Phải chăng văn học không chỉ là tấm gương phản ánh cuộc sống, mà còn là ngọn đèn soi đường cho con người sống nhân ái hơn?

Văn học từ xưa đến nay luôn được coi là "tấm gương" phản ánh hiện thực xã hội và đời sống con người. Nhưng liệu nó có đơn thuần chỉ là công cụ để ghi lại những gì đã xảy ra? Thực tế đã chứng minh rằng, văn học còn mang trong mình sứ mệnh cao cả hơn - đó là "ngọn đèn" soi sáng con đường dẫn dắt chúng ta tới những giá trị tốt đẹp như lòng nhân ái.

Trước hết, cần khẳng định rằng văn học đích thực là "tấm gương" phản ánh cuộc sống. Qua các tác phẩm văn chương, độc giả có thể nhìn thấy bức tranh toàn cảnh về thời đại mà tác phẩm ấy ra đời. Những vấn đề nóng bỏng nhất, những sự kiện trọng đại nhất đều được phản ánh một cách chân thực và sinh động. Chẳng hạn, trong bài thơ "Đất nước" của Nguyễn Đình Thi, ta thấy được hình ảnh đất nước Việt Nam anh hùng trải qua bao thăng trầm lịch sử:

> "Súng nổ rung trời giận dữ
> Người lên như nước vỡ bờ
> Nước Việt Nam từ máu lửa
> Rũ bùn đứng dậy sáng lòa."

Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở vai trò phản ánh, văn học sẽ trở nên thụ động và thiếu sức hấp dẫn. Điều làm nên giá trị to lớn của văn học chính là khả năng "soi đường", tức là hướng con người tới những điều tốt đẹp. Văn học giúp con người nhận thức được những giá trị đạo đức, nhân văn sâu sắc. Ví dụ, trong truyện ngắn "Lão Hạc" của Nam Cao, ta cảm nhận được tình yêu thương vô bờ bến của lão Hạc dành cho con trai, đồng thời cũng thấy được sự bất hạnh và bi kịch của người nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Từ đó, mỗi người đọc sẽ rút ra được bài học quý báu về lòng nhân ái, sự sẻ chia và vị tha.

Nhưng tại sao nói văn học là "ngọn đèn" soi sáng con đường? Bởi vì nó chiếu rọi vào tâm hồn con người, khơi gợi những cảm xúc, suy nghĩ tích cực. Khi tiếp cận với những tác phẩm văn học giàu tính nhân văn, con người sẽ được bồi đắp thêm những giá trị tinh thần, trở nên nhạy cảm và biết yêu thương nhiều hơn. Chẳng hạn, khi đọc bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải, ta cảm nhận được khát vọng cống hiến mãnh liệt của nhà thơ đối với quê hương, đất nước. Điều này khiến mỗi người đọc thêm trân trọng cuộc sống, ý thức được trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng.

Tóm lại, văn học không chỉ là tấm gương phản ánh cuộc sống mà còn là ngọn đèn soi sáng con đường cho con người sống nhân ái hơn. Nó góp phần nâng cao nhận thức, bồi dưỡng tâm hồn và hướng thiện cho mỗi cá nhân. Vì vậy, việc đọc sách, tìm hiểu văn học là một nhu cầu thiết yếu đối với mọi người, đặc biệt là giới trẻ.