i:
câu 1. đọc hiểu (4,0 điểm) đọc đoạn trích: \n\n\n "hoa gạo hồng lại nở, bà ơi \n cháu đã đi từ lòng bà ấp ủ \n đã sống hết những vui buồn dân tộc \n những hoa bìm hoa súng nở trên ao \n những ban mai xanh biếc tiếng đàn bầu \n bà hiền hậu têm trầu bên chõng nước \n em đi gặt trên cánh đồng cổ tích \n lúa bàng hoàng chín rực những triền sông... \n trắng mây bay, ngợp gió những khu rừng \n cháu đã đi những năm lửa cháy \n với trùng điệp bạn bè cùng tuổi \n áo quân trang xanh cây lá vườn bà \n đất chiến hào vẫn đồng đất quê ta \n máu đồng đội đã thấm vào đất ấy \n những đêm thức nghẹn ngào nghe đất gọi \n vây quanh mình bao gương mặt thân quen","mặt người xưa hòa lẫn mặt anh em \n câu hát cũ lẫn vào câu hát mới \n dòng sông hết, biển gầm lên dữ dội \n những chân trời vụt mở bao la \n những cảnh trời chưa hề biết hôm qua \n tiếng đàn bầu tiếng đàn bầu mong nhớ \n trong gió lộng, dưới mặt trời xứ sở \n vẫn cồn cào những cơn khát khôn nguôi \n đất phù sa vô tận dấu chân người \n những đoàn quân lại ra đi từ đất \n bà đứng đó miệng trầu cay thơm ngát \n vầng thương yêu soi sáng suốt cuộc đời \n khắp triền sông vang tiếng trẻ con cười \n đất nước đàn bầu \n đất nước ban mai...." \n\n\n\n (trích đất nước đàn bầu - lưu quang vũ, tuyển tập sông núi quê hương, nxb thanh niên, 2014, tr.54-55) chú thích: lưu quang vũ (1948-1988) là một trong những nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng. bài thơ đất nước đàn bầu được sáng tác năm 1972, thể hiện tình cảm sâu nặng đối với người bà và quê hương, đất nước. thực hiện các yêu câuf:
Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ tự do của đoạn trích [/INST] Dấu hiệu để xác định thể thơ tự do của đoạn trích là sự linh hoạt trong cách sử dụng vần, nhịp, số lượng chữ cái trong mỗi câu thơ. Đoạn trích không tuân thủ quy tắc về vần, nhịp hay số lượng chữ cái cố định như các thể thơ truyền thống khác. Thay vào đó, nó tạo nên một nhịp điệu riêng biệt, phản ánh tâm trạng và suy tư của tác giả.
câu 2. Xác định từ miêu tả cảm xúc của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ in đậm:
Trong đoạn thơ in đậm, có hai từ miêu tả cảm xúc của nhân vật trữ tình:
* Ngọng nghịu: Từ này miêu tả sự ngây ngô, non nớt, thiếu kinh nghiệm của nhân vật trữ tình khi lần đầu tiên tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Cảm xúc này thể hiện sự tò mò, háo hức nhưng cũng đầy bỡ ngỡ của nhân vật trước những điều mới lạ.
* Thương yêu: Từ này thể hiện tình cảm ấm áp, trìu mến mà nhân vật trữ tình dành cho người bà. Nó phản ánh sự gắn bó, yêu thương sâu sắc giữa hai người, đồng thời cũng thể hiện sự trân trọng, biết ơn của nhân vật đối với người bà đã nuôi dưỡng, chăm sóc mình.
Phản ánh về quá trình giải quyết vấn đề:
Quá trình phân tích từ ngữ để xác định cảm xúc của nhân vật trữ tình đòi hỏi sự tinh tế và khả năng liên tưởng. Việc sử dụng phương pháp loại trừ giúp chúng ta dễ dàng nhận diện chính xác hơn những từ ngữ mang ý nghĩa biểu đạt cảm xúc. Ngoài ra, việc kết hợp với kiến thức về bối cảnh lịch sử và nội dung bài thơ giúp chúng ta hiểu rõ hơn tâm trạng của nhân vật trữ tình, từ đó đưa ra những nhận xét sâu sắc hơn về cảm xúc được thể hiện trong đoạn thơ.
câu 3. Đoạn thơ sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ để miêu tả hình ảnh "lúa bàng hoàng chín rực những triền sông". Hình ảnh này không chỉ đơn thuần là miêu tả sự thay đổi màu sắc của lúa mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
* "Lúa bàng hoàng chín rực": Ẩn dụ cho sự trưởng thành, phát triển mạnh mẽ của lúa, cũng như sự thay đổi, chuyển biến của thời gian, của cuộc sống.
* "Những triền sông": Ẩn dụ cho dòng chảy bất tận của thời gian, của lịch sử, của truyền thống.
Sự kết hợp giữa ẩn dụ và hình ảnh "bàng hoàng", "chín rực" tạo nên một bức tranh sinh động về mùa màng bội thu, về sự ấm no, hạnh phúc của làng quê Việt Nam. Đồng thời, nó cũng gợi lên niềm tự hào về truyền thống, về lịch sử lâu đời của dân tộc.
câu 4. đất nước đàn bầu
đất nước ban mai
Hai dòng thơ "Đất nước đàn bầu / Đất nước ban mai" mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về vẻ đẹp và tinh thần của đất nước Việt Nam. Hình ảnh "đàn bầu" gợi liên tưởng đến âm nhạc truyền thống, đặc trưng bởi sự độc đáo và tinh tế. Đàn bầu không chỉ là một loại nhạc cụ mà còn đại diện cho bản sắc văn hóa, nghệ thuật và tâm hồn của dân tộc. Nó tạo nên một giai điệu riêng biệt, phản ánh sự đa dạng và phong phú của nền văn hóa Việt Nam.
Hình ảnh "ban mai" lại tượng trưng cho sự khởi đầu, hy vọng và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Ban mai là thời khắc bình minh, khi ánh nắng đầu tiên chiếu rọi, đánh dấu sự bắt đầu của một ngày mới. Điều này ẩn dụ cho sự phát triển, tiến bộ và hy vọng của đất nước. Hai hình ảnh kết hợp với nhau tạo nên một bức tranh tổng thể về đất nước Việt Nam: vừa giàu truyền thống, vừa tràn đầy sức sống và hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
câu 5. Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với tôi trong đoạn trích là sự quan trọng của việc trân trọng và giữ gìn truyền thống gia đình và văn hóa địa phương. Đoạn trích mô tả hình ảnh của người bà và vai trò của bà trong việc nuôi dưỡng và bảo tồn giá trị truyền thống cho thế hệ sau. Bà không chỉ là người chăm sóc, mà còn là nguồn cảm hứng và kiến thức về lịch sử, văn hóa và đạo đức của cộng đồng. Bằng cách tôn trọng và kế thừa những giá trị này, chúng ta có thể duy trì và phát triển bản sắc độc đáo của mỗi cá nhân và xã hội. Việc giữ gìn truyền thống giúp tạo nên sự liên kết mạnh mẽ giữa các thành viên trong gia đình và cộng đồng, góp phần xây dựng một môi trường sống tốt đẹp hơn. Thông điệp này nhắc nhở rằng chúng ta cần phải luôn ghi nhớ và tự hào về nguồn gốc của mình để trở thành công dân có trách nhiệm và đóng góp tích cực cho xã hội.
ii:
Vũ Quần Phương là nhà thơ xuất sắc của nền thơ Việt Nam. Ông cũng là người có tài phê bình văn học, tiểu luận sắc sảo. Thơ của ông mang đến cho độc giả những cảm xúc tinh khôi, hồn nhiên mà sâu lắng. Một trong số đó là bài thơ Đợi. Tác phẩm nói về nỗi lòng của người bà đối với đứa cháu của mình. Qua ngòi bút tinh tế, Vũ Quần Phương đã vẽ nên bức tranh đầy cảm động về tình bà cháu thiêng liêng.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu hình ảnh người bà đang ngồi một mình trước cửa nhà. Hành động này cho thấy bà đang chờ đợi ai đó, có lẽ là người cháu của mình. Trên tay bà cầm chiếc nón, quạt mát. Hành động này cho thấy bà đang chờ đợi ai đó, có lẽ là người cháu của mình. Không gian xung quanh im lặng, tĩnh mịch. Chỉ có tiếng gà gáy vang vọng khắp xóm làng. Hình ảnh này gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả của làng quê Việt Nam.
Tiếp theo, tác giả tiếp tục miêu tả hình ảnh người bà. Bà vẫn ngồi đó, mắt đăm đuối nhìn ra xa xăm. Nơi ấy có con đường chạy thẳng vào tim, là nơi mà người cháu sẽ trở về. Hình ảnh này cho thấy bà đang rất mong ngóng, chờ đợi người cháu của mình. Bà là người phụ nữ tần tảo, hy sinh, chịu thương chịu khó. Cả đời bà vất vả, lam lũ vì con vì cháu. Giờ đây, khi tuổi đã cao, sức đã yếu, bà chỉ mong muốn được gặp lại đứa cháu thân yêu của mình.
Cuối cùng, tác giả khép lại bài thơ bằng câu hỏi tu từ "Bà ơi! Bà chớ đợi nữa". Câu hỏi này thể hiện sự xót xa, tiếc nuối của người cháu khi nghĩ về người bà của mình. Giờ đây, bà đã không còn nữa, để người cháu được về thăm, được báo đáp công ơn dưỡng dục.
Bài thơ Đợi của Vũ Quần Phương đã khắc họa thành công hình ảnh người bà tần tảo, hy sinh, hết lòng yêu thương con cháu. Bài thơ đã gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến. Đồng thời, bài thơ cũng là lời nhắn nhủ mỗi người hãy biết trân trọng những khoảnh khắc bên gia đình, đặc biệt là những người thân yêu của mình.
Trong xã hội hiện đại ngày nay, nhiều người trẻ mải mê với công việc, với cuộc sống riêng tư mà quên mất việc thăm nom cha mẹ, ông bà. Họ coi đó là trách nhiệm của người khác, hoặc đơn giản là họ không có thời gian. Điều này thật đáng buồn. Bởi cha mẹ, ông bà là những người đã dành cả cuộc đời để nuôi dưỡng, dạy dỗ chúng ta. Họ xứng đáng được nhận được sự quan tâm, chăm sóc từ con cháu. Hãy dành thời gian cho gia đình, để được nghe giọng nói của cha mẹ, được nhìn thấy nụ cười của ông bà. Đó là món quà vô giá nhất mà chúng ta có thể dành tặng cho họ.
Hãy giúp mọi người biết câu trả lời này thế nào?