Tác giả Tố Hữu đã xây dựng thành công hình ảnh chú bé Lượm trong bài thơ cùng tên. Qua những vần thơ gần gũi, giản dị, người đọc có thể hình dung rõ ràng bóng hình của một cậu bé liên lạc nhỏ tuổi, nhưng dũng cảm, ngoan cường.
Trước hết, Lượm hiện lên với vẻ hồn nhiên, vui tươi, yêu đời. Dáng người nhỏ bé, nhanh nhẹn được thể hiện qua những tính từ mạnh như "loắt choắt", "xinh xinh", "thoăn thoắt", "nghênh nghênh". Chiếc mũ ca nô đội lệch trên đầu, miệng lúc nào cũng huýt sáo vang khiến cho người đọc liên tưởng đến hình ảnh chú bé như đang hát ca, yêu đời. Trong đôi mắt của nhà thơ, Lượm giống như một con chim chích nhỏ nhảy trên đường vàng. Con đường vàng phải chăng chính là con đường mà cậu bé đang làm nhiệm vụ, đầy nắng vàng, tương lai rộng mở.
Không chỉ vậy, Lượm còn mang trong mình tinh thần dũng cảm, kiên cường. Dù còn nhỏ tuổi nhưng cậu bé không ngại nguy hiểm, sẵn sàng vượt qua mặt trận để đưa những lá thư khẩn cấp đến cho người nhận. Hình ảnh "đầu nghênh nghênh" càng khẳng định thêm tinh thần dũng cảm, không sợ hiểm nguy của Lượm. Cậu bé biết rằng mặt trận đang trong thời kỳ căng thẳng, nếu như bức thư không đến kịp thời có thể dẫn đến những hiểu lầm, mất mát không đáng có. Vì vậy mà Lượm không quản ngại khó khăn, thử thách, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Và rồi, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê hương trong một lần làm nhiệm vụ. Cậu bé đã hi sinh, nhưng "một dòng máu tươi" mà tác giả miêu tả không hề tô vẽ, càng nhấn mạnh hơn sự bi thảm của chiến tranh. Lượm đã ra đi, nhưng hình ảnh về một cậu bé nhỏ nhắn, đáng yêu và dũng cảm sẽ còn mãi trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.
Qua bài thơ "Lượm", chúng ta càng thêm trân trọng và ngưỡng mộ tấm gương của một chú bé liên lạc dũng cảm, ngoan cường. Lượm chính là đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Pháp, sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc thân yêu.