Đề tổng ôn 4. ĐỌC HIÊU Đọc văn bản sau: bài hát đắp đường ( xuân quỳnh) Vớt đất lên ta đắp con đường Mưa hãy khoan mưa - nắng lên hởi nắng Nào gió đi - gió ơi, đừng lặng Cho khô đường ta - khô lối về l...

câu 1. Dấu hiệu để xác định thể thơ: Văn bản "Bài hát đắp đường" sử dụng thể thơ tự do với số lượng chữ trong mỗi dòng không cố định, nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với việc diễn tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật trữ tình.

Từ ngữ dùng để chỉ nhân vật trữ tình: Nhân vật trữ tình trong văn bản là "tôi", được thể hiện qua các đại từ xưng hô như "ta", "hỡi", "mẹ".

Chủ thể trữ tình: Chủ thể trữ tình trong văn bản là người con trai đang hồi tưởng lại những kỷ niệm tuổi thơ gắn liền với con đường quê hương.

Phong cách ngôn ngữ: Phong cách ngôn ngữ của văn bản là phong cách sinh hoạt, vì nó phản ánh cuộc sống thường nhật, tâm tư, tình cảm của con người.

câu 2. Liệt kê những mong ước của nhân vật trữ tình trong khổ thơ thứ nhất:

- "Vớt đất lên ta đắp con đường": Mong muốn tạo ra một con đường mới, giúp việc di chuyển trở nên thuận tiện hơn.
- "Mưa hãy khoan mưa - Nắng hãy khoan nắng": Mong muốn thời tiết ổn định, không gây khó khăn cho quá trình xây dựng con đường.
- "Hỡi nắng nào gió đi - Gió ơi, đừng lặng cho khô đường ta - Khô lối về làng ta": Mong muốn gió và nắng cùng chung sức với con người để con đường nhanh chóng hoàn thành, giúp mọi người dễ dàng về thăm quê hương.

Phân tích ý nghĩa của những mong ước này:

Những mong ước của nhân vật trữ tình thể hiện khát vọng về sự thay đổi, phát triển, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho cộng đồng. Con đường không chỉ đơn thuần là tuyến giao thông mà còn là biểu tượng cho sự kết nối, gắn bó giữa con người với nhau, giữa thế hệ trước với thế hệ sau. Việc xây dựng con đường cũng là cách để khẳng định sức mạnh, tinh thần đoàn kết của cộng đồng, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.

câu 3. Trong đoạn thơ "Nước đồng chiêm - Ôi cái nước đồng chiêm đã bao năm gặm mòn da thịt mẹ", tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa với hình ảnh "nước đồng chiêm" được miêu tả như một sinh vật có hành động "gặm mòn". Hình ảnh này tạo nên sự tương phản giữa sức mạnh tàn phá của thiên nhiên và sự kiên cường, bất khuất của con người.

- Gợi hình: Nước đồng chiêm không còn đơn thuần là một vùng đất ngập nước mà trở thành một thế lực hung dữ, tàn phá cuộc sống của người dân. Hình ảnh "gặm mòn da thịt mẹ" gợi lên sự khắc nghiệt, khó khăn mà người nông dân phải đối mặt hàng ngày.

- Gợi cảm: Biện pháp nhân hóa thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của tác giả đối với những người lao động cần cù, chịu đựng gian khổ vì đất nước. Đồng thời, nó cũng khơi gợi niềm tự hào về tinh thần kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trước mọi thử thách.

Bên cạnh đó, việc kết hợp với các yếu tố khác như ẩn dụ ("sóng đồng chiêm"), so sánh ("cây hạt cườm") giúp tăng thêm tính biểu cảm cho đoạn thơ, làm nổi bật ý nghĩa của con đường và khát vọng xây dựng đất nước của người dân.

câu 4. Bài thơ "Đắp đường" của Xuân Quỳnh sử dụng hình ảnh "con đường" như một biểu tượng đa chiều, phản ánh nhiều khía cạnh của cuộc sống và tâm hồn con người. Con đường không chỉ đơn thuần là tuyến giao thông mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự phát triển, hy vọng và khát khao vươn tới tương lai tốt đẹp hơn.

1. Biểu tượng của sự phát triển:

Con đường là biểu tượng của quá trình xây dựng, phát triển. Từ việc "vớt đất lên", "đắp con đường", đến việc "trồng hai bên những có dày có lác", "trồng hai bên những cây hạt cườm", "đường đã đắp đây". Hình ảnh này thể hiện nỗ lực, quyết tâm của cộng đồng trong việc cải thiện điều kiện sống, mở rộng tầm nhìn, tạo ra cơ hội mới.

2. Biểu tượng của hy vọng và niềm tin:

Hình ảnh con đường còn gợi lên hy vọng về một tương lai tươi sáng. Câu thơ "mưa hãy khoan mưa - nắng lên hỡi nắng/gió ơi, đừng lặng cho khô đường ta" thể hiện mong muốn vượt qua khó khăn, thử thách, hướng đến mục tiêu chung. Con đường trở thành biểu tượng của niềm tin, động lực giúp con người kiên trì, bền bỉ trong hành trình chinh phục ước mơ.

3. Biểu tượng của tình yêu quê hương, đất nước:

Cuối cùng, con đường còn là biểu tượng của lòng yêu quê hương, đất nước. Những câu thơ cuối bài thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người với nơi chôn rau cắt rốn, với những giá trị truyền thống, lịch sử. Con đường là sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại, giữa thế hệ trước và thế hệ sau, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc.

Tóm lại, hình ảnh "con đường" trong bài thơ "Đắp đường" không chỉ là một hình ảnh cụ thể mà còn là biểu tượng giàu ý nghĩa, phản ánh tinh thần lạc quan, khát vọng vươn lên, lòng yêu quê hương đất nước của con người Việt Nam.

câu 5. Đọc đoạn trích "Bài hát đắp đường" của Xuân Quỳnh, tôi cảm nhận được sức mạnh to lớn của tinh thần đoàn kết trong việc xây dựng và phát triển xã hội. Tinh thần đoàn kết không chỉ đơn thuần là sự gắn bó giữa mọi người mà còn là động lực giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách và đạt được mục tiêu chung.

Trong bối cảnh lịch sử, tinh thần đoàn kết đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc. Những người lính, nông dân, công nhân cùng nhau đứng lên chống lại kẻ thù xâm lược, góp phần giải phóng đất nước khỏi ách nô lệ. Họ đã thể hiện lòng dũng cảm, ý chí kiên cường và tình yêu quê hương mãnh liệt. Chính nhờ tinh thần đoàn kết ấy, Việt Nam mới có được nền hòa bình như ngày hôm nay.

Ngày nay, tinh thần đoàn kết vẫn tiếp tục phát huy hiệu quả trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong lao động sản xuất, sự hợp tác giữa các cá nhân, tập thể giúp nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc. Trong giáo dục, tinh thần đoàn kết giúp học sinh, sinh viên cùng nhau học tập, rèn luyện và phát triển toàn diện. Trong y tế, tinh thần đoàn kết giúp các bác sĩ, y tá, điều dưỡng chăm sóc tốt hơn cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, tinh thần đoàn kết cần phải được xây dựng dựa trên sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau. Chúng ta cần tránh xa những hành vi chia rẽ, gây mất đoàn kết. Mỗi cá nhân đều có trách nhiệm góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh, nơi mọi người cùng nhau phát triển và tiến bộ.

Tóm lại, tinh thần đoàn kết là yếu tố then chốt để tạo dựng tương lai tươi sáng cho mỗi cá nhân và cả xã hội. Hãy luôn giữ gìn và phát huy truyền thống quý báu này, bởi nó chính là nguồn sức mạnh vô tận giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách và hướng đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.