viết bài văn nghị luận

Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu thuộc nhóm Tự lực văn đoàn, cũng là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam những năm 1930- 19Tuy sáng tác không nhiều nhưng những tác phẩm văn chương của Thạch Lam lại thấm đượm những giá trị nhân văn sâu sắc, những câu chuyện của đời sống vô cùng bình dị được nhà văn đưa vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo thành những tác phẩm có giá trị, có sức hấp dẫn đặc biệt đối với bao thế hệ độc giả xưa- nay. Để tìm hiểu về phong cách, tư tưởng của nhà văn Thạch Lam, ta có thể phân tích thông qua truyện ngắn "Nhà mẹ Lê".

"Nhà mẹ Lê" vốn là một người phụ nữ góa chồng, sống ở ngõ "Hàng Cà", một địa danh mà người xưa vẫn gọi là "Ngõ Trạm" ở phố Hàng Bột, Hà Nội. Mẹ Lê sinh hạ được chín người con, bốn gái, năm trai tất cả đều đang tuổi ăn tuổi lớn. Người đàn bà ấy tần tảo, chịu thương chịu khó, một mình vất vả ngược xuôi để nuôi đàn con thơ, trong nhà chỉ có một chiếc giường nan gãy nát, một chiếc chõng tre, một nồi nấu cơm và một chiếc đèn dầu. Đó là tất cả những "gia tài" của người phụ nữ đen sạm vì nắng gió, nhọc nhằn. Những đứa trẻ thì cứ lớn dần, chúng nghịch ngợm, phá phách, thậm chí là hư hỏng, không được chăm sóc, giáo dục đến nơi đến chốn. Đứa con gái lớn trạc mười bảy, mười tám, "khuôn mặt tròn trĩnh, đôi má hồng và mái tóc xõa ngang lưng" có vẻ xinh xắn nhất trong đám con của mẹ Lê. Nhưng vì nghèo quá nên nó không được trắng trẻo, áo quần sạch sẽ như những đứa con gái hàng xóm. Nó cũng chẳng biết gì ngoài việc kéo sợi, dệt vải, ngày đêm nghe tiếng khung cửi cọt kẹt, rè rè. Còn thằng con trai thứ năm tên Tí, mới mười hai, mười ba tuổi mà "hai mắt híp lại, mặt vênh lên, hai cái răng chìa ra, và cái mũi đỏ ửng." Nó có nét mặt rất ngộ nghĩnh, tinh quái của một đứa trẻ con nhà nghèo, hư hỏng, vừa hung hăng, vừa láo xược. Trong truyện, tác giả tập trung miêu tả hình ảnh của chú bé Tí, nhân vật đại diện cho những đứa con của mẹ Lê. Tí và các em không có cha, còn mẹ của chúng thì "hằng ngày mò cua bắt ốc, làm thuê làm mướn để kiếm tiền độ nhật". Một lần, Tí đi xin cơm, được mấy bà tử tế cho một bát nhỏ, nó liền bưng ngay về nhà. Trên đường về, gặp một ông lão ăn mày đang giơ tay ra xin ăn, Tí suy nghĩ rồi tự nguyện đem bát cơm về cho ông lão kia ăn. Khi mẹ về không thấy con, mọi người hốt hoảng đi tìm thì Tí đã gặp ông lão ăn xin, nó mời ông về nhà mời ông ăn cơm. Mẹ nó hỏi chuyện thì Tí kể lại câu chuyện của mình cho mẹ nghe. Mẹ nó nghe xong chuyện, thay đổi thái độ, từ giận dữ sang vui mừng, ôm lấy con vào lòng.

Tác giả đã xây dựng hình ảnh người mẹ hiền lành, lương thiện, dù sống trong hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn cố gắng nuôi nấng, chăm sóc đàn con thơ. Hình ảnh người mẹ ấy cũng là đại diện cho hình ảnh người phụ nữ Việt Nam truyền thống, dù gian truân, vất vả nhưng vẫn giàu tình yêu thương, hy sinh vì gia đình.

Bằng ngòi bút nhân hậu, giàu yêu thương và đồng cảm, Thạch Lam đã phát hiện và trân trọng những vẻ đẹp đáng quý của người mẹ nghèo khổ. Ông cũng bày tỏ niềm xót thương đối với những con người phải sống trong cảnh cơ cực và tăm tối. Đồng thời, ông cũng nhẹ nhàng phê phán sự thờ ơ, lạnh lùng của những người xung quanh đối với nỗi đau khổ của từng lớp dân nghèo.

Trong truyện, tác giả cũng sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với cuộc sống hằng ngày để tái hiện chân thực cuộc sống của những người dân lao động nghèo khổ. Cách kể chuyện nhẹ nhàng, tinh tế, giàu chất trữ tình, tạo nên sức hút riêng đối với người đọc.

Như vậy, truyện ngắn "Nhà mẹ Lê" của Thạch Lam là một tác phẩm văn học có giá trị nhân đạo sâu sắc. Truyện đã góp phần tố cáo tội ác của thực dân Pháp và phát xít Nhật đã gây ra nạn đói khủng khiếp năm 1945, khiến cho người dân Việt Nam phải sống trong cảnh lầm than, cơ cực. Đồng thời, truyện cũng gợi lên trong lòng người đọc những suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với số phận của những người dân nghèo khổ trong xã hội.