phân tích bài thơ mùa xuân nho nhỏ ngắn

Hồng Hoàng Long

Cuộc sống luôn vận động và đổi thay, nhưng giữa bao ồn ào của thời đại, người ta vẫn hướng về những điều bình dị, chân thành – như khát vọng sống đẹp, sống cống hiến. Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải là một khúc ca nhẹ nhàng, tha thiết về tình yêu đất nước, tình yêu cuộc sống và ước nguyện dâng hiến âm thầm mà cao quý của nhà thơ trước lúc đi xa.

Ngay mở đầu bài thơ, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh mùa xuân xứ Huế thật trong trẻo:

"Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời"

Hình ảnh thiên nhiên hiện lên mộc mạc mà tràn đầy sức sống: “sông xanh”, “hoa tím biếc”, “chim chiền chiện” – đều là những hình ảnh đặc trưng của mùa xuân miền Trung. Giọng thơ như một tiếng reo vui, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp thuần khiết của thiên nhiên. Phép tu từ nhân hóa và cảm thán khiến cho thiên nhiên hiện lên như một người bạn thân thiết, gần gũi với nhà thơ. Đó là tình yêu cuộc sống, là lòng biết ơn cuộc đời giản dị mà sâu sắc.

Tiếp theo, mùa xuân không chỉ hiện lên ở vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn là hình ảnh của đất nước trong hành trình dựng xây và bảo vệ Tổ quốc:

"Mùa xuân người cầm súng

Lộc giắt đầy trên lưng

Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mạ"

Hai hình ảnh “người cầm súng” và “người ra đồng” đã cho thấy vẻ đẹp song hành giữa bảo vệ và xây dựng. Hình ảnh “lộc” – biểu tượng của sự sống, sự sinh sôi – được gắn vào từng con người, tạo nên một mùa xuân lớn của dân tộc. Đó chính là mùa xuân trong lý tưởng cộng đồng, mùa xuân của nhân dân, mùa xuân của lòng yêu nước

Phần cảm động và sâu lắng nhất của bài thơ là lời tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ:

"Ta làm con chim hót

Ta làm một cành hoa

Ta nhập vào hòa ca

Một nốt trầm xao xuyến"

Từ ước muốn trở thành những điều nhỏ bé – chim hót, cành hoa, một nốt trầm – nhà thơ khẳng định: sống đẹp không cần phải lớn lao, mà quan trọng là sống có ý nghĩa, hòa vào cuộc đời chung. Đó là “mùa xuân nho nhỏ” – biểu tượng cho những cống hiến âm thầm nhưng lặng lẽ cao quý. Trong bối cảnh bài thơ được viết khi nhà thơ đang chống chọi với bệnh hiểm nghèo, những vần thơ ấy lại càng xúc động hơn, thể hiện rõ khí chất thanh cao và nhân cách đẹp của ông.

Phần cuối là khúc hát ngợi ca quê hương:

"Mùa xuân ta xin hát

Câu Nam Ai, Nam Bình

Nước non ngàn dặm mình

Ơi! Mùa xuân đất nước"

Giọng thơ chuyển sang trầm lắng, mang âm hưởng dân ca xứ Huế. Từ tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc sống, nhà thơ dồn tất cả thành tình yêu đất nước. Câu thơ cuối khẳng định một lần nữa ước nguyện hòa mình, gắn bó và cống hiến cho đất nước dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

"Mùa xuân nho nhỏ" là một bài thơ giản dị mà sâu sắc, giàu chất trữ tình và chất dân ca. Bài thơ không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước mà còn thể hiện một khát vọng sống đẹp, sống cống hiến lặng lẽ nhưng cao cả. Thanh Hải đã để lại một mùa xuân nhỏ bé mà vĩnh viễn trong lòng người đọc – một mùa xuân của tâm hồn, của yêu thương, của khát vọng sống ý nghĩa.