Câu 2. (4,0 điểm)
Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh, đánh giá sự tương đồng giữa hình tượng nhân vật lão Thằn và bà cụ Mật được thể hiện qua hai đoạn trích sau:
(Lược dẫn: Lão Thằn là một người nông dân nghèo khổ, góa vợ, chỉ có một đứa con trai duy nhất. Đứa con lão lớn lên, hết nghĩa vụ quân sự, vào Nam làm công nhân rồi lấy vợ. Nhưng rồi gia đình người con trai liên tục gặp những chuyện không may. Vì con, lão đành dứt ruột bán đi mảnh đất hương hỏa, khăn gói vào ở với con).

Gió cuối mùa chấp chưởi trườn qua những góc nhà cao tầng. Gió quất vào mặt lão Thằn rát buốt. Gió u u thổi sượt qua mặt, gió làm tóc lão bết dính vào da đầu bạc phếch, nhăn nheo. Hơi gió mặn và nồng cho lão biết, năm lại sắp qua đi. Đã là ngày hai mươi hai Tết rồi còn gì! Ngày này ở quê, nhà nhà đều rậm rịch. Ngày này ở quê, lão thường xuyên gom lá rụng, ngày gom đến mấy lần và châm lửa đốt khi chiều về. Lão ngồi nơi bậu cửa, nghe tiếng lửa reo tí tách. Trong làn khói mỏng loang tan, lão thấy bà Thằn đầu đội mủng có bánh đúc gạo đỏ, có thẻ hương trầm, có bơ cốm xanh nõn… Bà cười với cha con lão, bà ngồi nơi bậu cửa, giở từng thứ, từng thứ một.
Giây phút ấy, lão cho phép mình sống chậm, duy nhất khoảnh khắc ấy. Khoảnh khắc ngày sắp qua. Người lão đẫm hương khói, da thịt lão được ướp bởi cái vị nồng ấm thân thương ấy. Mọi muộn phiền, bươn chải của cuộc sống thường nhật bị cuốn theo làn khói ấm, nồng cay.
Lão nhớ! Nhớ phiên chợ với bánh đúc gạo đỏ nóng hổi ăn kèm viên đậu chao hành mỡ to bằng quả trứng. Lão nhớ, bà Thằn làm vỡ viên đậu trong bát nước mắm cay tạo thành một thứ nước sền sệt. Bánh đúc gạo đỏ chấm thứ nước sền sệt ấy thì ngon không tưởng nỗi. Lão nhớ! Nhưng, không bao giờ lão về được nơi đó, chẳng bao giờ lão về được nữa rồi!
Chỉ có khi lão chết đi.
Mà, khi lão chết, các con lão cũng không thể đưa lão về! Đưa lão về sao được khi mỗi tháng, dù chúng đã vắt kiệt sức mình, chi tiêu dè sẻn cũng chỉ dư được dăm trăm ngàn đồng! Về làm sao được khi hàng trăm thứ bà rằn cần đến tiền khi lão ngã sự. Mà, lão thì không thể tự mình vượt trăm núi nghìn sông để về Nơi ấy!
Về Nơi ấy! Nơi ấy bây giờ ở đâu trong khoảng không gian ngồn ngột, san sát nhà cửa? Nơi ấy bây giờ ở đâu khi vuông trời trên đầu lão là mảng màu xám tối của căn nhà ống dài hun hút? Lão không xác định được phương hướng. Và mình lão, nếu chết đi rồi, lão sợ cũng khó tìm về được Nơi ấy. Ông lão Thằn thò đầu qua ô cửa trên căn gác lửng. Gió lạnh hun hút giúp lão biết mình vẫn còn sống. Lão rên lên khe khẽ, mắt nhắm lại để cảm nhận mùi nắng, mùi gió, mùi ngai ngái như là mùi bùn đất mà đêm ngày lão nhung nhớ. Suốt ngày lão bị nhốt trong căn nhà ống đục lờ nhờ, ăn đúng món ăn ấy, ngồi đúng góc cửa ấy.
(Trích “Khói hoàng hôn” – Tống Phú Sa[ Tống Phú Sa sinh năm 1975, quê ở Hà Tĩnh, là hội viên Hội liên hiệp VHNT Hà Tĩnh. Bà đã từng đạt nhiều giải thưởng: Giải B cuộc thi Truyện và Ký – Hội liên hiệp văn học Hà Tĩnh; giải Tư cuộc thi truyện ngắn Tạp chí văn nghệ Quân đội; giải B giải thưởng Văn học nghệ thuật Nguyễn Du lần thứ VI. Bà đã xuất bản 1 tập truyện ngắn mang tên “Miền vô thực”, do NXB Hội Nhà văn ấn hành năm 2015. ], in trong Miền vô thực,
NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2015)

(Lược dẫn: bà cụ Mật đang sống với người cháu ở quê thì bất ngờ anh con trai duy nhất của bà mất tích bấy lâu tìm về. Đứa con trai của bà hiện giờ sống ở Mỹ và muốn đưa mẹ sang đó để phụng dưỡng. Vì thương con nên bà đành đồng ý sang sống ở xứ người).

Mãi đến lúc này tôi mới nhận thấy bà cụ Mật vẫn mặc chiếc quần lụa đen, chiếc áo vải gụ đã sờn, và đầu vẫn quấn chiếc khăn nhung cũ hệt như ngày nào tôi gặp cụ ở làng. (…) Bất giác, tôi có cảm giác như bà cụ vừa đi cấy về, đang tỏm tẻm nhai trầu, trò chuyện với mẹ tôi, thì bỗng bị bàn tay vô hình nào đó bê nguyên xi sang đây, tách khỏi màu xanh quê hương làng xóm, khỏi những tập tục và việc làm vốn quen thuộc từ ngàn xưa, để tới cái thành phố khổng lồ, xám xịt và lạnh giá này. Cụ như cây dọc mùng từ ao bùn Việt Nam bị nhổ bật rễ đem cấy xuống cánh đồng tuyết quê người. Và dù được giữ trong nhà kính ấm áp, được chăm sóc tốt, cây dọc mùng ấy vẫn ngày một úa tàn, héo quắt. Đơn giản là do bị đặt nhầm chỗ.
- Nước Mỹ rộng và đẹp, bác có hay đi chơi, xem đây đó không? - Tôi hỏi.
- Không. Năm năm nay tôi không bước chân ra khỏi nhà. (…)
- Bác có nhớ nhà không? Có muốn về thăm lại quê không? - Tôi lại hỏi. Bà cụ ngồi im hồi lâu, hai mắt lại rưng rưng đờ đẫn nhìn những cánh tuyết xốp rơi không dứt ngoài cửa sổ. Lần nữa bà cụ lại chìm trong thế giới những ý nghĩ đau buồn không dứt của mình. Tôi cũng kiên nhẫn ngồi im, không hỏi thêm câu nào nữa. Cuối cùng, cụ chậm chạp, khó nhọc đứng dậy từ chiếc ghế bành lớn màu trắng. Tôi định đỡ, nhưng cụ ra hiệu không cần. Và cũng chậm chạp, khó nhọc như vậy, cụ cởi chiếc áo gụ sờn đang mặc trên người, đút vào hai túi hai miếng trầu đã têm sẵn, cẩn thận vuốt thẳng từng thân áo, ống tay rồi gói vào một tờ báo. Cụ còn lấy một sợi len đỏ gấp bốn, cột chéo vuông vức như chiếc bánh chưng.
Xong, cụ kính cẩn đặt chiếc áo vào tay tôi. Lần này thì cụ khóc thực sự. Hai dòng nước mắt hiếm hoi từ từ lăn xuống và nhòe dần theo những lớp nhăn sâu trên khuôn mặt già nua khô quắt. Tôi cũng xúc động không kém và chỉ biết đứng im, chờ xem cụ định làm gì.
- Anh nói hộ với mẹ anh là tôi nhớ bà ấy lắm, nhớ bà con, làng xóm lắm. Bây giờ gặp anh đây, tôi có thể nhắm mắt được rồi. Tôi biết tôi chẳng còn sống bao lâu nữa, và chắc chắn sẽ phải chết ở cái xứ lạnh lẽo, xa lạ này. Vậy nhờ anh mang cái này về chôn cạnh mộ ông lão nhà tôi, có lẽ bây giờ đã được đưa về Rú Thần, trong nghĩa trang họ Hoàng mới xây như anh nói. Nếu được, bảo người ta đắp cho tôi nấm mộ giả cho có vợ có chồng. Ông ấy đỡ cô đơn, mà cũng đỡ tủi cho tôi...
Tuyết vẫn không ngừng rơi. Đêm đã khuya, các đường phố Chicago vốn đã rộng càng thêm rộng. Anh Hòa cầm lái cho xe đi thong thả vì đường trơn. Tôi ngồi yên phía sau. Chiếc áo sờn nhẹ tênh của bà cụ Mật đè nặng trong tay tôi, như thể tôi đang một mình bế cụ vượt hàng vạn cây số đưa về nơi yên nghỉ cuối cùng trên đất mẹ.
(Trích “Tuyết lạnh” – Thái Bá Tân[ Thái Bá Tân là nhà văn, nhà thơ, dịch giả, sinh năm 1949, quê ở Nghệ An. Truyện ngắn của Thái Bá Tân giàu chất trí tuệ, độc đáo trong cách tạo dựng tình huống, xây dựng kết cấu, chứa đựng những bài học nhân sinh sâu sắc. Các truyện ngắn của ông được tập hợp và in trong “Thái Bá Tân – Truyện ngắn chọn lọc” do NXB Lao động phối hợp cùng Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây ấn hành năm 2013. ], in trong Thái Bá Tân - Truyện ngắn chọn lọc,
NXB Lao động – Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội, 2013)

Question

Câu 2. (4,0 điểm)
Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh, đánh giá sự tương đồng giữa hình tượng nhân vật lão Thằn và bà cụ Mật được thể hiện qua hai đoạn trích sau:
      (Lược dẫn: Lão Thằn là một người nông dân nghèo khổ,  góa vợ, chỉ có một đứa con trai duy nhất. Đứa con lão lớn lên, hết nghĩa vụ quân sự, vào Nam làm công nhân rồi lấy vợ. Nhưng rồi gia đình người con trai liên tục gặp những chuyện không may. Vì con, lão đành dứt ruột bán đi mảnh đất hương hỏa, khăn gói vào ở với con).

Gió cuối mùa chấp chưởi trườn qua những góc nhà cao tầng. Gió quất vào mặt lão Thằn rát buốt. Gió u u thổi sượt qua mặt, gió làm tóc lão bết dính vào da đầu bạc phếch, nhăn nheo. Hơi gió mặn và nồng cho lão biết, năm lại sắp qua đi. Đã là ngày hai mươi hai Tết rồi còn gì! Ngày này ở quê, nhà nhà đều rậm rịch. Ngày này ở quê, lão thường xuyên gom lá rụng, ngày gom đến mấy lần và châm lửa đốt khi chiều về. Lão ngồi nơi bậu cửa, nghe tiếng lửa reo tí tách. Trong làn khói mỏng loang tan, lão thấy bà Thằn đầu đội mủng có bánh đúc gạo đỏ, có thẻ hương trầm, có bơ cốm xanh nõn… Bà cười với cha con lão, bà ngồi nơi bậu cửa, giở từng thứ, từng thứ một.
Giây phút ấy, lão cho phép mình sống chậm, duy nhất khoảnh khắc ấy. Khoảnh khắc ngày sắp qua. Người lão đẫm hương khói, da thịt lão được ướp bởi cái vị nồng ấm thân thương ấy. Mọi muộn phiền, bươn chải của cuộc sống thường nhật bị cuốn theo làn khói ấm, nồng cay.
Lão nhớ! Nhớ phiên chợ với bánh đúc gạo đỏ nóng hổi ăn kèm viên đậu chao hành mỡ to bằng quả trứng. Lão nhớ, bà Thằn làm vỡ viên đậu trong bát nước mắm cay tạo thành một thứ nước sền sệt. Bánh đúc gạo đỏ chấm thứ nước sền sệt ấy thì ngon không tưởng nỗi. Lão nhớ! Nhưng, không bao giờ lão về được nơi đó, chẳng bao giờ lão về được nữa rồi!
Chỉ có khi lão chết đi.
Mà, khi lão chết, các con lão cũng không thể đưa lão về! Đưa lão về sao được khi mỗi tháng, dù chúng đã vắt kiệt sức mình, chi tiêu dè sẻn cũng chỉ dư được dăm trăm ngàn đồng! Về làm sao được khi hàng trăm thứ bà rằn cần đến tiền khi lão ngã sự. Mà, lão thì không thể tự mình vượt trăm núi nghìn sông để về Nơi ấy!
Về Nơi ấy! Nơi ấy bây giờ ở đâu trong khoảng không gian ngồn ngột, san sát nhà cửa? Nơi ấy bây giờ ở đâu khi vuông trời trên đầu lão là mảng màu xám tối của căn nhà ống dài hun hút? Lão không xác định được phương hướng. Và mình lão, nếu chết đi rồi, lão sợ cũng khó tìm về được Nơi ấy. Ông lão Thằn thò đầu qua ô cửa trên căn gác lửng. Gió lạnh hun hút giúp lão biết mình vẫn còn sống. Lão rên lên khe khẽ, mắt nhắm lại để cảm nhận mùi nắng, mùi gió, mùi ngai ngái như là mùi bùn đất mà đêm ngày lão nhung nhớ. Suốt ngày lão bị nhốt trong căn nhà ống đục lờ nhờ, ăn đúng món ăn ấy, ngồi đúng góc cửa ấy. 
(Trích “Khói hoàng hôn” – Tống Phú Sa[ Tống Phú Sa sinh năm 1975, quê ở Hà Tĩnh, là hội viên Hội liên hiệp VHNT Hà Tĩnh. Bà đã từng đạt nhiều giải thưởng: Giải B cuộc thi Truyện và Ký – Hội liên hiệp văn học Hà Tĩnh; giải Tư cuộc thi truyện ngắn Tạp chí văn nghệ Quân đội; giải B giải thưởng Văn học nghệ thuật Nguyễn Du lần thứ VI. Bà đã xuất bản 1 tập truyện ngắn mang tên “Miền vô thực”, do NXB Hội Nhà văn ấn hành năm 2015. ], in trong Miền vô thực, 
NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2015)

(Lược dẫn: bà cụ Mật đang sống với người cháu ở quê thì bất ngờ anh con trai duy nhất của bà mất tích bấy lâu tìm về. Đứa con trai của bà hiện giờ sống ở Mỹ và muốn đưa mẹ sang đó để phụng dưỡng. Vì thương con nên bà đành đồng ý sang sống ở xứ người).

Mãi đến lúc này tôi mới nhận thấy bà cụ Mật vẫn mặc chiếc quần lụa đen, chiếc áo vải gụ đã sờn, và đầu vẫn quấn chiếc khăn nhung cũ hệt như ngày nào tôi gặp cụ ở làng. (…) Bất giác, tôi có cảm giác như bà cụ vừa đi cấy về, đang tỏm tẻm nhai trầu, trò chuyện với mẹ tôi, thì bỗng bị bàn tay vô hình nào đó bê nguyên xi sang đây, tách khỏi màu xanh quê hương làng xóm, khỏi những tập tục và việc làm vốn quen thuộc từ ngàn xưa, để tới cái thành phố khổng lồ, xám xịt và lạnh giá này. Cụ như cây dọc mùng từ ao bùn Việt Nam bị nhổ bật rễ đem cấy xuống cánh đồng tuyết quê người. Và dù được giữ trong nhà kính ấm áp, được chăm sóc tốt, cây dọc mùng ấy vẫn ngày một úa tàn, héo quắt. Đơn giản là do bị đặt nhầm chỗ.
- Nước Mỹ rộng và đẹp, bác có hay đi chơi, xem đây đó không? - Tôi hỏi.
- Không. Năm năm nay tôi không bước chân ra khỏi nhà. (…)
- Bác có nhớ nhà không? Có muốn về thăm lại quê không? - Tôi lại hỏi. Bà cụ ngồi im hồi lâu, hai mắt lại rưng rưng đờ đẫn nhìn những cánh tuyết xốp rơi không dứt ngoài cửa sổ. Lần nữa bà cụ lại chìm trong thế giới những ý nghĩ đau buồn không dứt của mình. Tôi cũng kiên nhẫn ngồi im, không hỏi thêm câu nào nữa. Cuối cùng, cụ chậm chạp, khó nhọc đứng dậy từ chiếc ghế bành lớn màu trắng. Tôi định đỡ, nhưng cụ ra hiệu không cần. Và cũng chậm chạp, khó nhọc như vậy, cụ cởi chiếc áo gụ sờn đang mặc trên người, đút vào hai túi hai miếng trầu đã têm sẵn, cẩn thận vuốt thẳng từng thân áo, ống tay rồi gói vào một tờ báo. Cụ còn lấy một sợi len đỏ gấp bốn, cột chéo vuông vức như chiếc bánh chưng.
Xong, cụ kính cẩn đặt chiếc áo vào tay tôi. Lần này thì cụ khóc thực sự. Hai dòng nước mắt hiếm hoi từ từ lăn xuống và nhòe dần theo những lớp nhăn sâu trên khuôn mặt già nua khô quắt. Tôi cũng xúc động không kém và chỉ biết đứng im, chờ xem cụ định làm gì.
- Anh nói hộ với mẹ anh là tôi nhớ bà ấy lắm, nhớ bà con, làng xóm lắm. Bây giờ gặp anh đây, tôi có thể nhắm mắt được rồi. Tôi biết tôi chẳng còn sống bao lâu nữa, và chắc chắn sẽ phải chết ở cái xứ lạnh lẽo, xa lạ này. Vậy nhờ anh mang cái này về chôn cạnh mộ ông lão nhà tôi, có lẽ bây giờ đã được đưa về Rú Thần, trong nghĩa trang họ Hoàng mới xây như anh nói. Nếu được, bảo người ta đắp cho tôi nấm mộ giả cho có vợ có chồng. Ông ấy đỡ cô đơn, mà cũng đỡ tủi                      cho tôi...
Tuyết vẫn không ngừng rơi. Đêm đã khuya, các đường phố Chicago vốn đã rộng càng thêm rộng. Anh Hòa cầm lái cho xe đi thong thả vì đường trơn. Tôi ngồi yên phía sau. Chiếc áo sờn nhẹ tênh của bà cụ Mật đè nặng trong tay tôi, như thể tôi đang một mình bế cụ vượt hàng vạn cây số đưa về nơi yên nghỉ cuối cùng trên đất mẹ.
(Trích “Tuyết lạnh” – Thái Bá Tân[ Thái Bá Tân là nhà văn, nhà thơ, dịch giả, sinh năm 1949, quê ở Nghệ An. Truyện ngắn của Thái Bá Tân giàu chất trí tuệ, độc đáo trong cách tạo dựng tình huống, xây dựng kết cấu, chứa đựng những bài học nhân sinh sâu sắc. Các truyện ngắn của ông được tập hợp và in trong “Thái Bá Tân – Truyện ngắn chọn lọc” do NXB Lao động phối hợp cùng Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây ấn hành năm 2013. ], in trong Thái Bá Tân - Truyện ngắn chọn lọc,
 NXB Lao động – Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội, 2013)

Accepted Answer

Trong tác phẩm "Khói Hoàng Hôn" của Tống Phú Sa và "Tuyết Lạnh" của Thái Bá Tân, hai nhà văn đã sử dụng hình ảnh nhân vật Lão Thằn và Bà Cụ Mật để phản ánh những vấn đề xã hội phức tạp. Cả hai nhân vật đều đại diện cho những người nông dân Việt Nam, những người phải đối mặt với những thách thức và khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, cách tiếp cận và miêu tả của hai tác giả khác nhau, tạo nên những bức tranh riêng biệt về cuộc sống và tinh thần của người nông dân.

Về nội dung, cả hai tác phẩm đều xoay quanh chủ đề về sự hy sinh, lòng hiếu thảo và nỗi nhớ quê hương. Trong "Khói Hoàng Hôn", Lão Thằn là một người nông dân nghèo khổ, góa vợ, chỉ có một đứa con trai duy nhất. Ông phải rời bỏ quê hương để kiếm sống, nhưng luôn day dứt về quá khứ và mong ước trở về. Hình ảnh Lão Thằn gợi lên sự cô đơn, lạc lõng và khao khát được trở về với cội nguồn. Còn trong "Tuyết Lạnh", Bà Cụ Mật là một người phụ nữ già yếu, sống với người cháu ở quê. Bà quyết định sang Mỹ để đoàn tụ với con trai, nhưng lại cảm thấy lạc lõng và cô đơn trong môi trường mới. Hình ảnh Bà Cụ Mật thể hiện sự tiếc nuối, nỗi nhớ quê hương và sự đấu tranh giữa truyền thống và hiện đại.

Về phong cách, Tống Phú Sa sử dụng lối viết mộc mạc, gần gũi với đời sống nông thôn. Ngôn ngữ của ông giản dị, dễ hiểu, nhưng lại ẩn chứa nhiều tầng nghĩa sâu sắc. Tác giả khéo léo sử dụng các chi tiết nhỏ nhặt để tái hiện cuộc sống hàng ngày của người nông dân, từ việc thu hoạch lúa, nấu cơm, đến những suy nghĩ thầm kín của họ. Điều này khiến cho câu chuyện trở nên chân thật và đầy cảm xúc. Ngược lại, Thái Bá Tân sử dụng ngôn ngữ trau chuốt, giàu hình ảnh và biểu cảm hơn. Tác giả chú trọng vào việc miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là sự đấu tranh nội tâm của Bà Cụ Mật khi phải rời xa quê hương. Cách viết của Thái Bá Tân mang tính triết lý, sâu sắc hơn, khiến cho câu chuyện trở nên ám ảnh và đầy suy ngẫm.

Cuối cùng, cả hai tác phẩm đều nhấn mạnh tầm quan trọng của quê hương và tình cảm gia đình. Lão Thằn và Bà Cụ Mật đều là những người nông dân gắn bó với ruộng vườn, với những kỉ niệm tuổi thơ. Họ là những người gìn giữ và truyền tải những giá trị truyền thống, những nét đẹp văn hoá của dân tộc. Qua đó, hai tác phẩm khẳng định vai trò quan trọng của người nông dân trong xã hội và kêu gọi mọi người trân trọng những giá trị truyền thống.

Tóm lại, "Khói Hoàng Hôn" và "Tuyết Lạnh" là hai tác phẩm văn học đáng đọc, phản ánh cuộc sống và tâm hồn của người nông dân Việt Nam. Mỗi tác phẩm mang một phong cách riêng, nhưng đều góp phần làm nổi bật vẻ đẹp và ý nghĩa của cuộc sống nông thôn.

Câu 2. (4,0 điểm) Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh, đánh giá sự tương đồng giữa hình tượng nhân vật lão Thằn và bà cụ Mật được thể hiện qua hai đoạn trích sau: (Lược dẫn: Lão Thằn l...