Câu 3. Trên cơ sở nào tổ chức Liên hợp quốc đưa ra nguyên tắc: Tôn trọng quyền bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước? Dựa trên tiến trình lịch sử dân tộc, hãy làm sáng t...

Thị Diệu Thảo Bùi 1. Cơ sở Liên Hợp Quốc đưa ra nguyên tắc: Tôn trọng quyền bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước

Nguyên tắc "Tôn trọng quyền bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các nước" là một trong những nguyên tắc cốt lõi, nền tảng của luật pháp quốc tế hiện đại, được quy định rõ trong Hiến chương Liên Hợp Quốc (LHQ). Nguyên tắc này ra đời dựa trên những cơ sở lịch sử và triết lý sâu sắc:

• Bài học từ chủ nghĩa thực dân và các cuộc chiến tranh: Lịch sử thế giới chứng kiến nhiều giai đoạn đau thương của chủ nghĩa thực dân, nơi các cường quốc xâm lược, thôn tính lãnh thổ và áp đặt nền thống trị lên các dân tộc khác. Hai cuộc đại chiến thế giới càng làm rõ sự nguy hiểm của việc chà đạp lên chủ quyền và độc lập của các quốc gia. Cộng đồng quốc tế nhận ra rằng, nếu không có sự tôn trọng lẫn nhau giữa các quốc gia, hòa bình và an ninh sẽ không thể bền vững.
• Nguyện vọng của các dân tộc bị áp bức: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, làn sóng đấu tranh giành độc lập dân tộc bùng lên mạnh mẽ ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Hàng loạt quốc gia mới ra đời, mang theo khát vọng được công nhận chủ quyền, được tự quyết định vận mệnh của mình. Hiến chương LHQ ra đời vào năm 1945 đã phản ánh và đáp ứng nguyện vọng chính đáng này.
• Mục đích duy trì hòa bình và an ninh quốc tế: Hiến chương LHQ được xây dựng với mục tiêu hàng đầu là "duy trì hòa bình và an ninh quốc tế". Để đạt được mục tiêu này, việc các quốc gia phải tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của nhau là điều kiện tiên quyết. Nếu một quốc gia xâm phạm chủ quyền của quốc gia khác, hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của họ, nguy cơ xung đột và chiến tranh sẽ rất cao.
• Nguyên tắc tự quyết dân tộc: Hiến chương LHQ khẳng định nguyên tắc tự quyết dân tộc, tức là quyền của mỗi dân tộc được tự do lựa chọn chế độ chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của mình mà không bị sự can thiệp từ bên ngoài. Nguyên tắc này gắn liền với quyền bình đẳng và độc lập chính trị của các quốc gia.
• Nguyên tắc bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia: Điều 2 khoản 1 của Hiến chương LHQ quy định rõ: "Tổ chức này được xây dựng trên nguyên tắc bình đẳng chủ quyền của tất cả các Thành viên của Tổ chức". Điều này có nghĩa là, bất kể quy mô, sức mạnh hay chế độ chính trị, tất cả các quốc gia đều có quyền bình đẳng về mặt pháp lý trong quan hệ quốc tế, không nước nào có quyền áp đặt lên nước khác.

Những cơ sở này đã tạo nên một khuôn khổ pháp lý vững chắc, giúp LHQ trở thành một diễn đàn quan trọng để bảo vệ quyền bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của tất cả các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia nhỏ yếu.

2. Khát vọng độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam qua tiến trình lịch sử

Khát vọng độc lập dân tộc là một sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dài lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, được hun đúc từ những cuộc đấu tranh kiên cường chống ngoại xâm.

Từ thời kỳ dựng nước, chống lại các triều đại phong kiến phương Bắc, ý chí giành độc lập đã sớm định hình. Các cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Mai Thúc Loan... tuy có lúc thành công, có lúc thất bại, nhưng đều thể hiện ý chí không cam chịu nô lệ. Đỉnh cao là chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền (năm 938) đã chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự chủ cho dân tộc.

Trong các thế kỷ tiếp theo, Việt Nam liên tục phải đương đầu với các thế lực ngoại xâm hùng mạnh khác như Tống, Nguyên-Mông, Minh, Thanh. Mỗi cuộc chiến đấu đều là thử thách cam go, nhưng với tinh thần "thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ", nhân dân ta đã đoàn kết một lòng, đánh tan mọi kẻ thù xâm lược. Những chiến công hiển hách như ba lần kháng chiến chống quân Nguyên-Mông, khởi nghĩa Lam Sơn, đại phá quân Thanh... đã khẳng định mạnh mẽ quyền độc lập, tự chủ và bảo vệ vững chắc toàn vẹn lãnh thổ.

Đến cuối thế kỷ XIX, Việt Nam rơi vào ách đô hộ của thực dân Pháp. Hơn 80 năm dưới ách thống trị tàn bạo, khát vọng độc lập lại bùng cháy dữ dội. Hàng loạt phong trào yêu nước, từ Cần Vương đến Duy Tân, Đông Du, Việt Nam Quốc dân Đảng... đều hướng tới mục tiêu giành lại độc lập. Tuy nhiên, phải đến khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và lãnh đạo, dưới sự soi sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư tưởng "Không có gì quý hơn độc lập, tự do", khát vọng độc lập dân tộc mới được nâng lên một tầm cao mới, trở thành mục tiêu tối thượng và được toàn dân đồng lòng thực hiện.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi, Việt Nam tuyên bố độc lập, mở ra kỷ nguyên mới. Nhưng ngay sau đó, dân tộc ta lại phải tiếp tục hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ để bảo vệ nền độc lập vừa giành được và thống nhất đất nước. Những chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại thắng mùa Xuân 1975 là minh chứng hùng hồn nhất cho ý chí sắt đá, lòng dũng cảm và khát vọng cháy bỏng về độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam.

Như vậy, tiến trình lịch sử dân tộc Việt Nam là một bản anh hùng ca về tinh thần kiên cường, bất khuất, không ngừng đấu tranh để bảo vệ và xây dựng nền độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của mình. Khát vọng đó không chỉ là sự mong muốn tự do mà còn là ý chí tự quyết định vận mệnh của dân tộc mình, không bị bất kỳ thế lực nào can thiệp hay thống trị.