung dung
Mệt nhưng lòng vẫn vui
Đây là câu thơ ngắn nhưng thể hiện rõ tinh thần lạc quan và phong thái sống tích cực. Dù thân thể mệt mỏi, Người vẫn giữ được niềm vui trong tâm hồn. Đó chính là nét đẹp rất riêng trong thơ Hồ Chí Minh: vượt lên hoàn cảnh bằng sức mạnh tinh thần, luôn tìm thấy niềm vui trong gian khó.
4. Tầm nhìn chiến lược và lý tưởng cao đẹp
Càng lên cao, cảnh càng hùng vĩ
Dáng hình Tổ quốc hiện ra xa xa
Hai câu thơ này mở ra một không gian rộng lớn, thiêng liêng. Càng vượt qua thử thách, càng đến gần “đỉnh núi” – cũng là lúc người chiến sĩ cách mạng cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp và lý tưởng của Tổ quốc. “Dáng hình Tổ quốc” không chỉ là một hình ảnh cụ thể, mà là biểu tượng của mục tiêu, khát vọng giải phóng dân tộc, mang lại độc lập và tự do cho nhân dân.
5. Triết lý sâu sắc về gian khổ và ý chí
Trong gian khổ mới hiểu rõ lòng người
Càng lên cao, chí càng bền vững.
Hai câu thơ kết mang tính triết lý nhân sinh và cách mạng sâu sắc. Qua gian khổ, con người mới bộc lộ chân tâm, mới rèn luyện được ý chí, lòng trung thành và nghị lực vươn lên. Đó cũng là triết lý sống của Hồ Chí Minh: gian khổ không làm con người gục ngã, mà là lửa thử vàng để tôi luyện bản lĩnh và lòng trung kiên.
Kết luận:
“Mới ra tù, tập leo núi” là bài thơ ngắn gọn, lời lẽ giản dị, mộc mạc nhưng mang hàm nghĩa sâu xa. Qua hình ảnh leo núi, Hồ Chí Minh không chỉ nói về một hoạt động thể chất, mà còn ẩn dụ cho hành trình cách mạng đầy chông gai. Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường, niềm tin vào lý tưởng và khát vọng phụng sự Tổ quốc. Đây là một trong những minh chứng tiêu biểu cho tâm hồn lớn và bản lĩnh phi thường của vị lãnh tụ vĩ đại – người chiến sĩ – thi nhân Hồ Chí Minh.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
2 giờ trước
Top thành viên trả lời